Czy wycinka drzew na działce jest legalna?

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• kiedy i gdzie należy zgłosić wycinkę drzew
• w jakich sytuacjach nie można usunąć drzewa bez zezwolenia
• jakie są planowane zmiany w przepisach

Wycinka drzew w aspekcie prawnym - co warto wiedzieć?

Obecnie, zgodnie z przepisem art. 83 ust. 1 Ustawy o ochronie przyrody, usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części może wymagać wcześniejszego zgłoszenia zamiaru usunięcia drzewa lub uzyskania zezwolenia (wydawanego na wniosek posiadacza nieruchomości, za zgodą jej właściciela). 

Wniosek, przed podjęciem jakichkolwiek czynności związanych z pozbyciem się drzew lub krzewów, należy złożyć do wójta, burmistrza, prezydenta miasta lub wojewódzkiego konserwatora zabytków, gdy teren nieruchomości lub jej część zostały wpisane do rejestru zabytków.

We wniosku powinny znaleźć się m.in. takie informacje jak imię i nazwisko oraz adres wnioskodawcy, tytuł prawny władania nieruchomością, nazwa gatunku drzewa, obwód pnia mierzony na wysokości 130 cm, a także rysunek lub mapę działki określającą usytuowanie drzewa lub krzewu w stosunku do granic nieruchomości i obiektów budowlanych istniejących lub budowanych na tej nieruchomości.

Kiedy potrzebne jest zezwolenie na wycinkę drzewa?

Zezwolenie na usunięcie drzewa należy uzyskać m.in. w sytuacji, gdy wycięty ma zostać drzewostan na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach parku narodowego lub rezerwatu przyrodniczego. Oprócz tego należy złożyć wniosek o pozwolenie na wycinkę drzewa również w przypadku wycinki w pasie drogowym drogi publicznej. Zezwolenie konieczne jest też w przypadku drzew znajdujących się na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków.

Kiedy potrzebne jest zgłoszenie usunięcia drzewa?

Jeśli celem pozbycia się drzew i krzewów nie jest ich odpłatne przekazanie, należy zgłosić zamiar ich usunięcia do odpowiednich organów administracji lokalnej. Wymóg taki dotyczy przypadków, gdy obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm przekracza:

• 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego;
• 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego;
• 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew. 

W przypadku krzewów i grup krzewów zgłoszenie wymagane jest dla ich łącznej powierzchni powyżej 25m2. Jeżeli jednak poszczególne gatunki na nie osiągają na określonej wysokości wymaganych obwodów lub krzewy nie zajmują wskazanej minimalnej powierzchni, mogą zostać usunięte bez zgłoszenia.

Skutkiem przyjęcia zgłoszenia powinny być oględziny urzędnika, który ustali nazwę gatunku drzewa i dokona obmiaru obwodu pnia (lub każdego z pni, jeśli jest ich kilka).

Jak przebiega dalsze postępowanie?

Po dokonaniu oceny drzewostanu właściwy organ ma 14 dni na wniesienie sprzeciwu – jeśli tego nie zrobi, usunięcie drzewa może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od przeprowadzenia oględzin. Dopuszczone jest wydanie przez organ zaświadczenia o braku podstaw do wniesieniu sprzeciwu przed upływem 14-dniowego terminu.

Ile kosztuje wycinka drzew na działce?

Opłaty za usunięcie drzew i krzewów nie są naliczane w przypadku, gdy nie jest wymagane zezwolenie. Zatem zgłoszenie nie pociąga za sobą dodatkowych kosztów. Niemniej, w przypadku braku jego złożenia, właściwy organ administracji publicznej może nałożyć na właściciela karę pieniężną. Jej wysokość ustalono w kwocie dwukrotnej opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu, o której mowa w art. 84 ustawy o ochronie przyrody.

Dodatkowo jeżeli ustalenie obwodu lub gatunku usuniętego lub zniszczonego drzewa jest niemożliwe z powodu wykarczowania pnia i braku kłody, dane do wyliczenia administracyjnej kary pieniężnej ustala się na podstawie informacji zebranych w toku postępowania administracyjnego, powiększając ją o 50% (w przypadku krzewów wysokość kary pieniężnej ustala się w toku postępowania administracyjnego).

Kary nie wyznacza się w przypadku usunięcia albo zniszczenia drzewa lub krzewu, albo uszkodzenia drzewa w okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności. 

Dodatkowo organ może umorzyć 50% wymierzonej kary osobom fizycznych, które usunęły drzewo lub krzew na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz nie są w stanie uiścić kary w pełnej wysokości bez znacznego uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (dochód na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku).

Kiedy zezwolenie na wycinkę nie jest potrzebne?

Wycinka drzew lub krzewów w wielu sytuacjach możliwa jest bez konieczności uzyskania zezwolenia. Co do zasady wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa nie jest konieczne w sytuacji gdy drzewo lub krzew na działce są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Wycinanie drzew na działce budowlanej bez zezwolenia jest możliwe, jeśli:

• ma być przeprowadzone w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego,
• krzewy na terenach pokrytych roślinnością pełnią funkcje ozdobne,
• drzewa lub krzewy są złamane lub przewrócone,
• drzewa lub krzewy są związane z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoologicznych,
• drzewa lub krzewy należą do gatunków obcych,
• drzewa lub krzewy rosną na plantacjach lub w lasach (w rozumieniu ustawy z dnia 28 września 1991 r o lasach).

Oprócz tego wycinka drzew na działce jest możliwa bez zezwolenia w przypadku drzew lub krzewów z obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody nieobjętego ochroną krajobrazową oraz drzew lub krzewów usuwanych w ramach zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych parku narodowego lub rezerwatu przyrody, planu ochrony parku krajobrazowego, albo planu zadań ochronnych lub planu ochrony dla obszaru Natura 2000. 

Co zmieni się w przepisach? Planowane zmiany

Usuwanie drzew z działki ma być jednak wkrótce jeszcze łatwiejsze - a przynajmniej takie zmiany zakłada poselski projekt ustawy o zmianie ustaw w celu zlikwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych. W uzasadnieniu projektu można przeczytać, że projektowane zmiany mają wyeliminować przeciągające się w czasie czynności administracyjne.

Jeśli nowe przepisy dotyczące wycinki wejdą w życie, zgłoszenie zamiaru wycięcia drzewa lub krzewu będzie konieczne, gdy obwód pnia będzie przekraczać:

• 100 cm w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego i klonu srebrzystego,
• 85 cm dla kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej i platanu klonolistnego,
• 70 cm w przypadku pozostałych gatunków drzew.

Tym samym, porównując z obecnymi przepisami, nowe regulacje zakładają zwiększenie o 20 cm obwodu pnia drzewa (mierzonego na wysokości 5 cm), od którego konieczne jest dokonanie zgłoszenia zamiaru wycinki.

Oprócz tego projekt ustawy zakłada, że skróceniu uległby termin na dokonanie przez urzędników oględzin drzew zgłoszonych do usunięcia. Zamiast 21 dni termin uległby skróceniu do 14 dni. Ponadto urząd miałby również mniej czasu na wniesienie ewentualnego sprzeciwu (7 dni zamiast 14). Nowe przepisy miałyby także wprowadzić 14-dniowy termin na rozpoznanie odwołania od sprzeciwu wniesionego przez urząd.

Podsumowanie

Obecnie uzyskanie pozwolenia na wycinkę drzew na własnej posesji jest konieczne w stosunkowo niewielu przypadkach. Nieco częściej konieczne jest zgłoszenie wycinki drzew i krzewów - to dotyczy drzew o obwodzie pnia większym, niż wskazany w przepisach dla poszczególnych rodzajów i gatunków drzew. Dodatkowo planowane przepisy mają w jeszcze większym stopniu ułatwić i przyspieszyć procedurę usunięcia drzewa z prywatnej działki.