Miasto Łódź. Jak zmieniło się w ciągu ostatniej dekady?

Łódź zmieniła się przez ostatnie lata, jak żadne inne miasto. Szeroko pojęta rewitalizacja wpłynęła zarówno na jakość życia mieszkańców, jak i przyciągnęła inwestorów i turystów. Miasto, dodatkowo kusi nowych mieszkańców, nie tylko programami społecznymi, ale również niskimi cenami mieszkań.

RynekPierwotny.pl z okazji obchodzonego jubileuszu 10 - lecia istnienia rozpoczyna cykl artykułów na temat zmian jakie zaszły w najważniejszych polskich miastach w ciągu ostatniej dekady.

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• jak zmieniła się Łódź w ciągu ostatniej dekady
• jak wygląda łódzki rynek mieszkaniowy
• jakie atrakcje turystyczne znajdziemy w tym mieście 

Jest 2009 rok, a Łódź mimo tego że jest wtedy drugim największym miastem w Polsce, nie ma wizerunku miasta dobrego do życia. Duży wpływ na tę sytuację miały zaniedbania z czasów PRL-u, które doprowadziły m.in. do zniszczenia wielu kamienic, niepotrzebnego poszerzania ulic itd.

Druga sprawa to brak pomysłu na narrację po upadku zakładów włókienniczych i fabryk. Echa tej sytuacji miały oczywiście również wpływ na sprawy społeczno-ekonomiczne, jak chociażby stopa bezrobocia, która sięgała wtedy ok. 12% (dla porównania w maju 2019 r. -  5,3%). Innym problem z jakim borykała się wtedy Łódź, były migracje i odpływ wykształconej kadry do większych ośrodków miejskich, przede wszystkim do Warszawy.  Mamy wtedy również do czynienia z podobnymi do tych na zachodzie procesami - wyludniania się centrum miast i przenoszenia się bardziej sytuowanych łodzian na przedmieścia.  

Łódź tak, jak inne miasta postindustrialne, musiała więc odnaleźć swoją nową tożsamość. Włodarze miasta postanowili wziąć przykład z takich ośrodków miejskich jak: Chemnitz lub Tampere (inne, byłe ośrodki włókiennicze) i nadać obiektom poprzemysłowym współczesnego kontekstu i charakteru.

Rewitalizacja – słowo klucz 

Nie sposób w kilku zdaniach wymienić wszystkich obiektów, które odzyskały dawny blask, jedno jest natomiast pewne - słowo rewitalizacja zagościło na dobre w słowniku włodarzy miasta. Obecnie odnawia się bowiem praktycznie wszystko: ulice, place, parki, secesyjne kamienice i oczywiście tereny poprzemysłowe.

Pierwszym takim projektem było Centrum Handlowe Manufaktura, które powstało na terenie dawnego kompleksu fabrycznego Izraela Poznańskiego. Miejsce to zostało w 1971 r. uznane za jedno z czterech najcenniejszych zabytków przemysłowych miasta. Wizytówką kompleksu jest przędzalnia bawełny, w której to w 2009 r. otwarto Hotel i Centrum Konferencyjne andel’s.

Manufaktura - odrestaurowany budynek pofabryczny; źródło: Wikipedia, Arewicz.

Kolejną inwestycją, która od 2010 roku jest systematycznie rewitalizowana i adaptowana do nowych funkcji to EC1, czyli pierwsza łódzka elektrociepłownia. Budynek wschodni pełni głównie funkcję kulturalno-artystyczne, natomiast zachodni jest siedzibą interaktywnego Centrum Nauki i Techniki. 

Łódź – Miasto Kamienic

W 2011 roku Urząd Miasta zaczął wprowadzać program remontowy „Miasto Kamienic”, który miał na celu odtworzenie historycznej tkanki miejskiej z XIX i początku XX wieku, a zarazem poprawę jakości i warunków życia mieszkańców Łodzi. Modernizacja objęła nie tylko budynki mieszkalne, ale również przedszkola, schroniska młodzieżowe czy też budynki użyteczności publicznej. Na przestrzeni ostatnich siedmiu lat (do 2018 roku) wyremontowano blisko 120 nieruchomości. Działania remontowe kosztowały łącznie aż 250 mln złotych. 

Pałac Izraela Poznańskiego; źródło: Wikipedia, Mafeo.

Sukces programu zapoczątkował działania na większą skalę, które polegały na stworzeniu szerszej wizji rewitalizacji obszarowej miasta, obejmującej całe kwartały Strefy Wielkomiejskiej Łodzi. Obecnie najintensywniejsze działania rewitalizacyjne mają miejsce w centrum miasta,  gdzie realizowany jest projekt Rewitalizacji Obszarowej Centrum Łodzi (ROCŁ), na terenie osiedla Księży Młyn oraz w tzw. Nowym Centrum Łodzi. Miasto ma nadzieję, że tego typu działania ograniczą suburbanizację i związane z nią koszty oraz negatywny wpływ na środowisko.

Warto podkreślić, że z programem rewitalizacji są powiązane inne strategiczne działania, które go uzupełniają, jak m.in. projekt "Tramwaj dla Łodzi", którego celem jest unowocześnienie transportu zbiorowego, a także Zielone Polesie, czyli projekt zazieleniania zachodniej części centrum  – osiedla Stare Polesie.

NCŁ – wizytówka miasta 

Nowe Centrum Łodzi to projekt, który w zupełności przekształcił sposób postrzegania miasta. Dzięki niemu Łódź stała się jedną z czołowych nowoczesnych polskich metropolii. Teren, który obejmuje to 100 ha w samym centrum miasta.

Pierwszym budynkiem biurowym, który został oddany do użytku w tej lokalizacji był budynek dewelopera Skanska – Nowa Fabryczna. Na inwestycje zdecydowały się tam również takie firmy jak: Ghelamco oraz HB Reavis. W trakcie realizacji są obecnie projekty: Brama Miasta (Skanska), Primo (Profbud) oraz obejmująca ponad 2 ha inwestycja firmy Ghelamco. 

Po zakończeniu prac, które mają mieć miejsce w tym roku, NCŁ zaoferuje nowoczesną przestrzeń usługową, biurową i mieszkaniową, która zostanie połączona z obiektami rozrywkowymi i edukacyjnymi.

Komunikacyjna rewolucja

Scalenie łódzkiej tkanki miejskiej polegało również na poprawie rozwiązań komunikacyjnych i modernizacji siatki połączeń. Zaniedbany obszar dworca kolejowego Łódź Fabryczna w 2011 roku stał się placem budowy. Prace trwały aż 5 lat, ale cel uświęcił środki. Obecnie Łódź Fabryczna jest uważana za najnowocześniejszy dworzec w Polsce. Władze miasta liczą, że po uzyskaniu pełnej funkcjonalności liczba pasażerów obsługiwanych na dworcu wzrośnie dwudziestokrotnie. Miasto natomiast zyska połączenie z resztą Europy i Polski w dowolnym kierunku geograficznym. Gruntowna modernizacja dworca miała również ogromny wpływ na jego otoczenie. Wybudowane lub przebudowane zostały drogi wokół terenu dworca, a także stanowiska autobusowe i tramwajowe. 

Łódź Fabryczna – hol dworca w dniu otwarcia (11 grudnia 2016); żródło: Wikipedia, Travelarz. 

Kolejną wartą wymienienia inwestycją jest dworzec Tramwajowy Centrum, który łączy dwie osie komunikacyjne Łodzi: Trasę W-Z oraz Łódzki Tramwaj Regionalny. Inspirowany architekturą secesji, posiada cztery, białe, strzeliste filary oraz dach, który imituje technikę witrażu. Jest to największy na świecie dach wykonany w technologii EFTE (Etylo Tetra Fluoro Etylenu), która jest lżejsza i bardziej termoizolacyjna niż np. szkło.  

„W naszym przekonaniu to właśnie takie podejście do zmian w mieście zaowocowało wysypem prywatnych inwestycji w centrum miasta. Po raz pierwszy w historii prywatny kapitał wspólnie z miastem odnawia Śródmieście. Widać to szczególnie w okolicach Manufaktury, w Nowym Centrum Łodzi i wzdłuż trasy WZ. W Łodzi powstaje rekordowa liczba powierzchni biurowych, a deweloperzy budują kilka tysięcy mieszkań. Rozrasta się baza hotelowa i gastronomiczna, zabudowują ważne przestrzenie decydujące o wyglądzie miasta i jego wizerunku. Łódź regularnie odbiera nagrody za dobrą współpracę z inwestorami i wspieranie przedsiębiorczości” – dodaje Hanna Zdanowska, Prezydent Miasta Łodzi. 

Do wspomnianych nagród zaliczyć powinniśmy przede wszystkim: Ranking Miast organizowany przez PZFD, który promuje dobrą współpracę deweloperów z miastami. Łódź zajęła w nim drugie miejsce w 2018 r., a pierwsze rok wcześniej. Wtedy również Miasto Łódź zdobyło Investment Awards 2017 w kategorii ,,City”, przyznane przez EuropaProperty.com, a także Prime Property Prize 2017 w kategorii Miasto Przyjazne Inwestorom. Warto wspomnieć również o wyróżnieniu dla łódzkich władz samorządowych w latach 2016-2017, w kategorii „Współpraca z lokalnymi władzami” według raportu ABSL „Sektor nowoczesnych usług biznesowych w Polsce.” 

Łódź turystycznie

Nie sposób wymienić wszystkich zabytków, które warto zobaczyć w Łodzi. Są natomiast takie, które zobaczyć po prostu trzeba. Ulica Piotrkowska na pewno do nich należy. To symbol Łodzi i zarazem jedna z najdłuższych ulic handlowych w Europie. Do dziś widoczne są tutaj oznaki przemysłowej architektury – kamienice z przełomu XIX i XX wieku, wille i pałace fabrykantów, unikalne pod względem architektonicznym place, kościoły i pomniki. Na Piotrkowskiej znajdują się również: Łódzka Aleja Gwiazd oraz Galeria Wielkich Łodzian.

Ul. Piotrkowska, źródło: Shutterstock

Spacerując po tej wpisanej do rejestru zabytków ulicy, warto zejść czasem z głównego szlaku, by zajrzeć na unikatowe łódzkie woonerfy, czyli tzw. podwórzce miejskie. Jest to przestrzeń o spowolnionym lub ograniczonym ruchu samochodowym, która godzi interesy wszystkich uczestników ruchu – kierowców, rowerzystów i pieszych. Dzięki temu ulica zyskuje nową, rekreacyjną funkcję, dając miejsce do wypoczynku mieszkańcom. Woonerfy posiadają również duży potencjał pozwalający na wprowadzenie elementów zieleni w infrastrukturę i architekturę miasta, np. sadzenia drzew czy budowy ogrodów wertykalnych na ścianach budynków. 

Pod koniec 2018 r, Miasto Łódź zostało w prestiżowym w rankingu "Best in Travel 2019" zostało uznane za jedno z najatrakcyjniejszych miejsc do odwiedzenia na świecie, zajmując wysokie, drugie miejsce. W uzasadnieniu wyróżnienia możemy przeczytać, że doceniono osiągnięcia miasta w łączeniu renowacji industrialnych przestrzeni z odważnymi projektami architektonicznymi

„Rewitalizacja centrum była dla zarządu miasta priorytetem. W kolejnych latach będziemy się skupiać na przygotowaniu i realizacji programu Plan dla osiedli oraz działaniach ekologicznych. W urzędzie został powołany zespół odpowiedzialny za przygotowanie eko-strategii, która obejmie wprowadzanie zmian w każdym obszarze, na który miasto na wpływ, od rezygnacji z używania jednorazowych opakowań po zwiększenie terenów zielonych w mieście, zwiększenie liczby nasadzeń oraz niwelowanie miejskiej wyspy ciepła.” – podkreśla Pani Zdanowska. 

Warto wspomnieć również o muralach, które są istotnym elementem łódzkiej tkanki miejskiej, jest ich bowiem w Łodzi najwięcej w Polsce – około 100. Ta liczba szybko się zmienia, ponieważ z roku na rok przybywa nowych artystycznych malowideł. Można je spotkać na każdym kroku. Zdobią ściany kamienic, fabryk, galerii handlowych i innych budynków. Ich tematyka i wykonanie jest bardzo różna, wszystkie są jednak warte uwagi i chwili zastanowienia się nad tym, co autor miał na myśli.

Wiele z nich powstało dzięki działaniom Fundacji Urban Forms, która przyczyniła się do postania m.in. Galerii Urban Forms, czyli stałej ekspozycji street artu w przestrzeni miejskiej. Obecnie Galeria liczy ponad 50 wielkoformatowych prac, które są umieszczone na elewacjach budynków głownie w centrum Łodzi. W tym roku Łódzka Organizacja Turystyczna postanowiła wyjść naprzeciw turystom szukającym murali i stworzyła specjalną mapę, ułatwiającą ich znalezienie. 

Zestawienie własne, autor: Sebastian Seliga, www.sebastianseliga.pl

Boom mieszkaniowy trwa

Łódzki rynek mieszkaniowy rozwija się coraz bardziej dynamicznie. Istotny wpływ na tę pozytywną zmianę miały czynniki społeczno-ekonomiczne oraz starania władz miejskich, które znacząco odczarowały postrzeganie Łodzi zarówno przez mieszkańców, jak i inwestorów. 

“Na szczególną uwagę zasługuje postępująca rewitalizacja unikatowego w skali Europy osiedla przemysłowo-mieszkaniowego Księży Młyn, budowa kompleksu Monopolis na terenie dawnej fabryki wódek, czy też renowacja pałacu Maksymiliana Goldfedera przy Piotrkowskiej 77. "– podkreśla Jarosław Jędrzyński, analityk portalu RynekPierwotny.pl 

Budynek przędzalni na Księżym Młynie; źródło: Wikipedia, Polimerek

Obecnie w Łodzi buduje się trzykrotnie więcej mieszkań niż w 2009 r. Według raportu: „Sytuacja społeczno-ekonomiczna w Łodzi. 2009 rok” w okresie styczeń – grudzień 2009 r. oddano do użytku w Łodzi 1800 mieszkań. Natomiast, według danych Urzędu Statystycznego w Łodzi „Budownictwo mieszkaniowe w województwie łódzkim w 2017 r.” oddano 7,3 tys. mieszkań, czyli o 5500 więcej niż w 2009 r. 

W tamtym okresie w zasadzie nikt nie budował w Śródmieściu czy w szeroko pojętym Centrum Łodzi. Realizowane były inwestycje o maksymalnej liczbie mieszkań – do kilkudziesięciu. Dziś najwięcej inwestycji jest realizowanych właśnie w centrum, w dużej mierze na terenach pofabrycznych. Bardzo duża ilość inwestycji to realizacje na ogromnych terenach, obejmujące kilka budynków, w których buduje się po kilkaset mieszkań” – mówi Agnieszka Wróbel, dyrektor sprzedaży w Tree Development Group, firmie z ponad 10 letnim doświadczeniem w branży deweloperskiej. 

Niewątpliwą siłą napędową rynku mieszkaniowego w Łodzi jest również cena za mkw., która w porównaniu do innych miast o podobnej liczbie ludności jest najkorzystniejsza w Polsce i wynosi 5867 zł za mkw.

Warto też zaznaczyć, że 10 lat temu poziom cen mieszkań był do siebie bardzo zbliżony. Teraz mamy do czynienia ze sporym ich rozwarstwieniem. Na rynku znajdziemy oferty za 5 tys. zł za mkw., jak i za 10 tys. za mkw.

Łodzianie chcą inwestować  

Preferencje zakupowe łodzian nie zmieniły się diametralnie w ciągu ostatniej dekady. Nadal dużą popularnością cieszą się mieszkania trzypokojowe – ok. 50-55 mkw. oraz małe „dwójki”, czyli ok. 40 mkw. Co ciekawe, dość popularnym obecnie trendem jest zakup mieszkań pod inwestycję, z którym to nie mieliśmy do czynienia na taką skalę jeszcze 10 lat temu. W tym przypadku największym zainteresowaniem cieszą się kawalerki, a także mieszkania dwupokojowe.

Dla dużej części klientów ważne stało się mieszkanie nie tylko nowe, ale przede wszystkim w ładnych, nowoczesnych budynkach z eleganckimi, wykończonymi wysokiej klasy materiałami klatkach schodowych, w pięknie zagospodarowanej przestrzeni. Kiedyś znaczenie miało wyłącznie to, że budynki są nowe. Ich jakość, wygląd nie miała takiego znaczenia, jak dziś.” – dodaje Agnieszka Wróbel.

Ul. Kopernika 64 w Łodzi; źródło: Wikipedia, Rakoon.

Duopolis – utopia czy realny projekt?

Przez lata możliwość partnerstwa na linii Łódź – Warszawa pozostawała w sferze marzeń.  Pierwszą barierą była komunikacja, czas dojazdu do obu miast pozostawiał wiele do życzenia. Na szczęście remont linii kolejowej, a także wspomnianego wcześniej dworca Łódź Fabryczna, znacząco usprawnił przejazd do Warszawy. Teraz podróż do stolicy zajmuje około 1,5h, a w planach jest skrócenie jego czasu do 60 min. Druga kwestia to „wchłanianie” specjalistów z łódzkiego rynku pracy przez Warszawę.

To powoli zaczyna się jednak zmieniać, ponieważ Łódź rozwija się coraz dynamiczniej i ma coraz więcej do zaoferowania firmom i instytucjom, jeżeli chodzi o rynek pracy. Powstaje coraz więcej przestrzeni biurowych, a co za tym idzie coraz więcej nowych miejsc pracy. 

Idea futurystycznej wizji duopolis, czyli metropolii składającej się z dwóch dużych miast – Warszawy i Łodzi, zaczyna nabierać kształtów. Obecnie oba miasta przyciągają mieszkańców atrakcyjnymi warunkami do życia, rozwoju zawodowego, a bogata oferta kulturalna i turystyczna jest  wisienką na torcie, który dopełnia ten obraz.

Potencjał obu miast jest również bacznie obserwowany przez inwestorów, którzy dostrzegają biznesowe perspektywy, które są coraz bardziej atrakcyjne. Duopolis daje możliwość podwójnego dostępu do powierzchni biurowych, kadr czy logistyki, a to wszystko w dużo tańszej formie.

Sprawdź ofertę nowych domów w Łodzi