Szukasz nowe lokale użytkowe

Lokale użytkowe coraz częściej stają się obiektem inwestycji. Są również poszukiwane przez osoby zakładające firmy, a także przedsiębiorstwa obecne już na rynku. Mimo że z ich wynajmem czy kupnem wiąże się wiele procedur i kosztów, dość szybko znikają z rynku. Więcej pojawia się ich w ofertach deweloperów, na nowych inwestycjach. Przerabia się także starsze kamienice i inne budynki z mieszkalnych na zawierające lokale użytkowe. Z jednej strony wiąże się to często z dużymi kosztami remontowymi i wyposażeniowymi. Z drugiej inwestycja zwraca się dość szybko, bo średnio już po 10-15 latach w przypadku wynajmu. A jeśli ktoś kupił lokal użytkowy pod własny biznes, to nawet szybciej. To jednak jest sporna kwestia, bo jak wiadomo, nie każda firma natychmiast odnosi sukces. Również w przypadku lokali użytkowych do wynajęcia, nie zawsze okazuje się to opłacalne. Istnieje bowiem wiele czynników, które wpływają zyskowność inwestycji. W niniejszym artykule zamieszczone zostały najważniejsze informacje związane z lokalem użytkowym. Czym jest on w świetle prawa? Na co uważać, wybierając go?

Lokal użytkowy - co to jest?

W polskim prawie definicję hasła “lokal użytkowy” można znaleźć jedynie w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 2002 roku. Dotyczy ono wymogów technicznych, jakie muszą spełniać budynki i ich otoczenie. Niestety definicja ta nie jest szczegółowa, a jedynie ogólna. Toteż z tej przyczyny może wynikać wiele sporów. Zwłaszcza że na rynku pojawiają się lokale w przeróżnej formie, nawet wirtualne.

Chcąc zdefiniować lokal użytkowy, należy sięgnąć po definicję nieruchomości lokalowej. Dotyczy ona co prawda w większej mierze mieszkania, ale na jej podstawie można zdefiniować również inne typy nieruchomości. A zatem lokal użytkowy to nieruchomość przeznaczona na cele inne niż mieszkaniowe, która spełnia następujące wymogi samodzielności:

• składa się z izby lub zespołu izb znajdujących się w obrębie budynku,
• jest wydzielona trwałymi ścianami,
• jest zgodna z przepisami dla pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi.

Dodatkowo mogą, ale nie muszą, przynależeć do niej inne pomieszczenia znajdujące się poza lokalem lub budynkiem, w którym lokal się mieści. Muszą one jednak być położone na terenie nieruchomości gruntowej, na której znajduje się lokal użytkowy.

Warto pamiętać, że w zależności od przeznaczenia, lokale użytkowe obowiązują dodatkowe przepisy związane z bezpieczeństwem i higieną. I tak, bardziej rygorystyczne zasady obowiązują placówki użyteczności publicznej: edukacyjne (szkoły, przedszkola), związane ze zdrowiem (gabinety dentystyczne, szpitale, przychodnie), przeznaczone na cele kulturowe i socjalne, gastronomiczne, bankowe, finansowe, związane z obsługą pasażerów komunikacji lądowej, powietrznej i morskiej itd.

Czy to jest lokal użytkowy?

Często trudno w myśl wyżej postawionej i powszechnie przyjętej definicji ustalić, czy dane pomieszczenie jest lokalem użytkowym, czy nie. Wiele kontrowersji powstało zwłaszcza, kiedy pojawiły się pierwsze duże centra handlowe, w których mieszczą się nie tylko tradycyjne sklepy, ale również tzw. wyspy. Mowa tu o stoiskach handlowych lub gastronomicznych, które znajdują się na korytarzach. Nie są one, tak jak inne lokale użytkowe, odgrodzone ścianami. Trudno tu też mówić o przepisach dla pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi, ponieważ w tym przypadku bardziej dotyczą one całego budynku centrum. Innymi kłopotliwymi lokalami użytkowymi mogą być stoiska (np. na targu), parkingi, działki i ulice.

Problem ten rozwiązał _Sąd Najwyższy_v w odpowiedzi z 2006 r. dotyczącej jednego ze sporów na tle definicji lokalu użytkowego. Otóż powyższe przykłady należy uznać za pełnoprawne lokale użytkowe. Kluczową przesłanką okazuje się cel, na jaki została przeznaczona przestrzeń w nieruchomości handlowej. Idąc dalej, w pierwszej kolejności mają do nich zastosowanie przepisy o wynajmie lokalu użytkowego, a nie ogólne dotyczące najmu jako takiego.

Lokal użytkowy - jak wybrać?

Wybór miejsca, w którym będzie się prowadzić działalność gospodarczą, albo też je wynajmować, może nastręczać problemów. Na co warto zwrócić uwagę, aby jak najbardziej zmaksymalizować zysk z inwestycji? Poniżej kilka cech, które mają ogromne znaczenie przy wyborze lokalu użytkowego.

• rodzaj działalności - to on w dużej mierze definiuje miejsce, wygląd i wyposażenie lokalu użytkowego, koszty związane z przystosowaniem pomieszczenia (w przypadku wynajmu pokrywa najemca), przepisami o higienie i bezpieczeństwie, itp. Warto z góry określić, jaka działalność może być prowadzona w lokalu, a jaka nie. Przykład: aby otworzyć restaurację, trzeba spełnić wiele przepisów związanych z wentylacją, bezpieczeństwem itp. Dlatego konieczna może być przebudowa całego lokalu. Dodatkowo pomieszczenia niszczą się znacznie szybciej, zwłaszcza gdy dużo się w nich gotuje, np. ciężkich dań. W ściany wnika specyficzny zapach, którego pozbycie się może pochłonąć dużo pieniędzy. Z drugiej strony gastronomia często okazuje się bardzo zyskowna, zwłaszcza jeśli restauracja odniesie duży sukces;

• miejsce - na osiedlu, w centrum czy na obrzeżach? I tu również duży wpływ ma rodzaj działalności. Gastronomia, sklepy z ubraniami czy spożywką znacznie lepiej radzą sobie, kiedy przechodzi obok nich dużo osób. Także dla nich najlepszą lokalizacją będzie centrum i okolice. Z kolei biuro sklepu internetowego lub prywatne przedszkole mogą zostać ulokowane na osiedlu mieszkaniowym;

• powierzchnia - tu rodzaj prowadzonej działalności ma nieco mniejsze znaczenie. W dużych lokalach mogą się usytuować zarówno restauracje i biura, jak i salony spa czy kosmetyczne, sklepy itp. Małe są zdominowane przez fryzjerów, szybką gastronomię, a także sklepy, kioski. Wydawać się może, że bardziej opłacalne są większe powierzchnie - większy czynsz dla wynajemcy, a dla właściciela lokalu dla swojej firmy bardziej przyszłościowe rozwiązanie itp. Może to być założenie błędne. Wystarczy zobaczyć, ile wielkopowierzchniowych lokali użytkowych co chwilę jest wynajmowanych przez inne firmy, podczas gdy w małych pomieszczeniach od wielu lat funkcjonują te same podmioty.

• koszt zakupu i wynajmu - czy lokalizacja i standard są warte tych pieniędzy? Czy szacowany zysk znacznie przekroczy koszty lokalu użytkowego? Warto wykonać badania rynkowe dotyczące opłacalności prowadzenia działalności w tej lokalizacji i porównać je z kosztami zakupu lub wynajmu lokalu użytkowego. Istotne znaczenie będzie tu miała także ilość chętnych na daną nieruchomość. Jeśli jest ich dużo, można spodziewać się trafionej inwestycji. W przeciwnym wypadku może to oznaczać albo problemy z rentownością prowadzenia biznesu, albo nieudane inwestycje poprzednich wynajmujących/właścicieli (np. 20-ta budka z hot-dogami na osiedlu), albo też problemy z właścicielem. Bynajmniej nie oznacza to, że kolejna inwestycja będzie nieudana - a nuż trafi się w niszę. Daje to jednak pole do negocjowania stawki za lokal użytkowy.

Lokale użytkowe do wynajęcia - czy to się opłaca?

Inwestycja w takie nieruchomości wymaga dużych nakładów finansowych. Z tego względu wiele osób zastanawia się nad opłacalnością całego procederu. Z jednej strony większość firm musi mieć gdzieś swoją siedzibę, bo trudno wyobrazić sobie restaurację, w której nie można usiąść. Z drugiej, istnieje spore ryzyko, że zakup lub wynajem się nie zwróci. Warto więc ostrożnie podejść do tematu, tym bardziej, że lokale użytkowe wcale tanie nie są. Jakie kroki podjąć, aby zwiększyć możliwości zwrotu z inwestycji?

Przede wszystkim można zacząć od zastanowienia się, gdzie taka inwestycja opłaca się najbardziej. Dużą rentownością cieszą się lokale użytkowe w Warszawie, Krakowie, Gdańsku i Wrocławiu, czyli w dużych, mocno rozwiniętych metropoliach. Sukces odnieść tam mogą nawet firmy, których zakres działania jest bardzo specjalistyczny. Ponadto im więcej ludzi, tym większa konkurencja i opłacalność prowadzenia biznesu. Stąd dużą popularnością cieszą się właśnie lokale użytkowe. W Warszawie zwłaszcza zysk z ich wynajmu lub zakupu jest zdecydowanie większy. Duża ilość turystów, biznesmenów, a także odpowiedni tryb życia wielu osób przyczynia się do wzrostu zainteresowania wszelkiego typu usługami i sklepami.

Z drugiej strony lokale użytkowe do wynajęcia stanowią konkurencyjną formę inwestycji do wynajmu mieszkań. Jest ona bardziej stabilna - zazwyczaj firmy podpisują umowy na 5 lat i więcej, a także opłacalna. O ile na wynajmie mieszkań średnio można zarobić ok. 5-6% ich wartości w ciągu roku, o tyle w przypadku lokali użytkowych do wynajęcia jest to już 7-11%. Ponadto koszty związane z prowadzeniem działalności ponosi zazwyczaj najemca (lub właściciel, który kupił lokal pod własny biznes), on też odpowiada za naprawy i przywrócenie pomieszczeń do stanu sprzed wynajmu. Lokale użytkowe do wynajęcia są również opłacalne z tego powodu, że zawsze można je przekształcić na mieszkalne. Oczywiście za odpowiednią zgodą.