Jak skorzystać z programu Ciepłe Mieszkanie?

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej otworzył w lipcu 2022 r. program Czyste Mieszkanie, w ramach którego właściciele lokali mogą uzyskać dofinansowanie na źródła ciepła. Nabór wniosków trwa, a Polacy zastanawiają się kto i na jakich zasadach może zostać beneficjentem programu.

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• kto i na jakich zasadach może uzyskać dofinansowanie
• jak można dołączyć do programu Ciepłe Mieszkanie
• ile funduszy można pozyskać w ramach programu 

Jaki jest cel programu Ciepłe Mieszkanie?

Ogrzewanie indywidualne w budynkach mieszkalnych jest jedną z głównych przyczyn złej jakości powietrza w Polsce i odpowiada za ponad 45 proc. emisji groźnego dla zdrowia pyłu PM10. Program Ciepłe Mieszkanie to jedna z inicjatyw, która ma za zadanie poprawić jakość powietrza oraz zmniejszyć emisję pyłów i gazów cieplarnianych. Wszystko to za sprawą wymiany nieefektywnych źródeł ciepła w budynkach mieszkalnych oraz poprawę efektywności energetycznej w lokalach. Program ma trwać do 2026 roku, a przeznaczono na niego 1,4 mld zł. 

Za nieefektywne źródło ciepła uznaje się kotły na paliwo stałe, np. węgiel. W ramach Ciepłe Mieszkanie będzie można je wymienić na pompę ciepła, kondensacyjny kocioł gazowy czy kocioł na pellet. Dofinansowanie będzie można także uzyskać na podłączenie lokalu do wspólnego efektywnego źródła ciepła, wykonanie instalacji c.o. i c.w.u. wentylację mechaniczną oraz wymianę okien i drzwi.

Wskazane cele programu zakładają wymianę źródeł ciepła w 80 000 lokalach mieszkalnych. Ograniczenie emisji pyłu PM10 ma przynieść wynik co najmniej 2 080 Mg/rok, natomiast zmniejszenie emisji CO2 - co najmniej 188 890 Mg/rok.

Kto może skorzystać z dotacji w ramach programu?

Beneficjentem programu Ciepłe Mieszkanie może zostać osoba fizyczna, posiadająca tytuł prawny wynikający z prawa własności lub ograniczonego prawa rzeczowego do lokalu mieszkalnego, znajdującego się w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, realizująca przedsięwzięcie będące przedmiotem dofinansowania oraz spełniająca kryteria dochodowe określone w programie.

Kryteria dochodowe są zależne od poziomu programu. Dla poziomu podstawowego beneficjent może mieć dochód roczny nieprzekraczający kwoty 120 000 zł. W przypadku uzyskiwania dochodów z różnych źródeł, dochody te sumuje się, przy czym suma ta nie może przekroczyć wspomnianej kwoty 120 000 zł. Aby zostać beneficjentem poziomu podwyższonego, przeciętny miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego może wynosić maksymalnie: 1 673 zł w gospodarstwie wieloosobowym oraz 2 342 zł w gospodarstwie jednoosobowym.

O najwyższy poziom dofinansowania mogą ubiegać się osoby z gospodarstwa, w którym przeciętny miesięczny dochód na jednego członka nie przekracza 900 zł w gospodarstwie wieloosobowym i 1 260 zł w gospodarstwie jednoosobowym. Do tej grupy beneficjentów zaliczają się również osoby, które przynajmniej przez 6 miesięcy przed złożeniem wniosku o wydanie zaświadczenia oraz co najmniej do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie otrzymywały zasiłek stały, okresowy, rodzinny lub specjalny zasiłek opiekuńczy.

Z programu nie skorzystają osoby, które otrzymały już wsparcie z NFOŚiGW w ramach programów: Poprawa jakości powietrza w najbardziej zanieczyszczonych gminie Pszczyna, Poprawa jakości powietrza poprzez wymianę źródeł ciepła w budynkach wielorodzinnych – pilotaż na terenie województwa zachodniopomorskiego oraz dolnośląskiego.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać dofinansowanie?

Głównym warunkiem udzielenia dofinansowania jest zobowiązanie się beneficjenta, że po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia w ramach programu w lokalu mieszkalnym objętym dofinansowaniem nie będą zainstalowane żadne źródła ciepła na paliwa stałe o klasie niższej niż 5 klasa według normy przenoszącej normę europejską EN 303-5. Otrzymanie dofinansowania nie jest możliwe w przypadku, gdy istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci ciepłowniczej i dostarczania ciepła z sieci ciepłowniczej lub lokal jest już do niej podłączony.

Pozostałe kryteria oceny wniosków o udzielenie dofinansowania, na podstawie których zostanie przyłączeni do programu lub nie, to: poprawnie złożony wniosek w określonym terminie; właściciel, który mieści się w grupie beneficjentów; cel i rodzaj przedsięwzięcia zgodne z programem priorytetowym. Ponadto wnioskodawca musi wywiązywać się z zobowiązań publiczno-prawnych i cywilnoprawnych na rzecz właściwego terytorialnie WFOŚiGW oraz NFOŚiGW i nie mieć w stosunku do nich żadnych zaległości.

Jak otrzymać dofinansowanie?

Aby dołączyć do programu trzeba spełniać wszystkie kryteria, a także wymagania dochodowe. Trzeba także wypełnić wniosek. Należy jednak pamiętać, że to gminy są beneficjentem programu, a właściciel nieruchomości beneficjentem końcowym. Gminy ogłaszają nabór wniosków o dofinansowanie i weryfikują czy dokumenty spełniają warunki konieczne do uzyskania dotacji w ramach programu.

Jak wypełnić wniosek?

Osoby fizyczne powinny zgłosić się do swojej gminy w celu złożenia wniosku. NFOŚiGW oraz Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nie prowadzą naboru wniosków dla osób fizycznych w ramach programu Ciepłe Mieszkanie. Dopiero gdy gmina uzyska środki na dotacje, urzędnicy uruchomią nabór wniosków dla właścicieli i współwłaścicieli mieszkań na swoim terenie i to oni będą zawierać umowy o dofinansowanie z mieszkańcami. O informacje dotyczące wniosków należy więc pytać w lokalnym urzędzie.

Do kiedy można wypełnić wniosek?

Dla gmin planowane są dwa terminy na składanie wniosków: do 31.12.2022 r. oraz do 31.12.2023 r., w zależności od dostępności środków. Co jednak ważne, to gminy określają terminy składania wniosków dla beneficjentów końcowych, czyli właścicieli lokali mieszkalnych. Informacji na temat terminów w poszczególnych rejonach należy szukać w ogłoszeniach zamieszczanych na gminnych stronach internetowych.

Do kiedy zakończyć inwestycję?

Zakończenie realizacji przedsięwzięcia nie może przekroczyć 31.12.2025 r., choć i tutaj to gminy mają do powiedzenia najwięcej. Powyższy termin jest nieprzekraczalny, jednak okres kwalifikowalności kosztów poniesionych przez beneficjentów końcowych zostanie określony w regulaminach naboru ogłaszanych przez gminy.

Ile funduszy można pozyskać w ramach programu?

Wysokość dofinansowania zależy od poziomu zanieczyszczenia danej gminy (w zestawieniu znajduje się 322 gmin) oraz poziomu dofinansowania - podstawowego, podwyższonego lub najwyższego, a ten z kolei jest uzależniony od dochodów beneficjenta. Ile można uzyskać?

Poziom podstawowy

Poziom podstawowy jest skierowany do osób, których roczne dochody nie przekraczają 120 tys. zł. Beneficjenci, którzy dołączą do podstawowego poziomu programu, mogą liczyć na zwrot do 30 proc. faktycznie poniesionych kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, jednak nie więcej niż 15 000 zł na jeden lokal mieszkalny. W przypadku lokalu, który należy do jednej z najbardziej zanieczyszczonych gmin, dofinansowanie wzrasta do 35 proc. faktycznie poniesionych kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, maksymalnie 17 500 zł na jeden lokal mieszkalny.

Poziom podwyższony

Poziom drugi, czyli podwyższony, jest przeznaczony dla gospodarstw, gdzie miesięczny dochód na jedną osobę nie przekracza: 1673 zł w gospodarstwie wieloosobowym i 2342 zł w gospodarstwie jednoosobowym. Maksymalna kwota dofinansowania może wynieść do 60 proc. poniesionych kosztów, jednocześnie nie więcej niż 25 000 zł na jeden lokal mieszkalny. W przypadku najbardziej zanieczyszczonych gmin rządowe wsparcie wzrasta do 65 proc. poniesionych kosztów i maksymalnej kwoty 26 900 zł.

Poziom najwyższy

Aby skorzystać z poziomu trzeciego - najwyższego, dochód na osobę w gospodarstwie może wynosić maksymalnie: 900 zł w gospodarstwie wieloosobowym lub 1 260 zł w gospodarstwie jednoosobowym. Dofinansowanie w tej sytuacji może wynieść aż 90 proc. kosztów, przy czym maksymalna kwota wsparcia to 37 500 zł na jeden lokal mieszkalny. W lokalach, które znajdują się w najbardziej zanieczyszczonych gminach, wartości te wzrastają do: 95 proc. poniesionych kosztów, maksymalnie 39 900 zł.

Podsumowanie

Program Ciepłe Mieszkanie jest odpowiedzią na zapotrzebowanie w budynkach wielorodzinnych - dotychczasowe programy, jak np. Czyste Powietrze, były skierowane głównie do domów jednorodzinnych. Program trwa do 2026 roku, jest więc jeszcze trochę czasu, żeby z niego skorzystać, ale warto pamiętać, że pierwsza tura składania wniosków kończy się 31.12.2022 r., o ile dana gmina nie skróciła tego terminu.

Jest to świetna okazja, by wymienić stary, nieefektywny kocioł na nowe, ekologiczne źródło ciepła i zwiększyć efektywność ogrzewania w domu. Na ile uda się osiągnąć cele programu? Na takie dane będziemy musieli jeszcze poczekać.