Jak znieść sądowe zabezpieczenie nieruchomości?

Wierzyciel uzyskał sądowe zabezpieczenie na twojej nieruchomości i nie wiesz, w jaki sposób można je zwalczyć? Zastanawiasz się, czy można zmienić zabezpieczenie na mniej uciążliwe? A możesz nie wiesz, co oznacza wpis hipoteki przymusowej w księdze wieczystej? Na te oraz inne pytania znajdziesz odpowiedzi w naszym artykule.

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• jak znieść sądowe zabezpieczenie nieruchomości
• co oznacza wpis hipoteki przymusowej w księdze wieczystej 
• czy można zbyć nieruchomość, na której ciąży sądowe zabezpieczenie

Zanim przejdziemy do omawiania możliwości stojących przed dłużnikiem w opisanej powyżej sytuacji, warto słów kilka powiedzieć na temat samego zabezpieczenia. Wierzyciel, który zamierza pozwać swojego dłużnika, a także osoba roszcząca sobie prawo do nieruchomości mogą zwrócić się do sądu o zabezpieczenie powództwa na nieruchomości pozwanego. Sąd uwzględni wniosek, gdy spełnione zostaną następujące warunki:

• wnioskodawca uprawdopodobni swoje roszczenie, nie musi on zatem udowadniać, że ma rację (to stwierdzi sąd w późniejszym postępowaniu), wystarczające jest wykazanie, że jest ono wysoce prawdopodobne,
• wnioskodawca wykaże, iż brak zabezpieczenia utrudni albo uniemożliwi mu wyegzekwowanie korzystnego dla niego wyroku, jaki może zostać wydany w tej sprawie. Przykładowo, druga strona zamierza sprzedać nieruchomość osobie trzeciej, mimo że zawarła z wnioskodawcą umowę przedwstępną. Czy też, dłużnik próbuje wyzbyć się swojego majątku albo obciążyć go w taki sposób, aby wierzyciel nie mógł zaspokoić się sprzedając jego nieruchomość,
• przedstawiony we wniosku sposób zabezpieczenia nie jest zbyt uciążliwy dla dłużnika. W omawianym zakresie najczęściej spotykanymi metodami zabezpieczenia są: zakaz sprzedaży i obciążania nieruchomości oraz ustanowienie hipoteki przymusowej do kwoty roszczenia objętego pozwem.

Co ciekawe, jeżeli sąd wyda postanowienie o zabezpieczeniu poprzez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania nieruchomości, to wysyła je od razu do sądu wieczystoksięgowego. Ten drugi sąd, po wpisaniu ostrzeżenia do księgi wieczystej dopiero doręcza je dłużnikowi (pozwanemu). Nie dowie się on zatem o jego wydaniu zanim nie zostanie ono ujawnione w księdze wieczystej.

Dłużnik po otrzymaniu postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia ma kilka możliwych dróg działania. Istotne jest, że skorzystanie z jednej z nich, nie wyklucza możliwości późniejszego zastosowania kolejnej. W pierwszej kolejności zatem, możliwe jest złożenie zażalenia na postanowienie o wydaniu zabezpieczenia. W jego treści należy skupić się na podważeniu istnienia jednej ze wskazanych na wstępie przesłanek. Można zatem wykazywać, że roszczenie powoda nie jest prawdopodobne przedstawiając na tę okoliczność odpowiednie środki dowodowe.

Przykładowo, jeżeli pozwano nas o zapłatę, można wykazywać uregulowanie należności albo zawarcie porozumienia z wierzycielem. W zażaleniu kwestionowane mogą być także okoliczności, na których podstawie wnioskodawca twierdzi, iż brak zabezpieczenia może grozić mu szkodą. Najczęściej wnioskodawcy powołują się na złą sytuację majątkową dłużnika. Można temu oponować wykazując, że stan finansów pozwanego pozwala mu na zaspokojenie wierzyciela. Czy też, że sprzedaż nieruchomości nie pogorszy jej istotnie, bowiem w zamian za nieruchomość w majątku pozwanego pojawią się środki pieniężne. Nie ma także przeszkód, aby zwrócić uwagę sądu na fakt, że zastosowany sposób zabezpieczenia jest dla dłużnika zbyt uciążliwy. Przykładowo, wpis hipoteki przymusowej uniemożliwia mu uzyskanie kredytu hipotecznego na spłatę jego zobowiązań.

Jeżeli zażalenie nie zostanie uwzględnione, pozwany nie musi składać broni. Zobowiązany może bowiem w każdym czasie żądać uchylenia lub zmiany prawomocnego postanowienia, którym udzielono zabezpieczenia, gdy odpadnie lub zmieni się przyczyna zabezpieczenia. Późniejsza zmiana okoliczności faktycznych lub prawnych sprawy uprawniać będzie pozwanego do wystąpienia z takim żądaniem. Może to nastąpić np. na skutek ujawnienia dowodów potwierdzających stanowisko pozwanego, co do jego sytuacji majątkowej, która nie grozi tym, że wyrok nie zostałby zrealizowany. Argumentem może być także zmiana ogólnego położenia pozwanego, w ten sposób że jedynie sprzedaż nieruchomości pozwoli mu na uniknięcie ogłoszenia upadłości. Utrzymywanie zakazu jej sprzedaży może zatem być dla niego zbyt uciążliwe.

Ostatnią możliwością, która pozwala na doprowadzenie do wygaśnięcie zabezpieczenia i to z mocy samego prawa, jest skorzystanie z instytucji depozytu sądowego. Mianowicie, Jeżeli zobowiązany złoży na rachunek depozytowy Ministra Finansów sumę zabezpieczenia żądaną przez uprawnionego we wniosku o udzielenie zabezpieczenia, zabezpieczenie takie upada. Pieniądze zgromadzone na rachunku depozytowym nie są wypłacane wierzycielowi. Dopiero po uprawomocnieniu się wyroku uwzględniającego powództwo, wierzyciel może żądać ich wypłaty. Wierzyciel może wszakże wnieść zażalenie na postanowienie o uchyleniu zabezpieczenia.

Jeżeli zobowiązany skorzystał z ostatniej z możliwości, powinien zwrócić się do sądu o wydanie postanowienia stwierdzającego upadek zabezpieczenia. Będzie ono podstawą do wykreślenia wpisów o zabezpieczeniu w księdze wieczystej jego nieruchomości.

Reasumując, ustanowienie zabezpieczenia na nieruchomości może być zwalczane przez dłużnika na różne sposoby. Jeżeli zatem otrzymamy postanowienie sądu o wpisie zabezpieczenia w księdze wieczystej nieruchomości, powinniśmy na spokojnie przeanalizować możliwości, jakie dają nam przepisy prawa.