Jak zwiększyć zdolność kredytową?

Polacy pożyczają coraz więcej - chociaż jednocześnie podwyżki stóp procentowanych, które dokonały się w ostatnim czasie, skutecznie zniechęciły część osób do zaciągnięcia nowego kredytu. Z badania opinii przeprowadzonego w październiku 2021 r. przez Quality Watch dla BIK wynika, że ponad 1/3 Polaków nie jest w tym momencie zainteresowana zaciągnięciem zobowiązania finansowego w banku.

Część osób jednak nie tyle nie chce, co nie może wziąć kredytu - zwłaszcza hipotecznego. Jednym z powodów może być brak zdolności kredytowej. Jak poprawić swoją zdolność kredytową?

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• czym jest zdolność kredytowa, jak ją sprawdzić i co jest brane pod uwagę przy jej obliczaniu
• co może negatywnie wpływać na zdolność kredytową
• jak zwiększyć zdolność kredytową, gdy okaże się ona niewystarczająca

Czym jest zdolność kredytowa?

Nie każdy chętny będzie mógł zaciągnąć kredyt gotówkowy czy kredyt hipoteczny w banku. Jedną z przeszkód może być niewystarczająca zdolność kredytowa. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe, przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu (wraz z odsetkami) w terminie zawartym w umowie.

Ocena zdolności kredytowej przez bank następuje zawsze, gdy potencjalny klient złoży wniosek o kredyt. W ten sposób instytucja minimalizuje ryzyko niespłacenia zobowiązania przez dłużnika.

Co bank bierze pod uwagę przy ocenianiu twojej zdolności kredytowej?

Jest mnóstwo czynników wpływających na zdolność kredytową. Za najważniejszy uważa się osiągany dochód. Bank w pierwszej kolejności zbada, czy wnioskodawca ma stały dochód, a jeśli tak - jakie jest jego źródło. Inaczej będzie oceniana zdolność kredytowa osoby, która jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę, a inaczej - na podstawie umowy zlecenia czy umowy o dzieło.

Odrębnie oceniana będzie również zdolność kredytowa osoby, która prowadzi własną działalność gospodarczą, jest emerytem lub rencistą. W najlepszej sytuacji są oczywiście osoby zatrudnione na UoP - zwłaszcza na czas nieokreślony. W najgorszej - osoby wykonujące określone zlecenia na podstawie umowy o dzieło oraz - co może być dla niektórych zaskakujące - osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Większość banków wymaga zresztą by samozatrudnieni, którzy chcą ubiegać się o kredyt, prowadzili działalność co najmniej od 12 miesięcy.

Co ważne, źródłem dochodu jest nie tylko wynagrodzenie za pracę, świadczenie emerytalne czy rentowe. Do dochodu banki wliczają również dodatkowe świadczenia, np. 500+ pobierane przez beneficjentów programu Rodzina 500 plus.

Koszty utrzymania a zdolność kredytowa

Kolejnym czynnikiem, który bank bierze pod uwagę przy ocenie zdolności kredytowej, jest ogólna sytuacja finansowa wnioskodawcy. Chodzi m.in. o koszt utrzymania zadeklarowany przez wnioskodawcę - czyli jaką część osiąganego dochodu przeznacza co miesiąc na stałe wydatki. Mowa np. o czynszu, opłatach za media, opłacie za wynajem mieszkania, ale i ratach innych kredytów czy wykupionych abonamentach.

Im wyższe koszty stałe, tym niższa może być zdolność kredytowa - zwłaszcza, jeśli koszty utrzymania pochłaniają większą część dochodu.

Historia kredytowa - wpływ na zdolność kredytową

Analiza zdolności kredytowej zawsze uwzględnia również historię kredytową wnioskodawcy. Chodzi o wszystkie dane, które Biuro Informacji Kredytowej zgromadziło na temat kredytów zaciąganych przez wnioskodawcę - zarówno tych aktualnie spłacanych jak i już spłaconych.

O dobrej historii kredytowej można mówić w momencie, gdy wszystkie zobowiązania były spłacane na czas. Zdolność kredytowa osób, które już wcześniej spłacały kredyty i wywiązywały się z terminów zawartych w umowie, będzie oceniana w tym przypadku wyżej niż wnioskodawców, którzy chcą zaciągnąć swoje pierwsze zobowiązanie.

Naszej historii kredytowej najbardziej zaszkodzi natomiast niepłacenie rat na czas lub nadal - mimo minięcia wyznaczonego terminu - nieuiszczenie należności wynikających z umowy kredytowej.

Jak sprawdzić historię w BIK?

Jak sprawdzić swoją historię kredytową i upewnić się, że wszystkie wcześniejsze kredyty zostały spłacone? Na szczęście każdy - bez większych problemów - może sprawdzić historię kredytową w BIK. Aby pobrać raport, należy zarejestrować się w serwisie BIK.pl. W raporcie znajdzie się m.in. podsumowanie spłacanych kredytów, najważniejsze informacje na temat konsumenta, a także informacje udostępniane przez Biuro Informacji Gospodarczej Infomonitor.

BIK a kredyt hipoteczny – co warto wiedzieć? Sprawdzam

Raport BIK warto sprawdzać zresztą co jakiś czas - nawet, jeśli nie będziemy wnioskować o nowy kredyt.

Inne czynniki mające wpływ na zdolność kredytową

Należy mieć świadomość, że na zdolność kredytową mają również wpływ inne czynniki, takie jak:

• wysokość i rodzaj kredytu, o który stara się wnioskodawca,
• liczba osób, które wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe (zwłaszcza w przypadku kredytu hipotecznego) oraz liczba osób na utrzymaniu kredytobiorcy,
• wiek - dla banków osoby w wieku 18-21 lat są zazwyczaj mniej wiarygodne, ponieważ uznawane są za mniej przewidywalne; ich zdolność kredytowa jest zatem zazwyczaj niższa. Zbyt zaawansowany wiek (np. powyżej 70-80 lat, w zależności od banku) również może być przeszkodą na drodze do uzyskania kredytu, zwłaszcza hipotecznego,
• okres spłaty kredytu - im dłuższy okres kredytowania, tym wyższa zdolność kredytowa - raty są niższe, dzięki czemu spłacanie kredytu w terminie jest znacznie bardziej prawdopodobne,
• posiadanie karty kredytowej i innych produktów kredytowych,
• wykształcenie - wbrew pozorom, na zdolność kredytową wpływ ma również to, czy potencjalny kredytobiorca ma wykształcenie średnie czy wyższe. Osoba, która ukończyła studia, jest dla banków bardziej wiarygodna - uznaje się, że absolwent szkoły wyższej ma lepsze perspektywy na stabilną i dobrze płatną pracę,
• status zawodowy - banki zwracają również uwagę na to, czy potencjalny kredytobiorca pracuje np. w firmie państwowej, czy też może prywatnej; istotna jest także branża. Zdolność kredytowa osób zatrudnionych na umowę o pracę w branży IT będzie oceniana wyżej od zdolności kredytowej osoby, która pracuje np. w gastronomii (uważanej powszechnie przez instytucje finansowe za ryzykowną branżę, w której utrata zatrudnienia jest bardziej prawdopodobna niż w innych branżach),
• status cywilny - osoby w związkach małżeńskich (zwłaszcza, jeśli obie osoby w związku pracują) mają zazwyczaj wyższą zdolność kredytową niż osoby samotnie prowadzące gospodarstwo domowe.

Okazuje się zatem, że na zdolność kredytową wpływa wiele czynników. W przypadku kredytu hipotecznego znaczenie będzie miał dodatkowo wkład własny. Mimo że obecnie część banków dopuszcza 10-procentowy wkład własny, zdolność kredytowa osób, którym udało się zgromadzić 20-procentowy wkład, będzie oceniana znacznie lepiej.

Jak sprawdzić swoją zdolność kredytową?

Szanse na otrzymanie kredytu - czyli zdolność kredytową - można sprawdzić na dwa sposoby. Pierwszym jest wizyta w banku lub telefoniczna rozmowa z doradcą. Bank może dokonać kalkulacji naszej zdolności kredytowej i ocenić, czy mamy szansę uzyskać kredyt w interesującej nas wysokości.

Drugim sposobem jest sięgnięcie po kalkulator zdolności kredytowej. Kalkulatory tego rodzaju są dostępne zarówno na stronach niezależnych serwisów jak i na stronach wielu banków. Osoba zainteresowana kredytem uzupełnia niezbędne dane (m.in. kwotę kredytu, preferowany okres spłaty, osiągane dochody itd.). Kalkulator pomoże ocenić nie tylko zdolność kredytową, ale również - całkowity koszt kredytu. Należy przy tym pamiętać, że ostatecznie kalkulatory zdolności kredytowej wprawdzie umożliwiają samodzielną ocenę, jakie są szanse na kredyt, jednak ostateczną decyzję podejmuje bank - w oparciu o większą liczbę danych.

Jak zwiększyć swoją zdolność kredytową?

Jest sporo sposobów na poprawę zdolności kredytowej. Mając na uwadze czynniki, które wpływają na ocenę zdolności kredytowej przez bank, można znacząco poprawić swoją wiarygodność w oczach instytucji finansowej.

Sposoby na zwiększenie zdolności kredytowej: wyższy dochód lub stabilniejsze źródło

To, co w największym stopniu może podnieść zdolność kredytową, to uzyskiwanie wyższego dochodu lub - jeśli to niemożliwe w danym momencie - zmiana formy zatrudnienia. Np. umowa o pracę na czas określony jest gorzej oceniana przez banki. Dobrym rozwiązaniem byłoby wynegocjowanie przez pracownika umowy na czas nieokreślony (ocenianej przez banki jako najbardziej stabilne źródło dochodów). To samo dotyczy np. osób pracujących na podstawie umowy zlecenia.

Nie wszyscy też zdają sobie sprawę z faktu, że banki biorą pod uwagę nie tylko wynagrodzenie czy świadczenia stałe, ale również premie roczne i kwartalne. Osoby, które je otrzymują, powinny przekazać bankowi taką informację.

Spłacenie wszystkich dotychczasowych zobowiązań

Zwiększyć naszą zdolność kredytową można również poprzez spłacenie wszystkich dotychczasowych zobowiązań. To sygnał dla banku, że potencjalny kredytobiorca wywiązuje się terminowo z podpisywanych wcześniej umów. Dodatkowo brak rat, które należy co miesiąc uiszczać na koncie instytucji finansowej, to też niższe koszty stałe.

Jeśli spłacenie wszystkich aktualnych zobowiązań nie jest możliwe, innym rozwiązaniem będzie ich skonsolidowanie i wydłużenie okresu spłaty. To pozwoli na obniżenie wysokości miesięcznej raty.

Jak poprawić zdolność kredytową? Pomóc może ograniczenie stałych wydatków

Spłata dotychczasowych zobowiązań wiąże się również z kolejnym sposobem na to, jak osiągnąć lepszą zdolność kredytową. Chodzi o ograniczenie stałych wydatków - jeśli jest to możliwe. Jednym ze sposobów może być np. rezygnacja z dotychczasowych abonamentów - poza tymi naprawdę niezbędnymi.

Innym rozwiązaniem - dla osób wynajmujących mieszkanie - może być znalezienie tańszego mieszkania, w którym miesięczne opłaty będą znacznie niższe. Należy pamiętać, że mnóstwo stałych kosztów obniża zdolność kredytową - sposobem na jej poprawę będzie zatem eliminacja chociaż części z nich.

Rezygnacja z posiadanych produktów kredytowych

Pożyczki, karty kredytowe, limit zadłużenia na koncie - to produkty kredytowe, które również mają wpływ na zdolność kredytową. Podobnie jak w przypadku spłaty wszystkich zobowiązań i ograniczenia kosztów stałych, rezygnacja ze zbędnych produktów kredytowych może przybliżyć wnioskującego do pozytywnej decyzji kredytowej banku.

Dołączenie dodatkowego kredytobiorcy

Kolejnym sposobem, by przybliżyć się do pozytywnej decyzji banku o przyznaniu kredytu, może być dołączenie dodatkowego kredytobiorcy. To najczęściej wybierany sposób zwłaszcza w przypadku kredytów hipotecznych. Zdarza się zresztą, że np. małżeństwa, których zdolność kredytowa jest zbyt niska, dołączają do wniosku kredytowego swoich rodziców. Nie ma to żadnego wpływu na to, kto będzie ostatecznym właścicielem mieszkania, a może znacząco podnieść zdolność kredytową i umożliwić zaciągnięcie zobowiązania. Innym rozwiązaniem może być również znalezienie poręczyciela kredytu.

Rozdzielność majątkowa w przypadku złej historii kredytowej małżonka

Czasem konieczne jest jednak rozwiązanie odwrotne - zła historia kredytowa małżonka obniża naszą zdolność kredytową. W takiej sytuacji warto nie tylko nie zaciągać kredytu wspólnie, ale wręcz - ustanowić rozdzielność majątkową. Dzięki temu bank nie weźmie pod uwagę historii i sytuacji finansowej małżonka.

Jak zwiększyć szanse na otrzymaniu kredytu? Złożyć wniosek kredytowy na niższą kwotę

Przy niskiej zdolności kredytowej kolejnym rozwiązaniem może być zawnioskowanie o niższą kwotę kredytu - o ile to możliwe. Pomóc może również wydłużenie okresu spłaty zobowiązania. To pozwoli poprawić naszą zdolność kredytową.

Nie w każdym banku zdolność kredytowa będzie taka sama

Na zakończenie - warto pamiętać, że nasza zdolność kredytowa nie będzie taka sama we wszystkich bankach. Każdy bank oblicza zdolność kredytową na podstawie własnych wytycznych. Dla części banków istotniejsze będą np. koszty stałe, dla innych - źródło dochodu.

Może zatem zdarzyć się tak, że jeden bank uzna, że nasza zdolność kredytowa jest wystarczająca, by zaciągnąć zobowiązanie na określoną sumę, natomiast inny - nie rozpatrzy pozytywnie wniosku kredytowego. Warto zatem zorientować się w ofercie różnych instytucji finansowych - szanse na uzyskanie kredytu w niektórych bankach będą wyższe, w niektórych zaś - niższe.