Ogrody wertykalne DIY

Jak w niebanalny sposób ożywić naszą domową przestrzeń? Ciekawą propozycją jest założenie ogrodu wertykalnego. To bardzo modny i ciekawy sposób dekoracji wnętrz. Co ważne, taki ogród nie ma nic wspólnego z pospolitą zieloną ścianą, która jest porośnięta przypadkowymi roślinami. Stanowi prawdziwe dzieło sztuki. Taka aranżacja wpływa pozytywnie na zdrowie i samopoczucie osób przebywających w pomieszczeniu, w którym się znajduje. Odpowiada za nasycenie powietrza tlenem, a także oczyszcza je i nawilża, pochłania pył oraz kurz.

Co istotne i warte podkreślenia, niewielki ogród wertykalny możemy z powodzeniem założyć samodzielnie. Jak to zrobić i dlaczego warto zainwestować w takie rozwiązanie?

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• jak stworzyć ogród wertykalny
• czym są mobilne ogrody wertykalne
• jakie są zalety tego typu ogrodów

Ogród wertykalny - co to jest?

Ogrody wertykalne to pionowe instalacje, pokryte żywymi roślinami. Zazwyczaj zamocowane są na stelażu, którego wielkość przypomina obraz, ale mogą też pokrywać całą ścianę mieszkania, przybierać formę prostokąta lub kwadratu i innych, nierzadko zaskakujących kształtów. Taką zieloną kompozycję tworzy się z różnych gatunków roślin oraz mchu i drewna. Ogród wertykalny łączy w sobie to, co jest teraz bardzo ważne w projektowaniu wnętrz - ekologię i najmodniejsze trendy.

Zielone ściany – historia

Za pomysłodawcę ogrodu wertykalnego uznaje się amerykańskiego profesora S. H. White'a. Jednak ideę „le mur vegetal” (czyli „roślinnej ściany”) spopularyzował dopiero francuski botanik Patrick Blanc, który szczegółowo opisał metodę, jak uprawiać ogród wertykalny. Pierwszy stworzony przez niego projekt zielonej ściany powstał w 1988 roku w paryskim muzeum.

Obecnie projekty Blanca rozsiane są na wszystkich kontynentach. Najwięcej jego propozycji znaleźć można oczywiście w Europie - Paryżu, Genewie, Berlinie, Madrycie. W Polsce, aby podziwiać oryginalny projekt powszechnie docenianego i wielokrotnie nagradzanego twórcy, należy wybrać się do gdańskiej Galerii Przymorze, którą zdobi widok imponującej zielonej ściany autorstwa Blanca. Nazwę ogrodu wertykalnego możemy używać zamienne z angielskim odpowiednikiem Pixel Garden.

Śladami artystów

Czy ogród wertykalny w domu to przełomowe rozwiązanie? Cóż, kto miał szczęście widzieć wiedeński Hundertwasserhaus, tego nie zdziwi już ogród pionowy. Ten kolorowy budynek, zaprojektowany przez austriackiego artystę Friedensreicha Hundertwassera jest ucieleśnieniem bliskiej więzi człowieka z przyrodą. Z okien, dachów oraz balkonów „bloku” mieszkalnego wyrastają zielone drzewa i trawa. Konstrukcja całkowicie pozbawiona jest linii prostych, przez co kształty budynku wydają się „miękkie”.

Tak skomponowana całość prezentuje się najlepiej i robi niesamowite wrażenie, zwłaszcza wybujałe rośliny pojawiające się w najmniej spodziewanych miejscach. W ogrodzie wertykalnym znajdziemy inspirowane bliską Hundertwasserowi ideą, otoczenia miejsca zamieszkania tym co zielone i korzystaniem z dobrodziejstw natury, nawet w centrum miasta. Zamiast nudnego szarego tynku, mamy więc pejzaż, który możemy samodzielnie skomponować.

Ogród wertykalny – wybór odpowiedniego miejsca

Ogrody wertykalne są doskonałą ozdobą, jednak prócz walorów estetycznych, mają także inne zalety. Rośliny najlepiej oczyszczają powietrze, zwiększają wilgotność i dobrze wpływają na samopoczucie. Co istotne, ogród wertykalny pozwala oszczędzić miejsce i cieszyć się własnym skrawkiem zieleni - nawet w środku miasta. To jednak nie wszystkie informacje. Nie wymagają one ani jednego metra kwadratowego więcej ponad to, co posiadamy - balkon czy ścianę zewnętrzną domu. Pionowy ogród jest też dodatkową warstwą, która chroni budynek przed utratą ciepła.

Ogród wertykalny może być oczywiście jedynie dodatkiem do tradycyjnego ogrodu, ale najczęściej jest jego namiastką, gdy nie posiadamy odpowiedniej przestrzeni do uprawy przeróżnych roślin. Wśród projektów, ogrody pionowe zdarzają się też w konstrukcjach wewnętrznych, budowanych w przestrzeniach publicznych, muzeach czy galeriach handlowych. Oznacza to, że możliwe jest również zainstalowanie takich ogrodów w pokoju czy kuchni. Pasjonaci lubiący wertykalne projekty często decydują się i na to rozwiązanie, choć w niewielkim mieszkaniu blokowym zajęcie całej ściany przez rośliny może być kłopotliwe. Ale zawsze można wykonać tylko częściową konstrukcję, która zajmie niedużo miejsca, a będzie ciekawym urozmaiceniem wnętrza.

Ogród wertykalny najlepiej umieścić na ścianie o ekspozycji zachodniej lub południowej, ponieważ tutaj panują dobre warunki świetlne. Ogrody wertykalne montuje się na powierzchniach, które są wytrzymałe na obciążenia. W zależności od użytej technologii wertykalny ogród, wraz z instalacją o powierzchni 1m2, może ważyć od kilkunastu do kilkudziesięciu kilogramów.

Ogród wertykalny - zrób to sam

Kompozycja wertykalna we wnętrzu nie jest szczególnie trudna. Większe projekty ogrodów wertykalnych z reguły są zakładane przez profesjonalne firmy, które się w tym specjalizują. Prosty model, zajmujący 1/3 powierzchni ściany, można zbudować samemu. Potrzeba trochę wiedzy na temat roślin, zmysłu majsterkowicza i dobrego pomysłu. Równie istotne jest odpowiednie miejsce. Na rynku znajduje się mnóstwo roślin do ogrodów, które umożliwiają budowę żywej zielonej ściany. W dodatku oferta stale się poszerza.

Zielona ściana krok po kroku

Ogród wertykalny w domu wymaga przede wszystkim obecności gleby. Aby stworzyć zielone ściany przydadzą się także trzy główne elementy - stalowa rama, specjalne panele PCV oraz geowłóknina. Panele należy przykręcić do stelaża, który stanowi rdzeń konstrukcji. Rośliny zamiast w ziemi rosną na geowłókninie a woda i substancje odżywcze dostarczane są przez rurki nawadniające. Podlewanie odbywa się od góry. Jednak należy pamiętać, że aby uzyskać wertykalny charakter zielonych ścian, niezbędne jest dodatkowe sztuczne oświetlenie oraz odpowiednia pielęgnacja i systematyczne podcinanie roślin.

Zrób to sam do ogrodu - wybór roślin

Do ogrodu wertykalnego powinno się wybierać gatunki, które są przede wszystkim łatwe w uprawie oraz nie wymagają dużo miejsca. Tutaj chodzi zarówno o część nadziemną, jak i podziemną roślin, ponieważ ich korzenie mają ograniczony wzrost, a wtedy same rośliny zaczynają konkurować o światło i przestrzeń. Dlatego też, gatunki nadające się do piętra roślinności, to przede wszystkim wszelkiego rodzaju bluszcze.

Innowacyjny system ogrodu wertykalnego pozwala na hodowanie wielu roślin. Jak wskazywał prekursor Patrick Blanc, łatwiej dobrać rośliny do mieszkań i miejsc, w których występuje niewielka różnica temperatur. W takich warunkach doskonale kwitną egzotyczne kwiaty. Świetnie sprawdzą się także wiosenne rośliny. Wertykalny ogród idealnie współgra z takimi gatunkami, jak: 

• anturium
• rododendron
• ficus
• epipremnum
• nephrolepis
• dracena
• maranta
• skrzydłokwiat

Do ogrodu wertykalnego zdecydowanie nie sprawdzą się rośliny delikatne - sukulenty czy rośliny podatne na ataki pasożytów i innych chorób. Warto również zwrócić uwagę na rodzaje roślin z rodziny storczykowatych, begoniowatych, obrazkowatych czy też różnych rodzajów paproci. Wertykalny ogród to idealne miejsce zarówno dla roślin doniczkowych i tropikalnych, jak i warzyw, owoców czy ziół. Dlatego też, do ogrodu wertykalnego warto umieścić również sadzonki niewymagające dużego miejsca do rozrostu, o niewielkiej bryle korzeniowej. Informacje dotyczące poszczególnych roślin znajdziemy w ich specyfikacji. Warto przed pracą w ogrodzie wykorzystać te informacje.

DIY Ogród

Od wyboru systemu zależy, jak zamontujemy nasz wertykalny ogród. Rośliny bardzo często uprawia się w specjalnych plastikowych modułach lub kieszeniach. Jak wskazują informacje specjalistów, warto je posadzić na kilka tygodni przed montażem. „Skrzynie” roślin należy osadzić na solidnych kratownicach, które następnie montuje się do ściany. Pomiędzy nią a kratownicą powinno się użyć warstwy izolacyjnej np. tej wykonanej z PCV.

Co ważne ogród wertykalny wymaga odpowiedniej i starannej pielęgnacji. Nawet, jeśli interesują nas tylko potrzeby własne, powinno się zwrócić szczególną uwagę na wybór produktów z automatycznym systemem nawadniania.

Ile kosztuje ogród wertykalny? Cena ogrodu wertykalnego jest uzależniona od systemu wykonania zielonej ściany oraz od jej wielkości, rodzaju zastosowanych kwiatów, systemu mocowań czy zastosowanego systemu nawadniania. Profesjonalnie wykonana zielona ściana kosztuje średnio: 1500 zł - 2500 zł / m2.

Mobilne ogrody wertykalne

Ogrody wertykalne mobilne to rozwiązania techniczne, kierowane głównie do przestrzeni komercyjnych. Są one mini ekosystemami, które mogą funkcjonować jako elementy dzielące przestrzeń lub przysłaniające i dopełniające wnętrze. Świetnie oddzielają miejsca pracy, strefy komunikacyjne czy pomieszczenia. Ich mobilność polega na tym, że są niezależne od źródeł wody i światła. To sprawia, że można je dowolnie przestawiać. Są przez to bardzo proste w obsłudze. Podobnie, jak standardowe modele poprawiają mikroklimat w pomieszczeniu, wpływając na dobre samopoczucie. Bez problemu można je obsadzić roślinami, a w razie potrzeby inaczej zaaranżować.

Domowy ogród wertykalny – aranżacje

Wertykalne projekty doskonale komponują się z każdym stylem architektonicznym. Sprawdzą się w iście zabytkowych wnętrzach, po nowoczesne mieszkania. Cała kompozycja zależy oczywiście od naszej wyobraźni. Całość doskonale wpływa na wrażenia estetyczne domu zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Przez to, że tworzy najróżniejsze mozaiki form, kształtów i kolorów - wygląda przepięknie.

Domowy ogród wertykalny doskonale komponuje się z oprawą stylowych ścian ceglanych. Patrząc na niego, mamy wrażenie naturalnie pnącego się po murze gąszcza zieleni. Atrakcyjna aranżacja to także skalna ściana zieleni wkomponowana w estetykę orientalną - to idealne rozwiązanie dla wielbicieli Wschodu. W minimalistycznym stylu sprawdzą się nowoczesne ogrody lub przeciwnie - te wzbogacone o bujne rośliny. Takie mozaiki możemy układać zarówno z roślin letnich, jak i jesiennych. To sprawia, że są aktualne przez cały rok.

W salonie ogrody wertykalne spełniają także funkcje praktyczne. Taka ściana skutecznie zasłania niedociągnięcia po nieudanym remoncie oraz przykrywa stare ściany. Co ważne, takie kompozycje skutecznie zagłuszą uliczne hałasy, a w dodatku - przytłumią odgłosy prac budowlanych, przejeżdżających aut i tramwajów czy głośnych sąsiadów.

W biurze natomiast najlepszy efekt wizualny wywołują wertykalne roślinne przepierzenia, samonośne ścianki stojące lub ruchome. Te ostatnie stwarzają możliwość dowolnego przesuwania w wybrane miejsce.

Ogród wertykalny jest ciekawym elementem dekoracyjnym oraz dobrym sposobem na dostarczenie odrobiny zieleni „mieszczuchom”. Pozwala zamienić betonowe ściany w bajecznie kolorowe ogrody. Wbrew pozorom, ogrody wertykalne nie są trudne w budowie i utrzymaniu.

Pielęgnacja ogrodów wertykalnych

Pielęgnacja ogrodów wertykalnych jest bardzo prosta. Podlewanie najczęściej robi się automatycznie - zaczyna się od góry. W ten sposób woda i niezbędne składniki odżywcze przez system nawadniający skutecznie docierają do każdej rośliny. Wertykalne instalacje można oczywiście podlewać ręcznie, jeśli nie są wyposażone w automatyczny system. Służą do tego wygodne konewki.

Bardzo ważne w rozwoju roślinek jest regularne przycinanie. Przez ten zabieg cała kompozycja nie zagęści się zbyt szybko, przez co zapobiegniemy nadmiernemu rozrostowi pozostałych. To pomoże uchronić instalację przed rozprzestrzeniającymi się pasożytami. Profilaktycznie można również stosować zraszanie roślin specjalnymi preparatami ekologicznymi. Tak dbając o nasze ogródki wertykalne będziemy mieli pewność, że będą doskonale się prezentować i przetrwają lata.

Zalety ogrodów wertykalnych

Ogrody wertykalne odbijają promienie UV. To sprawia, że w naturalny sposób regulują temperaturę podczas wszystkich pór roku oraz wilgotność powietrza. Zielone ściany pobierają dwutlenek węgla oddając do otoczenia tlen, odbijają dźwięki, przez co pochłaniają hałas z otoczenia, zapewniając lepszą jakość życia. Bardzo ważne jest również to, że wszelka roślinność naturalnie przyciąga cząstki stałe z powietrza, redukując ich ilość aż o 20%.

Ogród wertykalny wchłania też toksyczne zanieczyszczenia, emitowane przez wszystkie farbowane i lakierowane powierzchnie. Na elewacji natomiast zwiększa wartość nieruchomości, ponieważ doskonale wpisuje się w najnowsze standardy ekologiczne i estetyczne. W dodatku chroni ją przed szkodliwym dla wszystkich materiałów budowlanych promieniowaniem UV, ale też przed negatywnym wpływem warunków atmosferycznych.

Jakie rośliny oczyszczają powietrze? Dowiedz się