Słup energetyczny na działce: ile wynosi odszkodowanie za słupy energetyczne na działce?

Słup energetyczny na działce budowlanej? Jest tu od zawsze? Kto go postawił, kto wyraził zgodę – nie wiadomo. Warto jednak zainteresować się samym tematem. Możliwe, że będzie można uzyskać odszkodowanie z tytułu służebności przesyłu.

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• jak uzyskać rekompensatę za słup na działce;
• jakie odszkodowanie może nam przysługiwać;
• czym jest służebność przesyłu.

Słup energetyczny betonowy na działce: to częstsze, niż mogłoby się wydawać

Bezprawne zabudowanie prywatnych działek przez przedsiębiorców energetycznych wcale nie należą do rzadkości. Wyrażenie zgody na słupy energetyczne jest wymagane dopiero od 1985 roku, jeśli zatem poprowadzono ją wcześniej, istnieje spora szansa na uzyskanie odpowiedniej rekompensaty. Po tej dacie odszkodowanie również jest możliwe, ale tylko w sytuacji, gdy właściciel nie wyraził na piśmie zgody na budowę linii.  

Słup elektryczny na działce: zajrzyj do księgi wieczystej

Oczywiście, aby ubiegać się o odszkodowanie, powinniśmy dokładnie sprawdzić, czy słupy znajduje się na działce bez podstawy prawnej. Przede wszystkim zweryfikujmy zapisy w księdze wieczystej. W drugim dziale księgi wieczystej szukajmy informacji o obciążeniu nieruchomości służebnością przesyłu, która pozwala przedsiębiorstwu energetycznemu na postawienie słupów.

W tej sytuacji nie mamy szansy na rekompensatę. Nie znaleźliśmy takiego zapisu? Doskonale! Aby jednak zyskać stuprocentową pewność, zwróćmy się do przedsiębiorstwa energetycznego z wnioskiem o udostępnienie dokumentu uprawniającego do zajęcia nieruchomości, czyli chociażby decyzji administracyjnej wydanej przez odpowiednią instytucję.

Kiedy odszkodowanie z tytułu służebności przesyłu?

Jeśli natomiast nasza działka nie jest obciążona służebnością przesyłu, a mimo to umieszczono słupy na działce, możemy (wręcz powinniśmy!) walczyć o odszkodowanie. Przed podjęciem jakichkolwiek kroków należy oczywiście skonsultować się z prawnikiem, który zweryfikuje zasadność naszych założeń i pomoże w sporządzeniu odpowiedniej dokumentacji. Warto przy tym spróbować rozwiązać sprawę na drodze porozumienia.

W tym przypadku wystarczy skierować do danego przedsiębiorstwa wniosek o ustanowienie służebności gruntu oraz pismo z żądaniem zapłaty odszkodowania. Miejmy na uwadze, że roszczenie może dotyczyć tylko dziesięciu wcześniejszych lat, bowiem tyle wynosi w tym wypadku okres przedawnienia. W przypadku nieruchomości przeznaczonej na działalność gospodarczą – jedynie 36 miesięcy.

Bezumowne korzystanie z działki a słup na działce od 30 lat: służebność przez zasiedzenie

Próba porozumienia to ważny krok, musimy się jednak liczyć z prawdopodobieństwem otrzymania negatywnej odpowiedzi. Wtedy zostaje nam jedynie droga sądowa. Do pozwu dołączamy odpis z księgi wieczystej lub inne dokumenty udowadniające służebność przesyłu oraz mapę z zaznaczonym przebiegiem linii energetycznej. Zakład energetyczny z pewnością będzie bronił swojego stanowiska, powołując się na zasiedzenie prawa do korzystania z nieruchomości. Przedsiębiorca może tego dokonać po 20-30 latach.

Ile za słup energetyczny na działce, czyli jakie odszkodowanie może nam przysługiwać?

Wysokość odszkodowania zależy od wielu indywidualnych czynników, które analizuje biegły. Kluczową informacją będzie dla niego stawka czynszu dzierżawy, jaką otrzymałby właściciel działki budowlanej.

Co istotne, dotyczy to nie całej nieruchomości, a tej części gruntu, na której stoi słup energetyczny, nad którym przebiegają linię oraz pasa gruntu po obu stronach linii. Szerokość tegoż pasa zależy od napięcia sieci. Biegły bierze pod uwagę również klasyfikację gruntu (działka budowlana lub rolna). W przypadku działki budowlanej odszkodowanie będzie wyższe).

W ramach jednego postępowania możemy domagać się jednocześnie ustanowienia odpłatnej służebności przesyłu, wskutek której przysługuje nam roszczenie o wynagrodzenie z tytułu utrzymywanie słupów na działce. Inną możliwością jest żądanie przebudowy infrastruktury, np. poprzez zabudowanie kabla pod ziemią przez firmę energetyczną). 

Linia średniego napięcia na działce i słup elektryczny a budowa domu

Sporo osób może się zastanawiać, czy słupy energetyczne na działce – jeśli zostały na niej postawione wcześniej – są przeszkodą w budowie domu. Słup na działce budowlanej nie przekreśla jednak możliwości postawienia budynku mieszkalnego (inaczej byłoby w przypadku działki leśnej), choć inwestor musi mieć świadomość, że konieczne jest spełnienie pewnych warunków.

Jak to zatem wygląda w praktyce? Po pierwsze, linie napowietrzne o napięciu od 1 do 45 kV muszą, zgodnie z prawem, znajdować się co najmniej 3 m od budynku, a w przypadku, gdy napięcie wynosi 110 kV, odległość powinna wynosić już 4,9 m.'

Tabela: minimalna odległość kabli od dachu domu w zależności od napięcia linii powietrznych.

To jednak nie wszystko. Jeśli chodzi o słup niskiego napięcia na działce (do 1 kV), to odległość kabli musi wynosić co najmniej 2,5 m przy dachu płaskim i co najmniej metr przy spadzistym; słup średniego napięcia na działce (do 45 kV) oznacza już konieczność zwiększenia odległości kabli od dachu do 5,2 m, bez względu na konstrukcję dachu. Słup wysokiego napięcia (powyżej 110 kV) wymusza odległość minimum 6,5 m, również bez względu na konstrukcję dachu.

Odrębna kwestia dotyczy tego, czy stawianie budynku na takiej działce zawsze będzie najlepszym rozwiązaniem; z pewnością warto zachować możliwie jak największą odległość między kablami a dachem oraz budynkiem i słupem – najlepiej jeszcze większą, niż minimalnie wymagana.

Stary słup energetyczny na działce – jak się go pozbyć?

Wniosek o przesunięcie linii energetycznej i o usunięcie słupa z działki jest jak najbardziej możliwy do złożenia, jednak wnioskujący powinien liczyć się z tym, że usunięcie słupa z działki jest w praktyce dość trudne.

Cały proces należy zacząć od sprawdzenia księgi wieczystej swojej działki i zweryfikowania, czy poprzedni właściciel nieruchomości wyraził zgodę na postawienie słupa i ustanowienie na rzecz zakładu przesyłowego służebności, czy też nie. Jeśli nie, możliwe jest nie tylko odszkodowanie za transformator na działce; właściciel działki ma prawo złożyć przedsądowy wniosek o usunięcie słupów elektrycznych czy żądać przeprowadzenia kabla pod ziemią, czy przebudowy linii energetycznej i przesunięcie jej poza granice działki.

W takiej sytuacji właściciel działki faktycznie może złożyć stosowny wniosek o odszkodowanie za bezumowne korzystanie; powinny być w nim podane zarówno dane działki, jak i dane firmy, która bezpodstawnie korzysta z gruntu. Oprócz tego do wniosku warto załączyć również opis samego urządzenia (czyli słupa energetycznego).

Wniosek o usunięcie słupów energetycznych

Jeśli na twojej działce stoi słup energetyczny, a ty dążysz do postawienia domu na działce i zależy ci na usunięciu słupów energetycznych, złóż wniosek o usunięcie słupów energetycznych (o ile przedsiębiorstwo energetyczne nie miało wcześniej zgody na postawienie słupa i linii). Wniosek powinien zawierać opis sytuacji, argumentację oraz powołanie się na podstawę prawną (np. ustawę o własności lokali). Konieczne jest podpisanie się własnoręcznie imieniem i nazwiskiem.

W przypadku, gdy słupy stoją na działce, ale firma energetyczna pozwoli na ich usunięcie, właściciel działki musi liczyć się z tym, że będzie to nieco kosztować – i może zostać zmuszony do partycypowania w tych kosztach.

Linia energetyczna nad działką – co robić?

Teoretycznie zatem właściciel działki ma pewne pole do manewru, jednak nie jest ono zbyt duże; wiele zależy od tego, czy została oficjalnie ustanowiona służebność przesyłu i uzgodnione stawki za służebność przesyłu prądu, czy też nie. Czasem odszkodowanie za kabel energetyczny na działce będzie lepszym rozwiązaniem, zwłaszcza jeśli na działce stoi już dom, a sam słup nie jest uciążliwy.

Odszkodowanie za słupy energetyczne na działce: podsumowanie

Za słup energetyczny na działce można otrzymać rekompensatę; w niektórych przypadkach możliwe jest też wnioskowanie o jego usunięcie. Należy wziąć pod uwagę, że w grę często wchodzi też służebność ustanowiona za poprzedniego właściciela lub zasiedzenie służebności (gdy np. słup na działce ponad 30 lat nie był w żaden sposób kwestionowany), co niemal przekreśla szansę na usunięcie słupa i przesunięcie linii energetycznej.