Zakup nieruchomości za granicą

Kupno nieruchomości za granicą to posunięcie ryzykowne i niełatwe, ale takie marzenie ma niejeden klient rynku mieszkaniowego. Własny apartament za granicą? Wbrew pozorom wiele z atrakcyjnych lokalizacji zagranicznych okazuje się zbliżonych cenowo, a nawet tańszych od cen mieszkań w Polsce. Dlaczego? Pamiętajmy, że zakup mieszkania jest inwestycją długoterminową.

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• czy warto kupić mieszkanie za granicą
• ile kosztują takie lokale
• jak wyglądają formalności przy zakupie takiego mieszkania 

Powszechnie sądzi się, że nieruchomości to stabilna lokata kapitału na lata, która z czasem przyniesie wzrost wartości i w efekcie zysk. Czy jednak na pewno? Ostatnie 10 lat wiele zweryfikowało w tym zakresie. Na własnej skórze przekonali się o tym klienci, którzy kupowali mieszkania na tzw. górce cenowej, czyli w latach 2006 – 2008. Przypomnijmy, że w tamtym okresie nieruchomości drożały nieomal z tygodnia na tydzień.

Przekonanie, że należy przyspieszać decyzje zakupowe, które było powszechne u klientów (utwierdzane przez pośredników mieszkaniowych i kredytowych) skutkowało tym, że bańka rosła jeszcze bardziej. Aż przyszedł kryzys, który uderzył w rynek nieruchomości. W efekcie doszło do tąpnięcia cenowego, z którego do dziś właściciele nieruchomości kupowanych w tamtym okresie nie mogą wyjść. Problem dotyczy nie tylko frankowiczów.

Mieszkania kupowane w latach 2007 – 2009 najczęściej nadal są mniej warte, niż w momencie zakupu. Oznacza to, że ewentualna sprzedaż będzie realizacją straty, a w przypadku zakupu finansowanego kredytem może nie wystarczyć na pokrycie pozostałości zobowiązania. Obrazuje to poniższy wykres z ostatniego raportu Amron – Sarfin dla Związku Banków Polskich za IV kw. 2016

Wykres 1 Wskaźnik zmian wartości nieruchomości przyjmowanych jako zabezpieczenie hipoteczne w okresie I kw. 2007 – IV kw. 2016

Jak widzimy – w najgorszej sytuacji pozostają osoby, które kupiły mieszkania w roku 2008, a więc wtedy, gdy ceny były najwyższe. Z danych Amron wynika, że te nieruchomości średnio są obecnie ciągle o 14 proc. mniej warte od ceny zakupowej. Dlaczego o tym piszemy, w kontekście mieszkań za granicą? Ponieważ próba prognozowania, co stanie się z zupełnie innym rynkiem nieruchomości, umiejscowionym w innej gospodarce i inaczej uwarunkowanym, będzie znacznie trudniejsza.

Mówiąc krótko – kupujący za granicą  nie jest w stanie określić, ile warte będzie jego mieszkanie w perspektywie kilkunastu lat. Dlatego wybór musi być dokonany mądrze, po zasięgnięciu jak najszerszych informacji o cenach, specyfice danego rynku itp. Potencjalny inwestor powinien celować w tzw. pewniaki, czyli nieruchomości w niższym stopniu narażone na utratę wartości. Z pewnością są to mieszkania w znanych ośrodkach – np. w stolicach danego państwa (w centralnych lokalizacjach) lub w kurortach turystycznych o wypracowanej renomie, które przyciągają tysiące odwiedzających. 

Tak też dzieje się w praktyce. Inwestorzy w nieruchomości za granicą szukają inwestycji dobrych pod wynajem. Idealne lokalizacje z punktu widzenia zimnej Polski, to oczywiście kraje południa. Okazuje się, że nie są one poza naszym finansowym zasięgiem....

Gdzie po apartament za granicą?

Polski rynek nieruchomości należy do tańszych w Europie. Wg raportu firmy Deloitte z ubiegłego roku spośród 16 analizowanych państw ceny w naszym kraju są na czwartym miejscu od końca. Taniej jest tylko w Portugalii, na Węgrzech i w Rosji. Średnie ceny metra kwadratowego nowego mieszkania w Polsce wynoszą wg Deloitte ok. 1,1 tys. EUR.

Spośród państw z naszego regionu, ujętych w badaniu, wyprzedzają nas Estonia, Czechy i Słowenia. Pozornie takie informacje nie brzmią zbyt optymistycznie w kontekście możliwości zakupowych Polaków na rynkach zagranicznych, jednak dokładniejsze porównanie cen w lokalizacjach europejskich pokazuje, że jest sporo atrakcyjnych ośrodków, gdzie stawki są niższe lub zbliżone do polskich.

Przykładowo: wg Deloitte niższe niż w Warszawie ceny mieszkań spotkamy także w takich miastach jak hiszpańska Walencja, czy portugalskie Porto (które jest zresztą tańsze także od Krakowa). W naszym regionie przystępne będą też mieszkania w pięknym Budapeszcie, niektórych miastach czeskich (Brno, Ostrava) czy w rosyjskich (Petersburg, Jekaterynburg).

Na tym jednak nie koniec. W cenowych możliwościach Polaków mieszczą się m.in. turystyczne lokalizacje hiszpańskie. Za 80 – metrowy apartament w słonecznym Alicante, trzeba zapłacić około 60 – 100 tys. Euro, czyli 260 – 400 tys. zł. Ceny okazują się więc przystępne i zbliżone do polskich. Większe apartamenty w tej lokalizacji kosztują przeciętnie 100 – 150 tys. EUR. Podobnych ofert można znaleźć znacznie więcej. 70 metrowe mieszkanie w Maladze to wydatek około 70 – 100 tys. EUR. 140 – metrową posiadłość na Costa Blanca, można kupić już w cenach od 140 – 150 tys. EUR, co daje około 600 tys. zł, a więc koszt zbliżony  do zakupu domu jednorodzinnego w Polsce, w lokalizacji wielkomiejskiej lub sąsiadującej.

Nieruchomości Hiszpania - sprawdź

Oprócz Hiszpanii na „polską kieszeń” okazują się takie, bardzo atrakcyjne kierunki turystyczne, jak m.in. Portugalia. Przykładowy 110 – metrowy apartament na Maderze to wydatek około 140 tys. EUR, czyli około 560 tys. zł. Warto zaznaczyć, że cena takiej przykładowej nieruchomości okazuje się niższa niż ceny nowych apartamentów w polskich uznanych kurortach nadbałtyckich, które mieszczą się w średnim przedziale 7 – 10 tys. zł/mkw.

Nieco bliżej Polski bardzo atrakcyjna cenowo jest Bułgaria, z jej pięknymi plażami Złotych Piasków i Słonecznego Brzegu. Ceny nieruchomości w bułgarskich kurortach są już zdecydowanie obniżone w stosunku do polskich. 50 – metrowe mieszkanie w Słonecznym Brzegu można kupić już za 150 – 170 tys. zł. 

Do zbliżonych cenowo lokalizacji mieszkaniowych należą również kraje bałkańskie (m.in. Chorwacja, Czarnogóra) czy też Grecja. Co ciekawe – także bogate Niemcy okazują się w polskim zasięgu. Zadziwiająco tanie są zwłaszcza nieruchomości w mniejszych miejscowościach we wschodnich landach. Przykładowe 65 – metrowe mieszkanie w małej miejscowości w Brandenburgii można kupić już za równowartość około 150 tys. zł!

Formalności i koszty zakupu nieruchomości za granicą

Wybór nieruchomości to jedno. Inna sprawa to pozyskanie finansowania i formalności. Co prawda rynek w tym zakresie się sprofesjonalizował i znajdziemy już firmy, które przeprowadzą nas przez cały proces, jednak mimo wszystko czeka nas sporo zachodu. Przede wszystkim finansowanie – nie mamy co liczyć na to, że zakup takiej nieruchomości, która byłaby zabezpieczeniem, pokryje z kredytu polski bank. Z punktu widzenia naszych banków są to operacje ryzykowne.

Przede wszystkim problemem jest wycena takiego mieszkania. Rzeczoznawcza nie dość, że musiałby jechać dajmy na to do Hiszpanii, to jeszcze musiałby być obeznany w lokalnych cenach i specyfice rynku. Druga sprawa to dochodzenie należności, w przypadku braku spłaty. Co prawda w krajach unijnych jest to ułatwione, jednak mimo wszystko instytucje finansowe boją się wchodzić w tego typu transakcje. Rozwiązaniem może być natomiast pozyskanie kredytu zabezpieczonego inną, polską, nieruchomością.

Firmy pośredniczące często oferują też możliwość zaciągnięcia, zabezpieczonych hipotecznie, kredytów w kraju, w którym chcemy kupić nieruchomość. W zależności od lokalnych przepisów i polityki banków, możliwości w tym zakresie przedstawiają się różnie. Należy jednak pamiętać o dodatkowych kosztach, z których nie zawsze zdajemy sobie sprawę. Chodzi o tzw. koszty transakcyjne i podatki. Polska w tym kontekście wypada korzystnie. Przykładowo: do ceny zakupu mieszkania w Grecji powinniśmy doliczyć kolejne kilkanaście procent.

W Hiszpanii obcokrajowiec, po wyrobieniu sobie specjalnego numeru (N.I.E. – Numer Identyfikacyjny Obcokrajowca) i przeprowadzeniu transakcji, będzie zobowiązany uiścić podatek VAT, jeśli kupuje na rynku pierwotnym (10 proc.), lub podatek od przeniesienia własności, w przypadku zakupu na rynku wtórnym (od 5 do 10 proc.). Do tego dochodzi podatek od czynności cywilnoprawnej i inne dodatkowe koszty. Całość, wraz z kredytem w Hiszpanii, może wynieść dodatkowych kilkanaście procent wartości nieruchomości.

Dobrze jest też zdawać sobie sprawę z kosztów utrzymania nieruchomości. Pozostając w Hiszpanii: każdy właściciel zobowiązany jest raz do roku płacić raz do roku, podatek katastralny. W prowincji Alicante jest 0.8%, a w Torrevieja jest 0,5% od wartości katastralnej nieruchomości.

Dla przykładu za mieszkanie o powierzchni użytkowej 60 m2 podatek nie powinien przekroczyć 200 Euro. Do tego dochodzą koszty czynszowe itp. Planując inwestycję w zagraniczną nieruchomość powinniśmy o tych wszystkich elementach pamiętać, jeśli chcemy zarabiać na wynajmie turystom i próbujemy wyliczyć hipotetyczny zwrot. Naszym kosztem będą też oczywiście wyjazdy tam, bo z tym wiąże się posiadanie zagranicznego mieszkania, ewentualne remonty itp. Wszystko to będzie przeprowadzenie wg stawek lokalnych.

Jak więc widzimy – choć ceny mieszkań w słonecznych krajach południa mogą kusić, rzeczywistość nie jest aż tak różowa. By się nie przejechać na atrakcyjnej transakcji, warto bardzo dokładnie przyjrzeć się wszystkim aspektom sprawy.