Twoja przeglądarka nie jest obsługiwana

Nowa odsłona RynkuPierwotnego została stworzona w oparciu o najnowsze technologie zapewniające szybsze działanie serwisu i maksymalne bezpieczeństwo. Niestety, Twoja aktualna przeglądarka nie wspiera tych technologii.

Sugerujemy pobranie najnowszej wersji jednej z poniższych wyszukiwarek:

Umowa przedwstępna kupna-sprzedaży mieszkania

Edyta Wara-Wąsowska
Edyta Wara-Wąsowska

Data publikacji: 28.08.2024, Data aktualizacji: 23.09.2024

20 minut czytania

Średnia ocen 3/5 na podstawie 249 głosów

Umowa przedwstępna kupna-sprzedaży mieszkania
Jak wygląda umowa przedwstępna kupna mieszkania? Co powinna zawierać? Podpowiadamy.

Planując zakup lokalu od dewelopera, bardzo ważne jest wybranie właściwej formy, w jakiej zostanie podpisana umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania. Zaleca się, aby była przygotowana w postaci aktu notarialnego. Jest to niezwykle ważne, zwłaszcza jeśli inwestycja znajduje się jeszcze w trakcie powstawania. Co powinna zawierać umowa przedwstępna kupna mieszkania i o czym trzeba pamiętać?

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

  • czym jest umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości,
  • jakie są niezbędne elementy takiej umowy i na jakie haczyki w umowie przedwstępnej warto uważać,
  • ile kosztuje umowa przedwstępna u notariusza,
  • czy umowa przedwstępna musi być zawarta u notariusza,
  • czy korzystniejszym rozwiązaniem jest umowa zaliczki na mieszkanie, czy umowa na zadatek.

Co to jest umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania?

Podobnie jak umowa przedwstępna o pracę, tak i umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości jest często zawierana przed „właściwą” umową.

Przedwstępna umowa sprzedaży mieszkania jest umową, w której jedna ze stron lub obie strony zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (art. 389 Kodeksu cywilnego). Z definicji umowa przedwstępna powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej, czyli docelowej umowy, którą podpiszą miedzy sobą zainteresowani. Oznacza to, że jeśli zawieramy umowę sprzedaży mieszkania, muszą się w niej znaleźć wszystkie istotne elementy, jakie powinna zawierać umowa przeniesienia własności nieruchomości. Mowa m.in. o dokładnym określeniu nieruchomości podlegającej sprzedaży oraz jej ceny.

Istotą umowy przedwstępnej jest zobowiązanie do zawarcia w przyszłości umowy, której postanowienia muszą zostać określone już w umowie przedwstępnej. Ważnym aspektem jest również to, że obie strony mogą do niej wprowadzić dodatkowe postanowienia. Ich niewykonanie będzie dawało prawo odstąpienia od umowy przedwstępnej. Jest to natomiast opcja dodatkowa, która nie musi być wpisana do umowy. Jej przedmiotem może być nie tylko mieszkanie – innym przykładem jest przedwstępna umowa kupna/sprzedaży gruntu, domu czy lokalu użytkowego.

Umowa rezerwacyjna a przedwstępna

Warto jednocześnie podkreślić, że umowa przedwstępna kupna-sprzedaży nieruchomości jest czymś innym, niż umowa rezerwacyjna – zawierana zazwyczaj w przypadku planowanego nabycia nieruchomości od dewelopera. Umowa rezerwacyjna umożliwia potencjalnemu klientowi zarezerwowanie wybranego mieszkania na określony czas (zazwyczaj 7 dni); deweloper wycofuje je na ten okres z oferty. Dzięki temu klient może np. wstępnie sprawdzić, czy ma odpowiednią zdolność kredytową, by móc zaciągnąć kredyt na sfinansowanie transakcji zakupu. Umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości ma z kolei na celu zawarcie umowy przyrzeczonej – tym samym, w odróżnieniu od umowy rezerwacyjnej, zobowiązuje kupującego do konkretnych działań.

Możliwym rozwiązaniem jest także umowa rezerwacyjna najmu mieszkania z zadatkiem lub zaliczką. Dokument taki daje najemcy gwarancję, że do wyznaczonego terminu będzie mógł wprowadzić się do lokalu na wynajem.

Sprzedaż mieszkania – umowa przedwstępna: kiedy jest potrzebna?

Umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania może być zawarta zarówno w przypadku zakupu lokalu z rynku pierwotnego, jak i wtórnego. W przypadku kupna mieszkania od dewelopera umowa przedwstępna nazywana jest co do zasady umową deweloperską i jest zawierana w formie aktu notarialnego. W takiej umowie deweloper zobowiązuje się do ustanowienia odrębnej własności lokalu po zakończeniu budowy.

Umowa przedwstępna mieszkania może okazać się niezbędna w sytuacji, gdy nabywca chce dokonać zakupu mieszkania lub domu na kredyt, ale z jakiegoś powodu nie może przystąpić do transakcji od razu. Dla sprzedającego umowa jest zabezpieczeniem, że do sprzedaży dojdzie, jeśli nie pojawią się inne nieprzewidziane okoliczności; dla kupującego – że sprzedający wstrzyma się z transakcją do określonego momentu (np. podpisania umowy kredytowej). Odpowiednio skonstruowana, a tym samym bezpieczna umowa przedwstępna zakupu mieszkania zabezpiecza interesy obu stron transakcji. Umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości bez notariusza chroni w znacznie mniejszym stopniu.

Co daje umowa przedwstępna kupna mieszkania na kredyt?

Umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania na kredyt stanowi zabezpieczenie przede wszystkim dla nabywcy, który o taki kredyt się stara. Kupujący powinien bowiem dążyć do umieszczenia w umowie zapisu, który zwalnia go z roszczenia o zawarcie umowy przyrzeczonej w sytuacji, gdy jednak nie uzyska on kredytu hipotecznego na zakup nieruchomości. Należy bowiem pamiętać, że jeśli umowa przedwstępna została zawarta w formie przewidzianej dla umowy ostatecznej (czyli w tym wypadku – w formie aktu notarialnego), to bez umieszczenia w umowie odpowiednich zapisów każda ze stron umowy przedwstępnej może dochodzić przed sądem zawarcia umowy przyrzeczonej. 

co musi zawierać umowa przedwstępna

Co powinna zawierać umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości? Forma dokumentu

Czy umowa przedwstępna musi być notarialna? Zgodnie z polskim prawem należy zawrzeć ją na piśmie. Notarialnie potwierdzona forma umowy przedwstępnej najlepiej chroni jednak interesy obu stron. Wiąże się to z większymi kosztami, ale gwarantuje w razie niejasności lub próby uchylania się od niej przez sprzedającego późniejszą możliwość sądowego dochodzenia zawarcia umowy końcowej (przenoszącej własność).

Wstępna umowa kupna mieszkania w tej formie umożliwia również dokonanie wpisu – roszczenia o przeniesienie własności wybudowanego lokalu – do księgi wieczystej. 

Jakie pozycje musi zawierać umowa przedwstępna kupna nieruchomości? 

W dokumencie takim powinny znaleźć się dane stron umowy. W przypadku sprzedającego są to:

  • nazwa firmy,
  • jej siedziba,
  • adres,
  • NIP,
  • REGON,
  • oznaczenie sądu rejestrowego, w którym przechowywana jest dokumentacja spółki oraz numer, pod którym spółka jest wpisana do rejestru (tzw. nr KRS),
  • wysokość kapitału zakładowego,
  • fakt czy do umowy przystępuje osoba do tego uprawniona np. Członek Zarządu zgodnie z umową spółki, czy pełnomocnik osoby uprawnionej – jeśli sprzedającym jest deweloper,
  • imię i nazwisko, adres, dane kontaktowe, jeśli sprzedającym jest osoba fizyczna. 

Analogicznie w umowie przedwstępnej muszą się też znaleźć dane nabywcy.

Dobrze sporządzona umowa przedwstępna dokładnie określa również jej przedmiot. W przypadku nieruchomości powinien się w niej znaleźć opis stanu prawnego inwestycji. W przypadku umowy deweloperskiej niezwykle istotne jest oświadczenie dewelopera o posiadaniu pozwolenia na budowę z podaniem jego numeru. Dla przyszłego właściciela równie ważne powinno być dokładnie opisanie budynku i lokalu, czyli standardu wykończenia. Najlepiej, jeżeli taki dokument jest osobnym załącznikiem do umowy wraz z załącznikami graficznymi wskazującymi usytuowanie lokalu w budynku oraz jego układ funkcjonalny. Tutaj należy również określić metraż kupowanego mieszkania, liczbę pomieszczeń przynależnych do niego oraz piętro. Istotny jest również plan zagospodarowania terenu z opisem.

Ważnym zapisem jest też zobowiązanie się dewelopera do sprzedaży nieruchomości oraz terminowego wykonywania swoich zobowiązań, czy zapłaty ewentualnych kar umownych, w przypadku gdy pojawią się opóźnienia w realizacji inwestycji. Tutaj najlepiej zapisać ewentualność odstąpienia od umowy przez stronę kupującą.

Na samym końcu trzeba określić termin podpisania umowy końcowej, przenoszącej własność – najlepiej w postaci daty dziennej. Może to wyznaczyć strona, która jest uprawniona do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Gdy takie uprawnienie przysługuje obu stronom, wtedy bierze się pod uwagę oświadczenie złożone wcześniej. Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać jej zawarcia.

Warto również określić dokładny harmonogram płatności. Najczęściej jest to system płatności w formie 10/90, co oznacza, że strona kupująca wpłaca 10 procent wartości nieruchomości przy umowie przedwstępnej – najlepiej w formie zadatku, ponieważ w przypadku rezygnacji z umowy przez sprzedającego jest zwracany kupującemu w podwójnej wysokości, a 90 procent przy umowie przenoszącej własność. Jeśli dojdzie do skutku umowa przedwstępna,  zadatek ulega zaliczeniu na poczet należnej sprzedawcy ceny. W tym celu trzeba podać numer rachunku bankowego, na jaki ma zostać dokonana płatność.

W tym miejscu powinny znaleźć się także zapisy o wysokości ewentualnych odsetek (najczęściej są to odsetki ustawowe) za opóźnienie wpłat dokonywanych przez kupującego, jak również sposób i terminy wzajemnych rozliczeń w przypadku odstąpienia którejś ze stron od umowy. 

lista dokumentów do przedłożenia przez sprzedającego

Jaką podać wartość nieruchomości u notariusza? 

Nie możemy również pominąć kwestii, jaką jest określenie ceny kupowanej nieruchomości. Powinna być wyrażona jako wartość brutto i obejmować wartość lokalu wraz ze wszystkimi pomieszczeniami przynależnymi. 

Zmiana ceny z umowy przedwstępnej – czy jest możliwa?

Należy również zwrócić uwagę, aby jednoznacznie ustalić ewentualne przypadki, które mogą spowodować zmianę ceny jak np. zmiana podatku VAT, czy różnica w powierzchni lokalu po dokonaniu inwentaryzacji. Tutaj najlepiej zabezpieczyć się zapisem, że kupującemu przysługuje możliwość odstąpienia od umowy sprzedaży, jeżeli łączny wzrost ceny przekroczy 10 procent ceny całkowitej.

Co sprawdzić przed podpisaniem umowy przedwstępnej mieszkania?

Umowy przedwstępne warto dokładnie analizować. Można poprosić o bezpłatny wzór umowy przedwstępnej sprzedaży mieszkania  i przed podpisaniem u notariusza sprawdzić wszystkie jej zapisy, szczególnie zwracając uwagę na niektóre kwestie.

Po pierwsze – warto sprawdzić, czy przewidziane zostały jakiekolwiek sytuacje, w których można odstąpić od umowy (to niezwykle ważne zwłaszcza w przypadku osób, które chcą kupić mieszkanie na kredyt) oraz jakie są kary umowne. Po drugie – jak wygląda umowa zadatku na mieszkanie lub zaliczki. Wreszcie po trzecie – kupujący powinien sprawdzić, jaki jest status prawny samej nieruchomości.

O ile w przypadku umowy deweloperskiej raczej nie ma większych powodów do obaw, o tyle przy zakupie lokalu mieszkalnego od osoby fizycznej warto sprawdzić, czy właściciel mieszkania faktycznie nim jest, czy lokal nie został obciążony służebnością lub czy nie ma innych osób posiadających tytuł prawny do nieruchomości.

W przypadku umowy przedwstępnej należy też zwrócić uwagę na umówiony termin zawarcia umowy ostatecznej i termin przekazania nieruchomości nabywcy. 

Wzór przedwstępnej umowy sprzedaży domu Pobierz

Oprócz tego należy zweryfikować dokładnie takie kwestie jak:

Cena

W umowie przedwstępnej cena powinna być jasno sprecyzowana. Może być określona ryczałtem lub wynikać z powierzchni nieruchomości — metra kwadratowego. 

Metraż

Metraż mieszkania może wynikać z aktu lub z księgi wieczystej. Powierzchnię nieruchomości należy zweryfikować i zmierzyć przed podpisaniem umowy przyrzeczonej. Może się bowiem okazać, że istnieją rozbieżności między stanem faktycznym a tym, co jest wpisane w treść umowy.

Przynależność dodatkowych pomieszczeń

Należy zwrócić uwagę, czy do lokalu przynależy piwnica lub komórka lokatorska. W umowie przedwstępnej wpisuje się metraż samego mieszkania, a oprócz tego można również umieścić metraż komórki czy piwnicy. Nabywca nieruchomości kupuje jednak samo mieszkanie, a reszta stanowi ewentualną wartość dodatkową.

Sposób i termin płatności końcowej

Może się to odbyć na kilka sposobów:
•    gotówką w dniu podpisania aktu u notariusza;
•    przelewem w ciągu kilku dni po podpisaniu aktu 
•    zakup w kredycie.

Lista dokumentów do przedłożenia przez sprzedającego

Jakie dokumenty do umowy przedwstępnej sprzedaży mieszkania są potrzebne? Należą do nich przede wszystkim:
•    księga wieczysta;
•    akt notarialny;
•    dowód osobisty;
•    wypis z rejestru gruntów;
•    wypis z rejestru lokali — w sytuacji, gdy kupujący chce się upewnić, że w lokalu nikt nie jest zameldowany;
•    zaświadczenie ze spółdzielni o braku zaległości.

Ile ważny jest wypis z rejestru gruntów dla notariusza? Polskie prawo nie określa maksymalnego terminu jego ważności. W praktyce przyjmuje się jednak, że od momentu jego wydania nie powinno minąć więcej niż 3 miesiące. W uzasadnionych przypadkach dokument taki może być starszy – np. jeśli nie pojawiły się żadne zmiany dotyczące nieruchomości.

Termin opuszczenia lokalu przez sprzedającego

Jeżeli zapis ten zawiera umowa przedwstępna, notariusz przenosi go później do umowy przyrzeczonej. I w przypadku, gdyby podczas podpisywania umowy przyrzeczonej sprzedający chciał ten termin zmienić, kupujący nie musi się na to godzić.

Ile kosztuje umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania u notariusza?

Przedwstępna umowa notarialna kupna mieszkania oznacza wyższe koszty. Ich wysokość jest w głównej mierze uzależniona od wartości nieruchomości. 

Ile maksymalnie kosztuje taksa notarialna – umowa przedwstępna na zakup mieszkania

Taksa notarialna może wynieść maksymalnie:

•    100 zł – przy wartości przedmiotu taksy notarialnej do 3000 zł
•    100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3 000 zł – przy wartości powyżej 3 000 zł do 10 000 zł 
•    310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł przy wartości powyżej 10 000 zł do 30 000 zł
•    710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł, przy wartości powyżej 30 000 zł do 60 000 zł
•    1 010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł, przy wartości powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł
•    4 770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł przy wartości powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł 
•    6 770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł przy wartości powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7 500 zł.

Notariusz – umowa przedwstępna: cena w przykładowym mieście

Jeśli zostanie zawarta umowa przedwstępna u notariusza, koszt zwyczaj będzie niższy w porównaniu z maksymalnymi stawkami za taksę notarialną. Siemiatycze to przykładowe miasto, w którym taksa notarialna w przypadku umowy przedwstępnej sprzedaży mieszkania z rynku wtórnego o wartości 200 tys. zł kosztuje nawet poniżej 800 zł.  Jeśli przedmiot sprzedaży kosztuje 300 tys. zł, wtedy notariusz pobiera około 1000 zł.

Na co zwrócić uwagę przy podpisaniu umowy z deweloperem? Dowiedz się więcej

Umowa przedwstępna – notariusz: cena do negocjacji

Warto negocjować cenę umowy przedwstępnej, aby zmniejszyć koszt umowy przedwstępnej u notariusza. Strony mogą zaproponować mu  zawarcie umowy ostatecznej w jego kancelarii. Jeśli dojdzie do skutku umowa kupna-sprzedaży, ogólna kwota transakcji może być wtedy mniejsza nawet o kilkaset złotych.

Kto płaci u notariusza –– kupujący czy sprzedający przy zawieraniu umowy przedwstępnej?

W przypadku umowy z deweloperem koszty notariusza zazwyczaj są rozłożone – i obie strony pokrywają po połowie kosztów. W tej sytuacji trzeba liczyć się z wydatkiem ok. 1–2 tys. zł.

Umowne modyfikacje klauzuli zadatku Dowiedz się więcej

W przypadku umowy przedwstępnej zawieranej z osobą fizyczną dużo zależy od tego, czy umowa zostanie sporządzona przez notariusza, czy też jedynie notarialnie poświadczoną. W tym drugim przypadku koszt zawarcia umowy wynosi maksymalnie 100 zł brutto + taksa za podpis (24,90 zł od podpisu). Jeśli umowa przedsprzedaży mieszkania jest zawierana w formie aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza, koszt będzie znacznie wyższy. To, kto ostatecznie poniesie koszt umowy przedwstępnej, zależy od ustaleń między stronami.

Co stanowi dodatkowy koszt umowy przedwstępnej?

Koszt umowy przedwstępnej u notariusza to jednak nie tylko taksa notarialna – należy do tego doliczyć 150 zł opłaty sądowej i 100 zł za wypisy aktu notarialnego. 

Pobieranie prowizji przy umowie przedwstępnej

Jeśli umowa przedwstępna kupna/sprzedaży mieszkania była zawarta z nabywcą wyszukanym przez pośrednika, wtedy może on pobrać prowizję dopiero po faktycznym sfinalizowaniu transakcji. Sądy zwykle uznają za niedopuszczalne, aby umowa przedwstępna nieruchomości zawierała klauzule przewidujące pobranie prowizji w przypadku, gdy przedwstępna umowa kupna mieszkania nie dojdzie do skutku. 

Umowa przedwstępna – zadatek czy zaliczka na mieszkanie?

Ewentualne rozwiązanie umowy przedwstępnej – nawet jeśli została zawarta w formie umowy cywilnoprawnej pomiędzy stronami, ale bez udziału notariusza – będzie wiązać się z pewnymi konsekwencjami. Mowa m.in. o kwestii zwrotu zadatku lub zaliczki. 

Różnica między zadatkiem i zaliczką przy przedwstępnej umowie sprzedaży

Zarówno zadatek w umowie przedwstępnej, jak i zaliczka są kwotami wpłaconymi na poczet ceny sprzedaży. Zasadnicza różnica dotyczy jednak ewentualnego zwrotu tej kwoty. Jeśli została zawarta umowa na zaliczkę, wtedy taka wpłata ma charakter zwrotny, gdy umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania zostanie zerwana przez którąś ze stron. Jeśli natomiast dojdzie do skutku umowa przedwstępna, zaliczka będzie zaliczona na poczet transakcji zakupu.

Umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania z zadatkiem rządzi się nieco innymi prawami. Zasady dotyczące zadatku są ściśle regulowane przez przepisy Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nimi, jeśli strona kupująca wpłaci zadatek za mieszkanie, ale nie wykona zobowiązania (czyli m.in. nie podpisze umowy przyrzeczonej), druga strona może zachować otrzymany zadatek.

W sytuacji, w której to sprzedawca nie wykona umowy, osoba, która zadatek wpłaciła, może zażądać zapłaty dwukrotności tej kwoty. Tym samym zadatek na zakup nieruchomości pełni zarówno funkcję ochronną, jak i odszkodowawczą przy umowie przedwstępnej kupna nieruchomości. Wysokość zadatku przy umowie przedwstępnej sprzedaży mieszkania strony uzgadniają między sobą.

Przedwstępna umowa – zadatek na mieszkanie: ile powinien wynosić?

Jeśli zakładaną transakcją jest kupno lokalu, umowa wstępna zakupu mieszkania wiąże się nie tylko z ewentualnymi kosztami notarialnymi czy sądowymi, ale dodatkowo kupujący wnosi zaliczkę lub zadatek. – Ile procent wynosi taka wpłata? Zazwyczaj strona kupująca wpłaca 10 procent wartości nieruchomości, jeśli jest zawierana umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości z zadatkiem.

Jeśli zostanie zawarta umowa przedwstępna z zadatkiem, wtedy w przypadku rezygnacji z umowy przez sprzedającego zwraca on wpłatę kupującemu w podwójnej wysokości, a 90 procent przy umowie przenoszącej własność. Jeśli została zawarta umowa o zadatek, ulega on zaliczeniu na poczet należnej sprzedawcy ceny. W tym celu trzeba podać numer rachunku bankowego, na jaki ma zostać dokonana płatność. Nabywca może od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zwrócić – w takim przypadku nie dojdzie do zawarcia umowy przyrzeczonej.

Ile zadatku za mieszkanie może pobrać sprzedający, aby lepiej zabezpieczyć swoje interesy? W polskim prawie nie istnieje maksymalna wysokość, jaką przyjmuje zadatek na mieszkanie. Ile więc może on wynosić? Jego wartość powinna być uzasadniona i akceptowalna dla sprzedającego, aby nie zrezygnował z zawarcia umowy.

Ile zadatku na mieszkanie najczęściej oczekują właściciele nieruchomości? Zwykle wynosi on co najmniej 5%. Zadatek przy umowie przedwstępnej nie jest jednak obowiązkowy – sprzedający może odstąpić od jego pobierania. Zostanie wtedy zawarta umowa przedwstępna bez zadatku.

Przelew za mieszkanie u notariusza – czy to dobry pomysł?

Jeśli została zawarta umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości z zadatkiem, obie strony mogą potwierdzić przelew środków w ustalonym terminie u notariusza. Wyda on dokument, który pozwala dowieść, że transakcja taka doszła do skutku.

Czy umowa przedwstępna jest wiążąca?

Umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości zobowiązuje obie strony do zawarcia umowy przyrzeczonej. Niemniej, w konkretnych przypadkach, gdy umowa finalna winna być zawarta w formie szczególnej, niewykonanie umowy przedwstępnej niespełniającej wymogów tej formy (czyli np. podpisanej jedynie w formie pisemnej zwykłej), rodzi słabsze skutki dla osoby domagającej się zawarcia umowy przyrzeczonej.

Umowa przedwstępna – na co uważać?

O ile umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania zawarta zostałaby w formie przewidzianej dla umowy finalnej (w przypadku obrotu nieruchomościami jest nią akt notarialny), to w przypadku uchylenia się drugiej strony od zawarcia umowy przyrzeczonej, poszkodowany mógłby dochodzić zawarcia tejże umowy przed sądem.

Jeżeli zaś umowa przedwstępna jest zawarta w słabszej formie, to poszkodowanemu przysługuje jedynie prawo do odszkodowania i to ograniczonego tzw. ujemnym interesem umownym. Oznacza to w praktyce, że osoba, której odmówiono zawarcia umowy, ma roszczenie o naprawienie szkody, jaką poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy. Uprawniony może domagać się tylko zwrotu wydatków poniesionych w związku z zawarciem umowy przedwstępnej oraz potrzebnych dla zawarcia umowy przyrzeczonej.

W szczególności wchodzą tutaj w grę wszelkie koszty i wydatki poniesione w związku z zawarciem umowy przyrzeczonej. Będą nimi np. wydatki poniesione na uzyskanie różnego typu zaświadczeń wymaganych do okazania przy umowie finalnej, czy też koszty doradztwa prawnego. Poszkodowany, co do zasady, nie może wszakże domagać się wyrównania szkody związanej z brakiem przeniesienia na niego danej nieruchomości.

Jeżeli zatem stronom zależy na sprzedaży lub zakupie konkretnej nieruchomości, to rozsądniejszym rozwiązaniem jest umowa przedwstępna notarialna. Daje ona bowiem większe gwarancje dojścia umowy przyrzeczonej do skutku niż umowa przedwstępna bez notariusza.

W innych przypadkach, gdy strony przyjmują do wiadomości fakt, że do umowy przyrzeczonej może nie dojść, wystarczająca powinna być umowa przedwstępna zawarta w zwykłej formie pisemnej. Co ważne, jej treść może zostać wzbogacona o zapisy czyniące ewentualne odszkodowanie bardziej realnym. Przede wszystkim ustawodawca dopuszcza, aby strony w treści umowy samodzielnie określiły zakres odszkodowania. Może on zatem przekraczać szkodę z tytułu ujemnego interesu umownego.

Częstym rozwiązaniem stosowanym w umowach przedwstępnych zawieranych w formie pisemnej zwykłej, jest wprowadzanie do nich klauzuli zadatku. Dzięki temu niedojście do skutku umowy przyrzeczonej z winy jednej ze stron pozwala na uzyskanie odszkodowania w wysokości uzgodnionego przez strony zadatku. Odpowiednio wysoki zadatek przy kupnie mieszkania motywuje strony do wykonania umowy przedwstępnej zdecydowanie mocniej, aniżeli zawarcie jej w formie aktu notarialnego.

Kiedy umowa przedwstępna jest nieważna?

Umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania powinna zawierać określone elementy. W przypadku ich braku umowa może zostać uznana za nieważną. Mowa np. o cenie nieruchomości, jej opisie (lub nawet – niedostatecznym opisie), czy danych sprzedającego i nabywcy. Jeśli zostanie zawarta umowa przedwstępna z deweloperem (która wymaga formy aktu notarialnego) umowa jest nieważna również wtedy, gdy strony nie podpiszą jej u notariusza. 

Przedwstępna umowa warunkowa a zadatek – kredyt hipoteczny jako warunek

Przedwstępna umowa kupna/sprzedaży nieruchomości może być warunkowa. Oznacza to, że dojdzie ona do skutku tylko wtedy, gdy zostaną spełnione określone okoliczności. Niektóre umowy przedwstępne zawierają zapis, że jeśli kupujący nie dostanie kredytu, nie musi zawierać umowy przyrzeczonej i jest zwolniony z ewentualnych konsekwencji. 
Jeśli będzie zakładać zadatek umowa przedwstępna, wtedy w razie nieotrzymania kredytu sprzedający musi zwrócić otrzymaną wpłatę.

Aneks do umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości

Umowa przedwstępna zobowiązuje strony do podpisania aktu notarialnego umowy sprzedaży. Co jednak w przypadku, gdy wydłuża się proces uzyskania kredytu i istnieje realna groźba upłynięcia terminu wskazanego w umowie na zawarcie umowy przyrzeczonej? W takiej sytuacji możliwy jest aneks do umowy przedwstępnej, w którym wyznaczony zostanie nowy termin. Należy jednak pamiętać, że zależy to od dobrej woli strony sprzedającej – jeśli wcześniej podpisana została przedwstępna umowa kupna/sprzedaży mieszkania z zadatkiem, a kupujący nie dopełni wszystkich formalności przed podpisaniem umowy przyrzeczonej i w rezultacie nie dojdzie do jej podpisania, sprzedający może bez przeszkód zachować zadatek.

Ile kosztuje aneks do aktu notarialnego?

Umowa przedwstępna w formie aktu notarialnego może być zmieniona jedynie w razie zawarcia aneksu do takiej umowy – również potwierdzonego notarialnie. Jest to możliwe pod warunkiem stawiennictwa obu stron. Cena aneksu zostanie ustalona indywidualnie – m.in. na podstawie liczby zmian. Zwykle opłata wynosi od kilkuset do kilku tysięcy złotych. Po zawarciu aneksu stara umowa kupna/sprzedaży obowiązuje na nowych zasadach.

Czy umowa przedwstępna może być wpisana do księgi wieczystej?

W przypadku zawarcia umowy przedwstępnej w formie aktu notarialnego notariusz może złożyć wniosek o wpis tego zdarzenia w księdze wieczystej nieruchomości będącej przedmiotem umowy. Umowa przedwstępna w tej formie stanowi bowiem roszczenie, które może zostać ujawnione w dziale III księgi wieczystej. 

Umowa przedwstępna wynajmu mieszkania

Warto jeszcze dodać, że na rynku nieruchomości funkcjonuje nie tylko umowa przedwstępna na zakup mieszkania, ale też – umowa przedwstępna najmu lokalu użytkowego mieszkania. Jest ona stosunkowo rzadziej spotykana, jednak może być dobrym pomysłem w przypadku osób, które są zdecydowane na podpisanie umowy, ale np. nie dysponują w danym momencie całą kwotą kaucji. Najczęstszą formą jest umowa przedwstępna najmu mieszkania z zadatkiem lub zaliczką.

Umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania: podsumowanie

Umowa przedwstępna zakupu nieruchomości, niezależnie czy jest to umowa z deweloperem, czy osobą fizyczną, powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, ponieważ umożliwia to dochodzenia zawarcia umowy przyrzeczonej przed sądem. Należy pamiętać, że umowa musi mieć określone elementy – w innym wypadku będzie nieważna. Istotna jest również kwestia ewentualnych kar umownych w przypadku rozwiązania umowy i ostatecznego terminu podpisania umowy sprzedaży.

Jeśli zostanie zawarta umowa przedwstępna, mieszkanie stanie się własnością nabywcy dopiero po zawarciu ostatecznej umowy sprzedaży. Interesy obu stron chroni umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości z zaliczką lub zadatkiem. Dopuszczalnym rozwiązaniem jest także umowa wstępna najmu mieszkania. 

Pojęcie Definicja
Umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania Umowa, która zobowiązuje sprzedającego i nabywcę do zawarcia w przyszłości transakcji sprzedaży nieruchomości. Zawiera dane obu stron oraz warunki umowy przyrzeczonej.
Umowa przyrzeczona Ostateczna umowa sprzedaży, której termin zawarcia wskazuje umowa przedwstępna.
Notarialna umowa przedwstępna Umowa przedwstępna zawarta w formie aktu notarialnego. Zapewnia obu stronom większe bezpieczeństwo niż umowa podpisana bez notariusza.
Taksa notarialna Opłata, którą notariusz pobiera za sporządzenie dokumentu sprzedaży nieruchomości w formie aktu notarialnego.
Aneks do umowy przedwstępnej Dokument, który zmienia warunki pierwotnej umowy przedwstępnej. Jego zawarcie wymaga zachowania formy notarialnej, jeśli umowa przedwstępna została zawarta w postaci aktu notarialnego.
Zadatek Forma zabezpieczenia umowy, którą przyszły nabywca wpłaca na rzecz sprzedającego. Chroni obie strony umowy. W przypadku umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości najczęściej wynosi 10%.
Zaliczka Część zapłaty na poczet przyszłej transakcji sprzedaży. Ma charakter zwrotny – sprzedający zwraca ją w przypadku, gdy umowa przedwstępna nie dojdzie do skutku.
Edyta Wara-Wąsowska

Dziennikarka i copywriterka z dziesięcioletnim doświadczeniem w tworzeniu treści dla mediów online, agencji reklamowych i klientów indywidualnych. Specjalizuje się w treściach z zakresu nieruchomości, finansów i prawa.

Subskrybuj rynekpierwotny.pl w Google News

PODZIEL SIĘ:

OCEŃ ARTYKUŁ:

Komentowanie dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników.

    Artykuły powiązane

    • Nadpłata kredytu hipotecznego: wcześniejsza spłata kredytu a odsetki, prowizja i opłacalność nadpłaty kredytu

      Nadpłata kredytu hipotecznego: wcześniejsza spłata kredytu a odsetki, prowizja i opłacalność nadpłaty kredytu

      Życie bez długoterminowych zobowiązań finansowych jest znacznie prostsze. Dlatego wielu kredytobiorców decyduje się na spłacenie długu przed wyznaczonym terminem. Kto najczęściej dokonuje częściowej lub całkowitej spłaty kredytu? Dlaczego warto o tym pomyśleć? Czy można uzyskać zwrot prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu? Wyjaśniamy.

      29 lutego 2024

      Daniel Grzegorzek

    • Jak urządzić garderobę: projekt małej garderoby na poddaszu, pod skosem i w sypialni

      Jak urządzić garderobę: projekt małej garderoby na poddaszu, pod skosem i w sypialni

      Garderoba jest miejscem, do którego zaglądamy codziennie. Coraz częściej zastępuje duże szafy i komody w nowocześnie zaprojektowanych mieszkaniach i domach. Takie pomieszczenie powinno być zaaranżowane w przemyślany sposób, tak by wszystko, co potrzebne znaleźć nawet w pośpiechu. Czym charakteryzuje się funkcjonalna garderoba? Jak urządzić stylowe pomieszczenie o niewielkim metrażu? Wyjaśniamy.

      07 lutego 2024

      Dagmara Osińska

    • Czy warto teraz sprzedać mieszkanie i kupić nowe?

      Czy warto teraz sprzedać mieszkanie i kupić nowe?

      Sprzedać czy nie sprzedać? Oto jest pytanie. Decyzja o zbyciu własnej nieruchomości nigdy nie należała do najprostszych. Uzyskanie satysfakcjonującej ceny zależy bowiem od wielu czynników. Istotny jest popyt na rynku, wielkość oferty mieszkaniowej, dostęp do kredytów hipotecznych czy ogólna sytuacja gospodarcza. Zatem czy aktualna sytuacja na rynku nieruchomości to dobry moment na sprzedaż nieruchomości? Tego dowiesz się w naszym tekście.

      26 stycznia 2024

      Marcin Moneta

    • Jak dbać o trawnik po zimie, na wiosnę, latem i jesienią?

      Jak dbać o trawnik po zimie, na wiosnę, latem i jesienią?

      Zadbany ogród powinien być starannie pokryty trawą w soczyście zielonym kolorze. Utrzymanie pięknej zieleni wymaga jednak sporych nakładów pracy oraz cierpliwości. Jak dbać o trawnik wiosną, latem i w okresie jesienno-zimowym? Przedstawiamy najważniejsze zasady pielęgnacji.

      19 stycznia 2024

      Dagmara Osińska

    Nagrody i wyróżnienia

    Nagroda Forbes 2022
    Nagroda Forbes 2021
    Nagroda Digital Excellence Awards 2022
    Nagroda Laur Klienta 2023
    Nagroda Dobry Pracodawca 2023
    Nagroda Gazele Biznesu 2023