Najważniejsze zmiany w prawie dotyczące rynku nieruchomości w 2015 r.

Po gwałtowanym wzroście kursu franka wobec złotego, do jakiego doszło 15 stycznia 2015 r. pojawiły się propozycje pomocy dla kredytobiorców kredytów mieszkaniowych, którzy znaleźli się w trudniej sytuacji finansowej w związku ze wzrostem rat kredytu mieszkaniowego. Sejm uchwalił 9 października 2015 r. ustawę o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy (Dziennik Ustaw z 2015 r., poz. 1925). Część przepisów tej ustawy weszła w życie 5 grudnia 2015 roku, a część wejdzie w życie 19 lutego 2016 r.

Wskazana wyżej ustawa obejmuje pomoc kredytobiorcom, którzy zaciągnęli kredyt na:

1. budowę domu jednorodzinnego,
2. nabycie:
3. prawa własności domu jednorodzinnego lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego,

          a) prawa własności domu jednorodzinnego lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego,
          b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego,
          c) prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej

– którego spłatę zabezpieczono hipoteką ustanowioną na przedmiocie kredytowania.

Pomoc będą mogły uzyskać osoby bezrobotne, jak również kredytobiorcy, którzy ponoszą miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego w wysokości przekraczającej 60% dochodów osiąganych miesięcznie przez gospodarstwo domowe. Kredytobiorca nie będzie mógł uzyskać pomocy na podstawie wskazanej wyżej ustawy, jeżeli w dniu złożenia wniosku o wsparcie kredytobiorca:

• jest właścicielem innego mieszkania lub domu jednorodzinnego;
• posiada inne spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego budowanych w celu przeniesienia ich własności na rzecz członków;
• jest najemcą innego mieszkania lub domu jednorodzinnego.

Wysokość wsparcia będzie wynosiła równowartość przewidywanych 18 miesięcznych rat kapitałowych i odsetkowych kredytu mieszkaniowego, z tym że jeżeli wysokość przewidywanej miesięcznej raty kapitałowej i odsetkowej jest wyższa niż 1500 zł, do określenia wysokości wsparcia przyjmowana będzie kwota 1500 zł.

Wsparcie będzie przekazywane w ratach miesięcznych, nie wyższych niż 1500 zł, na wskazany przez kredytodawcę rachunek. W celu uzyskania wsparcia kredytobiorca będzie musiał złożyć do banku wniosek w terminie do dnia 31 grudnia 2018 r. Wsparcie będzie przyznawane na podstawie umowy zawieranej przez kredytobiorcę z bankiem.

Zmiany w programie Mieszkanie dla młodych

W 2015 r. weszły w życie zmiany w programie Mieszkanie dla młodych. Zmiany umożliwiły dofinansowanie wkładu własnego członkom spółdzielni mieszkaniowej, którzy podpiszą z nią umowę na budowę mieszkania i na tej podstawie wniosą wkład budowlany do spółdzielni w celu uzyskania prawa własności mieszkania.  Osoby i rodziny z dwójką dzieci mogą otrzymywać dofinansowanie wkładu własnego w wysokości 20 proc., natomiast w przypadku trójki dzieci i więcej – dopłata wynosi 30 proc. Z możliwości wsparcia mogą skorzystać także osoby, kupujące mieszkanie lub dom na rynku wtórnym.

Ponadto, jeżeli kredytobiorca nie ma wystarczającej zdolności kredytowej, do umowy kredytowej mogą przystąpić nie tylko osoby z najbliższej rodziny (np. rodzice, rodzeństwo, ojczym, macocha lub teściowie), ale także każda inna  dowolna osoba. Znowelizowane przepisy ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi umożliwił także dofinansowanie wkładu własnego do nabycia mieszkania, które powstało w wyniku przebudowy lub adaptacji (np. strychu), a nie tylko w wyniku budowy budynku.

Likwidacja bankowego tytułu egzekucyjnego

Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, w którym uznał za sprzeczne z konstytucją przepisy, umożliwiające bankom wystawianie bankowych tytułów egzekucyjnych. W konsekwencji Sejm uchwalił w 2015 r. ustawę, która usunęła instytucję bankowego tytułu egzekucyjnego z ustaw. Zmiany te oznaczają, że jeśli np. kredytobiorca kredytu mieszkaniowego nie spłaca kredytu, bank będzie musiał dochodzić zadłużenia od dłużnika na drodze postępowania cywilnego, tak jak inni wierzyciele.

Ruszył program mieszkań na wynajem

W 2015 r. pierwsi najemcy mogli się wprowadzić do mieszkań, oferowanych w ramach programu Funduszu Mieszkań na Wynajem.

Zgłoszenia zainteresowania wynajmem mieszkania z Funduszu mieszkań na wynajem (dalej: Fundusz) można dokonać przez portal www.jakusiebie.pl, czyli podstronę Banku Gospodarstwa Krajowego, który przygotował powstanie tego Funduszu. Umowy na wynajem mieszkań są podpisywane jako umowy najmu okazjonalnego. Umowa najmu okazjonalnego określa wysokość czynszu oraz sposób rozliczeń opłat dodatkowych, np. za media lub sprzątanie budynku. Zawierana jest na z góry określony okres, który może ulec przedłużeniu. Niezbędną częścią umowy najmu okazjonalnego jest wskazanie alternatywnego miejsca zamieszkania, w przypadku rozwiązania umowy lub jej wygaśnięcia. W związku z  tym najemca ma obowiązek:

• złożenia oświadczenia w formie aktu notarialnego, w którym poddaje się on egzekucji i zobowiązuje się do opuszczenia lokalu w przypadku rozwiązania umowy najmu;
• wskazania innego lokalu, w którym będzie mógł zamieszkać w przypadku obowiązku opuszczenia mieszkania.

Fundusz Mieszkań na Wynajem to inicjatywa podjęta przez Bank Gospodarstwa Krajowego, której celem jest poszerzenie oferty atrakcyjnych jakościowo i cenowo mieszkań do wynajęcia w największych polskich aglomeracjach. Projekt ten ma zwiększyć mobilność zawodową Polaków i stworzyć alternatywę dla kredytu hipotecznego, na którego dużą część, zwłaszcza osób na dorobku, nie stać.

Właściciele kamienic nie mogą nękać lokatorów

10 września 2015 r. Sejm uchwalił zmiany w Kodeksie karnym, Prawie Budowalnym oraz Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia, których celem jest zapobieżenie nękaniu lokatorów przez właścicieli budynków (np. kamienic). Przestępstwem są obecnie takie działania właścicieli mieszkań, które polegają na stosowaniu przemocy pośredniej wobec lokatorów, jak np. odcinanie im wody, blokowanie wejścia do budynku, czy mieszkania.