Fotowoltaika - z jakiego programu skorzystać?

Osoby, które zamierzają uruchomić elementy instalacji fotowoltaicznych w swoich domach, mogą skorzystać z różnych form wsparcia. Najpopularniejszy jest program „Mój prąd”, jednak funkcjonują także inne rozwiązania i programy, z których można uzyskać dotację, pozwalającą pokryć nawet w ponad połowie koszty uruchomienia instalacji pozyskującej energię słoneczną.

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• jakie są założenia programu „Mój prąd”
• jak otrzymać dofinansowanie z programu „Czyste Powietrze”
• czym jest ulga termomodernizacyjna 

Program „Mój Prąd" 

Od 1 lipca wystartowała trzecia edycja programu „Mój prąd”. Budżet programu wynosi 534 mln zł. Środki pochodzą z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Maksymalna kwota dofinansowania wynosi połowę kosztów poniesionych na montaż instalacji fotowoltaicznej o mocy od 2 do 10 kWp. Nie obejmuje natomiast zakupu stacji ładowania pojazdów elektrycznych czy magazynów energii. Strona rządowa zapowiada, że takie inwestycje będą dofinansowywane w kolejnych edycjach programu.

Dofinansowanie w ramach programu „Mój Prąd" - ile wynosi? 

Dotacja nie może przekraczać 3 tys. zł. O pieniądze mogą starać się prosumenci, w tym wypadku osoby produkujące energię na własny użytek. Maksymalna kwota wsparcia została zmniejszona, względem wcześniejszych edycji programu. Wcześniej można było uzyskać nawet do 5 tys. zł dotacji. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uzasadnia zmiany spadkiem cen fotowoltaiki i kosztów robocizny związanej z montażem.

Co ważne: od dotacji państwowej nie zapłacimy podatku. Warunek - instalacja, którą zamontowaliśmy nie mogła być kupiona i zamontowana przed lutym 2020. Drugi warunek: nasza domowa fotowoltaika musi być zamontowana zanim złożymy wniosek o pieniądze. Na złożenie wniosku mamy czas do 22 grudnia 2021. Zrobimy to wyłącznie w wersji elektronicznej, poprzez specjalne narzędzie o nazwie Generator Wniosków o Dofinansowanie. Konto na platformie założymy korzystając z profilu zaufanego lub e-dowodu.

Z racji faktu, że program „Mój Prąd” jest finansowany z funduszy unijnych, beneficjent ma obowiązek poinformować o tym otoczenie. W tym celu, w ciągu dwóch miesięcy od przyznania środków powinien umieścić w sąsiedztwie swojej instalacji tabliczkę z adnotacją, że inwestycja została wsparta przez program „Mój Prąd”.

Program „Czyste Powietrze” 

To druga z państwowych form pomocy, o którą możemy się starać, jeśli zainwestowaliśmy w fotowoltaikę. Program „Czyste Powietrze” pozwala uzyskać dofinansowanie szeregu działań, których celem jest poprawa efektywności energetycznej budynków i zmiana źródeł energii na bardziej ekologiczne. W grę wchodzi więc nie tylko wymiana starych pieców, tzw. kopciuchów, ale również wspierana jest m.in. fotowoltaika. O pieniądze starać się mogą właściciele domów jednorodzinnych oraz mieszkań wyodrębnionych w tych domach.

Budżet programu, który potrwa do 2029 roku, wynosi 103 mld zł. Co warte podkreślenia, od lipca zwiększone zostały progi dochodowe, które uprawniają do otrzymania dotacji.

Dofinansowanie w ramach programu „Czyste Powietrze" - ile wynosi? 

Ze środków mogą skorzystać osoby fizyczne, których dochody roczne nie przekraczają 100 tys. zł. Tacy beneficjenci mogą uzyskać do 30 tys. zł. Z podwyższonej dotacji (do 37 tys. zł) mogą skorzystać natomiast te osoby, których dochód miesięczny w przeliczeniu na członka rodziny nie przekracza 1564 zł lub 2189 zł (w gospodarstwie jednoosobowym).

Dotacja do instalacji fotowoltaiki, zarówno w wersji podstawowej, jak i podwyższonej może sięgać do 50 proc. poniesionych kosztów, natomiast nie może przekraczać 5 tys. zł. Ważne zastrzeżenie: program nie obejmuje inwestycji w nowo budowanych budynkach, tylko w tych które już istnieją. Ustawodawcy zależy bowiem na unowocześnianiu, czynieniu bardziej ekologicznym, także starszego zasobu mieszkaniowego.

Wniosek o dotację - gdzie złożyć? 

Wniosek o dotację złożymy drogą elektroniczną bądź fizycznie w formie papierowej. By zrobić to przez internet, należy wejść na stronę gov.pl, następnie w zakładkę „Nieruchomości i środowisko”, potem wybrać opcję „Skorzystaj z programu Czyste Powietrze”. Tam też wybieramy opcję „złóż wniosek”, który następnie wypełniamy i wysyłamy, podpisując się profilem zaufanym. W wersji „papierowej” pobieramy wniosek ze strony NFOŚiGW. Wypełniamy go i składamy osobiście bądź drogą pocztową lub kurierem w regionalnym oddziału funduszu.

Ulga termomodernizacyjna 

Ulga termomodernizacyjna umożliwia odliczenie od dochodu wydatków poniesionych na ograniczenie zużycia ciepła w naszych domach. I instalacje fotowoltaiczne kwalifikują się do ulgi. Chodzi zarówno o koszt zakupu, jak i montaż. Poniesione koszty odliczymy od dochodu, chyba że dany beneficjent rozlicza się ryczałtem, wówczas odlicza koszt od przychodu. Dowodem poniesionych wydatków są faktury VAT.

Odliczeniu podlegają wydatki wymienione w załączniku do rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz. U. poz. 2489). Ulga nie obejmuje nakładów dotyczących budynków będących aktualnie w budowie, natomiast termomodernizacja ma się zakończyć w ciągu 3 lat od końca roku podatkowego, w którym beneficjent poniósł pierwszy wydatek.

Łączna kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 tys. zł. Maksymalnie mamy 6 lat na odliczenie nakładów na termomodernizację. Jeśli uzyskaliśmy dotację do zakupu i montażu fotowoltaiki w ramach któregoś z programów państwowych lub samorządowych, wydatki odpowiadające kwocie tej dotacji nie podlegają odliczeniu w ramach ulgi termomodernizacyjne.

Programy lokalne

Na wymienionych powyżej formach dofinansowania fotowoltaiki nie kończy się zasób możliwych dotacji do uzyskania. W bardzo wielu gminach funkcjonują programy lokalne - samorządowe. Dla przykładu: w Warszawie można uzyskać nawet do 15 tys. zwrotu kosztów poniesionych na instalację fotowoltaiczną. Podobne wsparcie funkcjonuje i w innych dużych miastach. W Krakowie, w ramach programu lokalnego, można uzyskać zwrot nawet 60 proc. kosztów kwalifikowanych, jednak nie więcej niż do 15 tys. zł. przy zakupie i montażu instalacji fotowoltaicznej i do 7500 zł przy zakupie i montażu instalacji kolektorów słonecznych.

Dofinansowanie do fotowoltaiki a opłacalność 

Wachlarz możliwych forma wsparcia inwestycji w instalacje fotowoltaiczne jest - jak widzimy - spory. Możemy uzyskać zwrot nawet ponad połowy poniesionych nakładów. Gra jest oczywiście warta świeczki - nie tylko ze względu na pieniądze z dotacji, ale także po prostu z racji oszczędności wynikających z tańszej energii.

Przykładowo: z wyliczeń Taurona wynika, że przeciętne gospodarstwo domowe po montażu systemu u mocy 4,5 kW zużyje 30% wyprodukowanej energii. Roczna oszczędność w rachunkach na prąd (modelowa rodzina z Krakowa, taryfa G11) sięgnie 850 zł. Na tym jednak nie koniec, bowiem prosument może dostarczać do ogólnej sieci nadwyżki energii wyprodukowanej przez swoją instalację. Energia ta nie przepada i jest do wykorzystania prawie w całości. Tym samym w razie potrzeby możemy skorzystać za darmo z nadwyżki energii przez nas wyprodukowanej. Dwukierunkowy licznik sprawdza bilans energii wprowadzonej i odprowadzonej do ogólnej sieci.

Tak działa właśnie system opustów. Prosumenci (producenci i konsumenci energii w jednym) mogą oddać nadwyżkę wyprodukowanej energii do sieci, do “wirtualnego” magazynu i w razie konieczności, gdy wyprodukują jej mniej, np. w chmurnym miesiącu, pobrać ją z sieci. Reguluje to art. 4 ustawy o odnawialnych źródłach energii, który mówi, że nadwyżki energii wyprodukowane przez instalacje OZE, wprowadzone do sieci mogą zostać z niej odebrane w stosunku:

• 1 do 0,8 – dla instalacji o mocy nie większej niż 10 kW.
• 1 do 0,7 – dla instalacji fotowoltaicznych o mocy większej równej 10 kW, jednak nie większej niż 50 kW

Prosument nie płaci ani za rozliczenie pobranej i wyprodukowanej energii, ani za jej dystrybucję. W tym przypadku “zapłatą” jest owe 20 - 30 proc. energii, która pozostaje w ogólnej sieci. Jak wylicza Tauron, finalna oszczędność dla modelowej rodziny będzie znacznie wyższa, biorąc pod uwagę wyprodukowane nadwyżki, których wartość wyniesie 1588 zł rocznie. Sumując to z wcześniejszą kwotą modelowa rodzina uzyskamy 2438 zł oszczędności rocznie.

Jeśli teraz założymy, że nasza instalacja 5 kW kosztowała 30 tys., i że 15 tys. udało nam się odzyskać dzięki dotacji lokalnej, tym samym nasz koszt finalnie wyniósł 15 tys. zł. W takim układzie, dzięki oszczędności na prądzie, zwrot z inwestycji uzyskamy w ciągu zaledwie 6 lat.

Co również istotne, w warunkach coraz większego zaostrzania rygorów, które muszą spełniać nowo budowane domy, w kwestiach związanych z ekologią i zużyciem energii (choćby Warunki Techniczne 2021) nasza nieruchomość dzięki instalacji fotowoltaicznej stanie się bardziej konkurencyjna i nowoczesna, a przez to bardziej atrakcyjna dla potencjalnego nabywcy.