Konto Mieszkaniowe —  od kiedy i na jakich warunkach?

Od 1 lipca wchodzi w życie program Pierwsze Mieszkanie, który ma ułatwić zakup pierwszej nieruchomości. Jednym z jego filarów, obok Bezpiecznego Kredytu 2 proc., jest Konto Mieszkaniowe, wspierające w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe. Beneficjenci mogą liczyć nie tylko na atrakcyjne warunki prowadzenia konta, ale także na dopłaty od państwa. Kto może założyć takie konto oszczędnościowe, jakie wymagania trzeba spełniać i co warto wiedzieć?

Z tego artykułu dowiesz się:

• czym jest Konto Mieszkaniowe 2023,
• co to jest Premia Mieszkaniowa i kiedy można ją dostać,
• jakie warunki trzeba spełnić, by móc oszczędzać środki w ramach Konta Mieszkaniowego. 

Co to jest Konto Mieszkaniowe?

Ustawa o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe ma na celu umożliwienie zakupu nieruchomości na własne cele mieszkaniowe tym osobom, które takiej nieruchomości nie posiadają (i nie posiadały w przeszłości). Ustawodawca przewidział dwa rozwiązania, które mają ułatwić zakup nieruchomości. Jednym z nich jest Konto Mieszkaniowe. To rodzaj konta oszczędnościowego, zakładanego w banku, z którego środki (po odpowiednim czasie) będą mogły zostać przeznaczone na realizację własnych celów mieszkaniowych. Konto Mieszkaniowe wyróżnia to, że oszczędzającym przysługuje premia od państwa. Konieczne jest jednak spełnianie odpowiednich warunków. 

Konto Mieszkaniowe — kto może założyć?

Kto może otworzyć Konto Mieszkaniowe i jakie warunki trzeba spełniać, by móc otrzymać specjalną premię od państwa? Konto Mieszkaniowe w ramach rządowego programu Pierwsze Mieszkanie będzie mogła założyć osoba, która:

• ukończyła co najmniej 13 lat i w dniu założenia konta nie skończyła 45 lat,
• dla której nie jest prowadzone inne konto oszczędnościowe czy lokata na cele mieszkaniowe, chyba że konto to zostało zamknięte przed ukończeniem przez tę osobę 18. roku życia, a premia mieszkaniowa nie została wypłacona,
• nie posiada (i nie posiadła w przeszłości) mieszkania, domu jednorodzinnego lub spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego. Jednocześnie ustawa dopuszcza kilka wyjątków od tej zasady. Po pierwsze, założenie Konta Mieszkaniowego jest możliwe, jeśli dana osoba posiada nieruchomość na własność, ale mieszka w niej z co najmniej dwójką własnych lub przysposobionych dzieci, a mieszkanie nie przekracza określonej przepisami powierzchni. Na przykład przy dwójce dzieci mieszkanie nie może być większe niż 50 mkw., przy trójce - 75 mkw., przy czwórce - 90 mkw. Przy piątce i więcej dzieci powierzchnia mieszkania nie ma znaczenia.

Indywidualne Konto Mieszkaniowe w ramach programu Pierwsze Mieszkanie będą mogły otworzyć również osoby, które mają prawo do nieruchomości, ale nabyły je w drodze dziedziczenia w okresie po rozpoczęciu oszczędzania, a także, jeśli prawo do mieszkania:

• odnosi się albo odnosiło do współwłasności nie więcej niż jednego mieszkania, albo domu jednorodzinnego w udziale nie wyższym niż 1/2, nabytego w drodze dziedziczenia przed rozpoczęciem oszczędzania,
• dotyczy albo dotyczyło mieszkania lub domu jednorodzinnego wyłączonego z użytkowania w związku z katastrofą budowlaną, lub wskutek działania żywiołu.
• zostało ustanowione w wyniku roszczenia, o którym mowa w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (dotyczy spółdzielczego prawa do lokalu).

Konto Mieszkaniowe dla dziecka —  czy można je założyć?

Zgodnie z przepisami, nic nie stoi na przeszkodzie, by gromadzić środki na Koncie Mieszkaniowym na zakup nieruchomości dziecku —  wystarczy, że ukończy ono 13. rok życia, a konto zostanie założone na jego rzecz.  

Konto Mieszkaniowe — warunki

Na jakich warunkach można ulokować oszczędności na Koncie Mieszkaniowym? Zgodnie z przepisami ustawy, przewidziany jest minimalny i maksymalny okres oszczędzania (od 3 do 10 lat). Dodatkowo ustawodawca wymaga, by osoba prowadząca konto oszczędnościowe co miesiąc dokonywała na nie wpłat w kwocie co najmniej 500 zł. Maksymalna wpłata może wynieść 2 tys. zł — czyli łącznie 24 tys. w ciągu roku. Jednocześnie prowadzącemu konto raz w roku przysługują "wakacje od oszczędzania" - w jednym miesiącu może nie uiścić wpłaty bez żadnych konsekwencji. Po 10 latach, jeśli prowadzący konto będzie chciał kontynuować oszczędzanie, konto zostanie przekształcone w Lokatę Mieszkaniową. 

Uiszczanie regularnych wpłat (czyli minimum 11 wpłat w ciągu roku) jest istotne, ponieważ tylko wtedy występuje gwarancja dodatkowej Premii Mieszkaniowej z budżetu państwa. 

Co to jest Premia Mieszkaniowa?

Premia Mieszkaniowa będzie wypłacana na koniec okresu oszczędzania, w ciągu 14 dni od złożenia dyspozycji wypłaty środków (lub w terminie późniejszym, wskazanym przez oszczędzającego). Premia będzie równa rocznemu wskaźnikowi inflacji lub wskaźnikowi zmiany wartości ceny 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego. To, jaki wskaźnik posłuży do wyliczenia premii, będzie uzależnione od tego, który z nich będzie korzystniejszy dla oszczędzającego. Co istotne, jak tłumaczy Ministerstwo Rozwoju i Technologii, premia będzie naliczana co roku — choć wypłacana jednorazowo. 

Oprocentowanie Konta Mieszkaniowego

Osoby, które planują założyć oszczędnościowe Konto Mieszkaniowe, z pewnością interesuje również kwestia oprocentowania takiego konta. Stawka oprocentowania dla Konta Mieszkaniowego nie będzie mogła być niższa, niż 75 proc. oprocentowania, jakie na rachunku oszczędnościowym otrzymałby obecny klient banku. Nieco inaczej wygląda jednak sytuacja, jeśli bank prowadzący konto nie oferuje prowadzenia takich "zwykłych" kont oszczędnościowych. W takim przypadku odsetki będą naliczane na podstawie stopy procentowej nie niższej niż 50 proc. wskaźnika WIRON. Z tego względu warto najpierw zapoznać się z ofertą banku prowadzącego Konto Mieszkaniowe — tak, by móc przewidzieć, w jaki sposób będzie ono oprocentowane. 

Warto też dodać, że ustawa przewiduje dla środków gromadzonych na Koncie Mieszkaniowym zwolnienie z podatku Belki w przypadku ich wypłaty.  

Na co można przeznaczyć zgromadzone środki?

Środki z Konta Mieszkaniowego (wraz ze specjalną premią mieszkaniową) można przeznaczyć głównie na zakup nieruchomości na własne cele mieszkaniowe. Tym samym ze zgromadzonych środków można kupić mieszkanie, dom jednorodzinny, działkę (w celu budowy domu jednorodzinnego), ale też — nabyć spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego czy domu, wnieść wkład mieszkaniowy, kwotę partycypacji lub zrealizować kooperatywę mieszkaniową (będąc jednym z jej członków). Warto też wiedzieć, że w przypadku wypłaty odłożonych środków wraz z premią ustawa dopuszcza też przeznaczenie zaoszczędzonej kwoty na remont lub przebudowę lokalu mieszkalnego czy domu jednorodzinnego, wyłączonego z użytkowania na podstawie decyzji organu budowlanego.

Konto Mieszkaniowe — od kiedy będzie można je założyć?

Kiedy ruszy rządowe Konto Mieszkaniowe? Teoretycznie powinno ono ruszyć 1 lipca 2023 r., czyli w momencie, gdy przepisy wejdą w życie. Należy jednak pamiętać, że banki nie muszą oferować prowadzenia Konta Mieszkaniowego już od początku lipca — możliwe, że na wprowadzenie go do swojej oferty będą potrzebować więcej czasu. 

Konto Mieszkaniowe: podsumowanie

Konto Mieszkaniowe będzie można założyć w banku, który podpisał odpowiednią umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Środki zgromadzone na koncie umożliwią sfinansowanie części kosztów inwestycji w nieruchomość na własne cele mieszkaniowe. W programie może wziąć udział osoba, która spełnia warunki wymienione w ustawie. Na razie jednak nie wiadomo, kiedy banki wprowadzą Konto Mieszkaniowe do swojej oferty.