Miasto Wrocław. Jak zmieniło się w ciągu ostatniej dekady?

Wrocław to miasto o ogromnym potencjale. Ciekawa historia i oferta kulturalna, wsparcie przedsiębiorczości i biznesu czy też dobre położenie geograficzne to cechy, które skutecznie przyciągają nie tylko turystów, ale również szeroko pojęty biznes. W poniższym artykule sprawdzamy jak Wrocław zmienił się w ciągu ostatniej dekady i czego możemy się spodziewać w najbliższych latach.

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• jak w ciągu ostatniej dekady zmienił się Wrocław
• jakie smart rozwiązania wprowadziło miasto
• jak rozwinęło się Nadodrze i inne dzielnice 

Zmiany na rynku pracy

Według „Analizy rynku pracy powiatu wrocławskiego i miasta Wrocław 2010”, przygotowanego przez PUP Wrocław, przeciętne wynagrodzenie w 2009 roku wynosiło 3556,10 zł brutto. Natomiast stopa bezrobocia na dzień 31.12.2010 sięgała 5,4%. W 2018 r. według danych podawanych w „Raporcie o stanie miasta 2018”, a przygotowanych na podstawie informacji Urzędu Statystycznego we Wrocławiu, przeciętne wynagrodzenie wyniosło 5156,26 zł brutto. Stopa bezrobocia zmniejszyła się natomiast do 1,8%.

Wrocław w ubiegłych latach został uznany za najbardziej atrakcyjne miejsce do pracy dla specjalistów i menedżerów. W dodatku stolica Dolnego Śląska umiejętnie przyciąga inwestorów i rozwija silną pozycję na rynku nieruchomości komercyjnych. To również miasto, które może pochwalić się tym, że powstaje w nim najwięcej firm z sektora usług biznesowych, outsourcingu oraz IT. 

Kazus: Nadodrze

Nadodrze charakteryzuje głównie historyczną zabudową śródmiejską. Niestety większość z tych budynków uległa znacznej degradacji i wymagała skoordynowanych działań władz lokalnych. W dodatku obszar ten był uznawany za najbiedniejszą dzielnicę Wrocławia. Kiepski stan nieruchomości miał również odzwierciedlenie w negatywnych zjawiskach społecznych jak np. wzrost zachowań kryminogennych (kradzieże, pobicia). W związku z tym w 2009 roku postanowiono rozpocząć procesy rewitalizacyjne. Większość funduszy na ten cel pochodziło z UE, a dokładnie z Regionalnego Programu Operacyjnego dla województwa dolnośląskiego na lata 2007-2013.

Założono zarówno poprawę estetyki dzielnicy, jak i zmniejszenie przestępczości. Głównymi celami jakie przyjęto była: modernizacja podwórek, renowacja skwerów, parków, odnowa elewacji najbardziej zaniedbanych kamienic, a także zainstalowanie monitoringu ulicznego. Dodatkowo zadbano również o aktywację mieszkańców dzielnicy poprzez różnego rodzaju projekty, jak np. „Akcja rewitalizacja” zorganizowana w 2010 r. z inicjatywy m.in. Stowarzyszenia Aktywnych Społecznie „Trampolina”, Grupy Kolektyf oraz Infopunktu Nadodrze.

Poprawą aktywności zawodowej na tym obszarze zajmuje się również powstałe w tym miejscu – Centrum Rozwoju Zawodowego Krzywy Komin oraz Dziedziniec Artystyczny wraz z hostelem. Krzywy Komin to miejsce kreatywnych działań – warsztatów i szkoleń, a także spotkań z ekspertami w takich dziedzinach jak: moda, sztuka, wzornictwo. Natomiast Dziedziniec Artystyczny to projekt, w ramach którego organizowane są koncerty, wystawy, spektakle i spotkania. 

Działania rewitalizacyjne podjęte na terenie Nadodrza zostały docenione również na arenie międzynarodowej. Dzielnica została wyróżniona w 2013 r. w konkursie City to City Barcelona Fad Award, a także miała istotne znaczenie przy aplikacji Wrocławia o Europejską Stolicę Kultury. 

Proces rewitalizacji trwa nadal. Po działaniach na Nadodrzu, obecnie nacisk położony jest na odnowę Przedmieścia Oławskiego. Rozwój w przypadku śródmieścia oznacza zazwyczaj przekształcanie przestrzeni, nie zaś zajmowanie nowych niezabudowanych terenów. Polega na zmianie funkcji istniejących budynków, rewitalizacji skwerów, parków, ulic, wnętrz kwartałów zabudowy, dbaniu o różnorodność usług. – mówi Michał Ciesielski z Departament Strategii i Rozwoju, Biuro Rozwoju Wrocławia.

Kazus: Stare Miasto

Stare Miasto to niewątpliwa wizytówka Wrocławia. Miejsce spotkań, wydarzeń kulturalnych, odpoczynku, a także zakupów – nie tylko turystów, ale również wrocławian. Obszar ten, ze względu na cenne dziedzictwo kulturowe podlega ścisłej ochronie. Ostatnie lata to dynamiczny rozwój miasta i przywrócenie mu świetności. Dlatego w celu uporządkowania przestrzeni w centrum miasta , w 2014 r. Rada Miejska Wrocławia ustanowiła Park kulturowy „Stare miasto”.

Obejmuje on swoim obszarem centrum miasta w granicach Fosy Miejskiej, Ostrowa Tumskiego, Wysp Odrzańskich, Parku Słowackiego i Placu Kościuszki. Co zakłada przyjęta ustawa?  M.in. ochronę krajobrazu kulturowego i historycznego, a także jego zachowanie i właściwe kształtowanie. Dzięki wprowadzonym przepisom zostały regulowane m.in. zasady ekspozycji szyldów i reklam, montażu klimatyzatorów, anten, głośników oraz prowadzenia handlu ulicznego i ustawiania ogródków gastronomicznych.

W ten sposób ze Starego Miasta zniknęły billboardy i banery; szpecące reklamy nie „zdobią” już Opery, Ossolineum czy z domu handlowego Podwale. Teraz w planach jest również przyjęcie ustawy, która ma uregulować kwestię reklamy w całym Wrocławiu. 

Kazus: Psie Pole

W ciągu ostatniej dekady nie tylko Nadodrze zyskało nowy wizerunek. Inną dzielnicą, która zmieniła się nie do poznania jest Psie Pole. Ten zajmujący północną część Wrocławia obszar,  to w pewnym sensie „miasto w mieście”. Uroku dodają mu z pewnością pochodzące z XIX wieku kamieniczki czy też wiekowe kościoły.

Dzięki inwestycjom miejskim stworzone zostały strefy dla pieszych, fontanna oraz pasaż handlowy, natomiast rynek zyskał zupełnie nowy wygląd. Powyższe działania spowodowały odrodzenie się w tych miejscach drobnego handlu i gastronomii. Jeśli dodamy do tego pojawiające się w tej dzielnicy coraz to nowe inwestycje deweloperskie, możemy z całą pewnością przyznać, że Psie Pole to tętniące życiem miejsce, w którym dobrze mieszka się niezależnie od tego, ile mamy lat.

Wrocławskie zaplecze

Według „Raportu o metropoliach 2015” stworzonego przez PWC, Wrocław – obok Warszawy i Krakowa –  jest jednym z najlepiej rozwiniętych miast pod względem infrastruktury. Dzięki swojemu położeniu w pobliżu autostrady A4 i drogi ekspresowej jest łatwo dostępny dla przyjezdnych. Dojazd do Wrocławia z pięciu największych miast w Polsce zajmuje mniej niż średnia wartość dla pozostałych dwunastu badanych lokalizacji. Natomiast inwestycje w infrastrukturę kolejową wpłynęły na skrócenie czasu podróży. Wyjazdy zagraniczne ułatwia natomiast nowoczesny port lotniczy Wrocław-Starachowice im. Mikołaja Kopernika. Po jego przebudowie w latach 2009-2012 lotnisko zwiększyło swoją przepustowość do ponad 3 mln pasażerów rocznie. W tym roku planowana jest kolejna rozbudowa, która pozwoli na obsługę 5-6 mln pasażerów rocznie. Lotnisko zostało uznane za najszybciej rozwijającej się w Europie.

Co ciekawe, zostało one czterokrotnie docenione przez czytelników „Business Traveller Poland” najlepszym regionalnym lotniskiem w latach 2013-2016 r. Zajęło ono również 7 miejsce w rankingu „Anker Report” według danych zebranych przez serwis Flight Global. Rok 2018 upłynął we Wrocławiu pod względem inwestycji. Warto w tym miejscu wspomnieć o budowie Osi Zachodniej, która połączyła obwodnicę Leśnicy z ulicą Kosmonautów. Istotne znaczenie ma także budowa I etapu systemu Parkuj i Jedź, którego wprowadzenie ma zmniejszyć ruch samochodowy i poprawić komfort pieszych.

Szybki rozwój jest również zauważalny przy ul. Piłsudskiego. Remont budynku Dworca Głównego wpłynął na zmianę w infrastrukturze okolicy. Nie tylko pojawiły się tam nowe inwestycje, ale i większość istniejących budynków poprawiła swoją estetykę. Analogiczny wpływ na całą okolicę miał również rozwój ul. Świdnickiej, który to wpłynął na ożywienie centrum staromiejskiego oraz utrzymanie reprezentatywności tej istotnej z punktu handlowego ulicy.

Inteligentny Wrocław

Wrocław znalazł się w pierwszej setce najbardziej inteligentnych miast na świecie według raportu IESE Cities in Motion Index 2017. Stało się to możliwe dzięki proinnowacyjnej polityce Urzędu Miasta, a także działających w obrębie miasta szeregu firm, instytucji oraz uczelni wyższych, które były zainteresowane zdobywaniem wiedzy oraz w wprowadzaniem nowych technologii w różnych dziedzinach życia.

Co oznacza być Smart City? Według raportu „Wrocław w kierunku Smart City” to „miasto, które zapewnia wysoką jakość życia i rozwija się w zrównoważony sposób, dzięki wykorzystaniu nowoczesnych rozwiązań technicznych. Wyróżnia się 6 obszarów, które muszą być traktowane równorzędnie: inteligentna mobilność, inteligentna gospodarka, inteligentne zarządzanie zasobami środowiska, wsparcie kapitału ludzkiego, poprawa jakości życia mieszkańców, inteligentne zarządzanie miastem.” Poniżej prezentujemy wybrane inicjatywy władz:

• Aplikacja mobill – pozwala najkorzystniej zaplanować podróż przy użyciu transportu miejskiego;
  
• Smartflow – narzędzie pozwalające na obserwowanie stanu sieci wodociągowej;
• Wrocławski system ładowania pojazdów elektrycznych – projekt mający na celu stworzenie infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych;
• Miejski internet – umożliwia korzystanie z bezpłatnego Internetu w przestrzeni publicznej miasta; 
• Wrocławski budżet obywatelski – budżet, którego wykorzystanie zależy od mieszkańców miasta;
• Wrocławskie kooperatywy mieszkaniowe – inicjatywa polegająca na wcieleniu się w rolę deweloperów mieszkańców Wrocławia, którzy decydują o podziale przestrzeni, zagospodarowaniu działki, a także finansowaniu inwestycji;
• Open data – możliwość swobodnego korzystania z tzw. otwartych danych, które można udostępniać bez żadnych ograniczeń;
• Mobilny asystent mieszkańca – aplikacja umożliwiająca kontakt z wybranymi służbami w przypadku awarii lub innych nieprawidłowości. 

Inteligentne budynki

Miasto nie może być smart, jeśli nie ma w nim inteligentnych budynków – w końcu to w budynkach spędzamy większość naszego czasu. Dlatego w koncepcji Smart City istotne jest tworzenie przyjaznego środowiska dla pracy i odpoczynku, a także efektywne zarządzanie przestrzenią i optymalizacja jej wydajności.

Rozwój koncepcji inteligentnych osiedli we Wrocławiu ma zastosowanie np. w modelowym osiedlu Nowe Żerniki. Zostało one odwzorowane na awangardowej idei WuWA ( Wohnungs- und Werkraumausstellung Ausstellung, czyli Wystawa o Mieszkaniach i Miejscu Pracy) z początku XIX wieku. Na podstawie tego projektu z inicjatywy Miasta Wrocław, Dolnośląskiej Okręgowej Izby Architektów RP oraz wrocławskiego SARP – powstało osiedle Nowe Żerniki. Za stworzenie koncepcji odpowiadają najwybitniejsi wrocławscy architekci – m.in. Heinrich Lauterbach, Adolf Rading i Hans Scharoun. 

Nowe Żerniki mogą się pochwalić nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi jak np. inteligentne oświetlenie, które dopasowuje się do pory dnia, panele fotowoltaiczne, dzięki którym energia słoneczna zmienia się na energię elektryczną czy też odkryte zbiorniki, które zbierają deszczówkę.

Na koniec należy wspomnieć o biurowcu Skanskiej – Green Day. Ten zlokalizowany na styku ulic – Szczytnickiej i Wyszyńskiego budynek powstał na początku 2015 r. W jego sąsiedztwie znajdują się budynki uniwersyteckie, Ostrów Tumski czy też Muzeum Narodowe. Biurowiec powstał zgodnie z zasadami zielonego budownictwa – posiada certyfikat LEED Gold (Leadership in Energy and Environmental Design). Został zaprojektowany tak, aby 80% powierzchni biura miało dostęp do naturalnego oświetlenia. Natomiast windy mają możliwość odzyskiwania energii podczas hamowania. 

Miasto startupów

Dzięki otwarciu samego miasta Wrocław na wspieranie startupów, Skanska nie tylko zajmuje się budową inteligentnych i proekologicznych budynków. We współpracy z BusinessLink mogła zrealizować projekt Business Link Green2Day. Jego powierzchnia coworkingowa daje młodym firmom możliwość rozwoju swojej działalności. Oprócz wygodnego miejsca do pracy, osoby korzystające z tych przestrzeni mogą dodatkowo korzystać z internetu, projektorów czy flipchartów. Inną firmą, która również dostrzegła potencjał startupów jest Nokia, która we Wrocławiu powoła do życia centrum innowacji – Nokia Garage. Jak określają sami twórcy jest to miejsce otwarte na nowe pomysły nie tylko dużych korporacji, ale również przedstawicieli startupów.

Miasto również od lat włącza się w politykę proinwestycyjną, której celem jest pozyskanie zarówno polskich, jak i zagranicznych firm oraz pomoc w ich rozwoju. Dla samorządów szczególnie cenne są firmy z obszaru badawczo-rozwojowego. Jednocześnie wspierana jest również branża kreatywno-technologiczna z dużymi możliwościami wzrostu. Pomoc miasta dla tych firm polega m.in. na networkingu, organizacji wydarzeń technologicznych, prowadzeniu i aktualizowaniu bazy startupów, a także na wsparciu w kontaktach z dużymi firmami, inwestorami czy mediami. 

O tym, że Wrocław jest miastem dynamicznie rozwijającym się pod względem startupowym może świadczyć także fakt wielu nagród przyznawanych właśnie stolicy Dolnego Śląska. M.in. jest to II miejsce w raporcie ”Polskie Startupy” stworzonym przez Fundację Startup Poland. Jak podaje Fundacja Startup Poland w 2018 r. „aż 12% takich firm działa właśnie we Wrocławiu (dla porównania w Warszawie – 29%, a w Krakowie 10%). 

Mieszkalnictwo we Wrocławiu

Według Griffin Real Estate, w 2009 r. we Wrocławiu mimo widocznych skutków światowego kryzysu, miastu udało się uniknąć spowolnienia w branży deweloperskiej. W czasie od stycznia do września 2009 roku oddano do użytku 4700 mieszkań, co w porównaniu do lat 2006-2008 jest wyraźnym spadkiem (z pułapu 8300 jednostek). Ceny mieszkań w tym czasie oscylowały wokół średniej 5100 zł /mkw. Dziesięć lat później, według danych portalu RynekPierwotny.pl, poszukujący mieszkania muszą przeznaczyć na nie średnio ok. 7700 zł za mkw. (Dane NBP za II kw. 2019).

Obecnie Wrocław może się pochwalić różnorodną ofertą mieszkaniową, dostępną w wielu lokalizacjach. Dynamiczny rozwój jest szczególnie zauważalny w obrębie 22 regionów. To właśnie na tych terenach w ostatnich latach pojawiło się najwięcej nowych inwestycji mieszkaniowych, a co za tym idzie – nowych mieszkańców. Na zachodzie Wrocławia jest to rejon Leśnicy, Maślic, Stabłowic, natomiast na południu – pas od Muchoboru Wielkiego, przez Ołtaszyn po Jagodno i Brochów).

Północ i Wschód to tymczasem rejony: Swojczyce, Psie Pole, Zakrzów, rejon ul. Poprzecznej i Lipy Piotrowskiej. Przewiduje się również dalszy rozwój popularnych obecnie obszarów jak Kleczków czy Kępa Mieszczańska. Osiedla te nie mają bowiem jeszcze tak rozwiniętej infrastruktury (szkoły, sklepy, parki itd.), dlatego pojawia się pilna potrzeba ich wzmocnienia.

„Polityka przestrzenna Miasta w najbliższych latach będzie w tych miejscach skupiać się na tworzeniu całości urbanistycznych, czyli osiedli wyposażonych w niezbędne usługi, tworzących zwarte zespoły zabudowy. Plany zakładają coraz lepsze skomunikowane tych obszarów z centrum miasta oraz ze sobą nawzajem. Jednocześnie Miasto prowadzi badania dotyczące funkcjonowania osiedli i potrzeb lokalnych społeczności, co pomoże podejmować racjonalne decyzje i odpowiednio je etapować.” – podkreśla Michał Wiącek z Departamentu Strategii i Rozwoju, Biuro Rozwoju Wrocławia.

Zauważalne jest również powiązanie ilości sprzedanych mieszkań z coraz wyższą jakością oferowanych lokali. Ma to związek z coraz większymi wymaganiami jakie mają wrocławianie jeżeli chodzi o standard budynków, wyposażenie osiedla czy też lokalizację w pobliżu zarówno dobrze rozwiniętej infrastruktury (przystanki, komunikacja miejska), jak i zieleni. 

Przez ostatnie 10 lat preferencje mieszkaniowe wrocławian zmieniły się dość znacząco. Współcześni klienci nie kupują już samego mieszkania, kupują miejsce do życia. Są wymagający i świadomi swoich potrzeb. Podejmując decyzję zakupową, biorą pod uwagę nie tylko sam układ czy metraż lokalu, ale też zagospodarowanie osiedla, otoczenie handlowo-usługowe, bliskość parków i terenów zielonych, dostęp do tras rowerowych czy placówek edukacyjnych. Podobnie, wzrasta rola ciekawej oferty spędzania czasu wolnego na terenie osiedla, bez konieczności przemieszczania się po pracy w inne rejony miasta. – dodaje Tomasz Sujak, członek zarządu Archicom S.A.

Wrocław – Europejska Stolica Kultury

21 czerwca 2011 roku Wrocław oraz San Sebastian w Hiszpanii otrzymały tytuł na rok 2016 Europejskiej Stolicy Kultury. Tworzony program dotyczył takich dziedzin jak: architektura, literatura, film, muzyka, performance, opera, sztuki wizualne i teatr. Oprócz wspomnianego wcześniej projektu WUWA2, Wrocław w ramach ESK realizuje również inne projekty, m.in. Kino Nowe Horyzonty, czyli największy w naszym kraju multipleks promujący kino artystyczne; Noc Literatury zajmująca się popularyzacją współczesnych pisarzy europejskich; World Music Days – to jeden z bardziej prestiżowych festiwali muzycznych na świecie zajmujący się promocją muzyki współczesnej. 

Równie ważnymi inicjatywami były te o charakterze społecznym jak np. mikroGRANTY 2016, który polegał na zgłaszaniu swoich pomysłów na wydarzenia przez mieszkańców Wrocławia. Dzięki temu udało się zrealizować akcję ozdabiania latarni ulicznych pracami wydzierganymi na szydełku, wekowania czy też poznawania historii własnej dzielnicy. Inną ciekawą koncepcją był „Wrocław. Wejście od podwórza”, gdzie we współpracy artystów razem z mieszkańcami zaniedbane wrocławskie podwórka zyskały „nową energię” i nowy wygląd.  

Łącznie w 2016 r. miało miejsce 2 tysiące wydarzeń kulturalnych, w których wzięło udział ponad 5 milionów osób. 

Wrocławskie murale

Spacerując po Wrocławiu warto zejść z utartych szlaków nie tylko po to, aby zajrzeć na odmienione w 2016 r. podwórka, ale również po to, by podziwiać wrocławskie murale. Wspomniane na początku artykułu nadodrzańskie kamienice, odzyskały swój blask nie tylko w wyniku przeprowadzonej rewitalizacji, ale również dzięki artystom, którzy szczególnie upodobali sobie tę dzielnicę do prezentacji swoich prac. Jednym z bardziej charakterystycznych murali jest znajdujący się na styku ulic Drobnera i Łokietka „Brama do Nadodrza”. Ten 435 metrowy mural przedstawia dawny Wrocław, któremu możemy jakby podglądać przez dziurkę od klucza. Jego autorem jest Michał Węgrzyn z wrocławskiego ASP.

Stare Miasto również ma się czym pochwalić. Spacerując w okolicy ul. Ruskiej a św. Antoniego, warto odwiedzić podwórko, które na pierwszy rzut oka nie zachęca – jest otoczone zaniedbanymi budynkami poprzemysłowymi – a które kryje wiele ciekawych prac. Innym miejscem, które należy zobaczyć w tych okolicach jest Muzeum Neonów. Szczególnie nocą robi ono niesamowite wrażenie!

Natomiast parę ulic dalej, przy ul. Jedności Narodowej oraz ul. Roosevelta, znajduje się wyjątkowe, kolejne “podwórko”. Zostało ono stworzone w kooperatywie artystów i mieszkańców, którzy nie tylko poznali się wzajemnie i zmienili przestrzeń w której żyją, ale również odkryli nowe talenty. Tzw. „niemural” ma ponad 1200 mkw. i jest połączeniem różnych technik artystycznych: malarstwa, rzeźby, ceramiki itd. Dzieło zachwyca i przykuwa uwagę nie tylko feerią barw, ale również detalami.

Co przyniesie kolejne 10 lat?

W tym roku został ogłoszony Wieloletni Plan Inwestycyjny, który zakłada program prac na najbliższe dziesięć lat. Na jakie zmiany mogą liczyć wrocławianie? Między innymi na nowe przystanki kolejowe, a także parkingi Park&Ride. W planach jest również powstanie nowej linii tramwajowej na Maślice, Jagodnie oraz Psim Polu. Miasto chce również starać się o dofinansowanie unijne na lata 2021-2027 na rozwój sieci drogowej we Wrocławiu. W projekcie zostały ujęte również: remont mostów Grunwaldzkiego, Piaskowego oraz Sikorskiego, a także budowa Biblioteki Głównej Wrocławia. Koszt wszystkich inwestycji ma wynieść ponad 8 mld. zł.