VAT na meble kuchenne, biurowe i inne: jaki VAT na meble lub bez zapłacimy?

W sprawie rozpoznanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku w Szczecinie z 2 lipca 2015 r., sygn. akt I SA/Sz 1536/14 jedna z firm złożyła do urzędu skarbowego wniosek o wydanie interpretacji podatkowej w sprawie dotyczącej stawki podatku od towarów i usług na wykonanie trwałej zabudowy meblowej w obiektach budownictwa mieszkaniowego.

O co toczył się spór z fiskusem?

Spółka we wniosku o wydanie interpretacji wskazała, że prowadzi działalność handlową polegającą na zakupie i sprzedaży oraz montażu mebli. Realizuje także na rzecz klientów detalicznych świadczenia kompleksowe, polegające na zaprojektowaniu i dopasowaniu oraz montażu elementów meblowych w sposób tworzący wraz z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego (budynku mieszkalnego) trwałą zabudowę meblową kuchni. Takie usługi spółka wykonuje w obiektach budowlanych zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Komponenty (szafki, listwy, elementy metalowe, oświetlenie, itp.) poprzez ich konstrukcyjne połączenie ze sobą oraz ze ścianami lokalu (obiektu budowlanego) tworzą trwałą zabudowę, spełniającą jako całość określoną funkcję użytkową. Taka trwała zabudowa może funkcjonować i spełniać swą rolę jedynie w tym konkretnym lokalu (obiekcie budowlanym). Spółka dokonuje także sprzedaży i montażu sprzętu AGD.

Spółka dostarczane meble projektuje nie tylko pod konkretne zamówienia klientów, ale przede wszystkim pod konkretne pomieszczenie w mieszkaniu lub budynku mieszkalnym, a zatem nie ma możliwości zamontowania danej zabudowy w innym pomieszczeniu. Zamówiony zestaw mebli dostosowany jest do istniejących w tym konkretnym pomieszczeniu przyłączy (instalacja wodno-kanalizacyjna, wentylacja, instalacja elektryczna, kominowa). Podwieszane sufity z płyt kartonowo-gipsowych kryją oświetlenie i instalację elektryczną, a roboty te związane są wyłącznie z tym konkretnym pomieszczeniem, w którym montowane są meble.

Montaż szafek kuchennych polega na zespoleniu ich ze sobą na stałe za pomocą wkrętów meblowych, a ewentualna ich rozbiórka i demontaż powoduje trwałe ślady i uszkodzenia mebli, co skutkuje tym, że de facto takie meble tracą swą wartość rynkową. Montaż blatów roboczych polega na zespoleniu ich na stałe z szafkami dolnymi wkrętami oraz specjalnym klejem montażowym. Demontaż powoduje trwałe uszkodzenia blatów i szafek, wycina się ponadto otwór pod zlewozmywak w konkretnym miejscu w zależności od wyboru klienta oraz indywidualnego projektu sporządzonego na jego zamówienie.

W związku z tym spółka chciała wiedzieć, czy usługa świadczona na rzecz klienta detalicznego, polegająca na zaprojektowaniu, dopasowaniu i montażu elementów meblowych w sposób trwały, tak by stworzyły trwałą zabudowę meblową kuchni, w budynku mieszkalnym zaliczanym do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, objęta jest obniżoną stawką podatku od towarów i usług w wysokości 8%. W ocenie spółki świadczone przez nią usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według obniżonej stawki 8%, jako usługi modernizacji obiektu.

Stanowisko fiskusa

Dyrektor izby skarbowej, wydający interpretację podatkową w imieniu ministra finansów uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Zdaniem organu podatkowego, określając, czy do zabudowy meblowej w budynku/mieszkaniu może mieć zastosowanie obniżona stawka podatku od towarów i usług należy przede wszystkim badać stopień konstrukcyjnego połączenia komponentów meblowych i elementów obiektu budowlanego/lokalu. Przy czym, według organu podatkowego, nie chodzi o badanie powiązania elementów zabudowy meblowej z konstrukcyjnymi, w rozumieniu techniki budowlanej, elementami obiektu budowlanego/lokalu, lecz o tak silne połączenie konstrukcyjne komponentów meblowych i elementów obiektu budowlanego/lokalu, że powstaje trwała zabudowa spełniająca jako całość określoną funkcję użytkową.

Przykładem takiej trwałej zabudowy meblowej może być zabudowa kuchenna wykonana z cegły klinkierowej zespolona zaprawą murarską ze ścianą i podłogą lokalu, gdzie demontaż powodowałby uszkodzenie samej zabudowy, jak i pomieszczenia, w którym została ona zamontowana. Innym przykładem trwałej zabudowy meblowej, stanowiącej modernizację budynku/lokalu, jest taka przy której wykorzystuje się dodatkowe materiały budowlane, takie jak cegły czy płyty kartonowo-gipsowe, gdzie demontaż zabudowy powodowałby zarówno uszkodzenie pomieszczenia i komponentów meblowych, jak i trwałe uszkodzenie tych dodatkowych materiałów budowlanych, bez których to materiałów nie istniałaby możliwość wykorzystania tej zabudowy meblowej w innym miejscu.

W tej sytuacji, organ podatkowy uznał, że przedstawiony przez spółkę sposób montażu elementów mebli sprowadza się do prostego połączenia komponentów meblowych ze ścianami obiektu budowlanego lub jego częściami oraz że nie są to zabiegi nadmiernie skomplikowane technicznie i mają charakter odwracalny. Według organu podatkowego, z powyższego nie wynika, aby demontaż zabudowy meblowej miał spowodować naruszenie elementów konstrukcyjnych lokalu oraz obiektu, dlatego w tym przypadku nie dochodzi do uszkodzenia elementów konstrukcyjnych lokalu (budynku).

W konsekwencji organ podatkowy stwierdził, że w omawianej sprawie usługa wykonania i montażu zabudowy meblowej (kuchennej) podlega opodatkowaniu według podstawowej, 23 proc. stawki VAT. Spółka złożyła skargę na wydaną interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie.

Stanowisko sądu

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uchylił wydaną interpretację podatkową i przekazał organowi podatkowemu sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu wyroku sąd podkreślił, że problem stawki VAT na wykonanie trwałej zabudowy meblowej budził wiele wątpliwości w orzecznictwie sądów.

Wątpliwości te spowodowały, że Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 24 czerwca 2013 r. o sygn. akt I FPS 2/13 uznał, że w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. świadczenie kompleksowe polegające na zaprojektowaniu, dopasowaniu oraz montażu komponentów w sposób tworzący wraz z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego lub jego części trwałą zabudowę meblową, wykonywane w obiektach budowlanych zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym stanowi usługę modernizacji opodatkowaną stawką obniżoną podatku od towarów i usług na podstawie art. 41 ust. 12 w związku z ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Wojewódzki Sąd Administracyjny Szczecinie podkreślił, że rodzaje usług wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT, których wykonanie w obiektach budowlanych lub ich częściach zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym daje podstawę do stosowania preferencyjnej stawki podatku od towarów i usług, nie zostały zdefiniowane w tej ustawie. Ustawodawca nie odesłał również w tej materii do stosowania definicji zawartych w innych ustawach, przede wszystkim w Prawie budowlanym.

Zdaniem sądu, skoro w omawianej sprawie przedstawionej przez podatnika o walorach użytkowych zabudowy meblowej kuchennej decyduje trwałe połączenie wykonanych na zlecenie części zabudowy z elementami konstrukcyjnymi budynku (ściany, podłoga, sufit) w sposób uniemożliwiający jej przesunięcie w inne miejsce, a same te części, bez trwałego ich przymocowania do elementów konstrukcyjnych budynku (ścian, podłogi, sufitu), nie spełniają pod względem użytkowym przymiotu mebli kuchennych, to nie ma podstaw do twierdzenia - jak przyjął to organ podatkowy - że demontaż zabudowy meblowej nie spowodowałby naruszenia elementów konstrukcyjnych lokalu czy budynku.

W rezultacie sąd podkreślił, że w omawianej sprawie znajduje zastosowanie wskazana wyżej uchwała NSA z 24 czerwca 2013 r. o sygn. akt I FPS 2/13, co oznacza, że stawka VAT na wykonanie trwałej zabudowy meblowej wynosi 8 proc.

VAT na meble: podsumowanie

O czym warto wiedzieć, kiedy VAT 8% na meble? To preferencyjna stawka na modele, które przeznaczone są do wykonania tzw. trwałej zabudowy. Z reguły obowiązuje w przypadku projektowania i wykonawstwa mebli pod konkretne zamówienie klienta. Zabudowa meblowa powinna być połączona na stałe z konstrukcją budynku. Kiedy stosuje się VAT 23% na meble? Z preferencyjnej stawki nie można skorzystać w przypadku, gdy istnieje możliwość ich zdemontowania i montażu w dowolnym miejscu, a nie w określonej części budynku.