Dodatek osłonowy - jak otrzymać świadczenie?

Pierwsza tarcza antyinflacyjna została zapowiedziana przez premiera Morawieckiego jeszcze w listopadzie 2021 r. Rozwiązania tarczy obejmowały m.in. obniżenie stawki VAT na energię elektryczną i gaz ziemny, maksymalne zmniejszenie akcyzy na paliwo czy zniesienie akcyzy na energię elektryczną. Oprócz tego rządzący zdecydowali się również wprowadzić dodatek osłonowy, o który można ubiegać się od 1 stycznia 2022 r.

Przeczytaj poniższy tekst i dowiedz się:

• czym jest dodatek osłonowy i komu przysługuje
• jaka jest wysokość nowego świadczenia i od czego jest to uzależnione
• jak i gdzie złożyć odpowiedni wniosek

Dodatek osłonowy - najważniejsze informacje

Rząd zdecydował się wdrożyć specjalny dodatek osłonowy, który jest głównym elementem tzw. Tarczy Antyinflacyjnej wprowadzonej ustawą z dnia 21 listopada 2021 r., przyjętą przez Sejm 17 grudnia 2021 r na jednym z ostatnich posiedzeń w tamtym roku.

Dodatek przysługuje za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r, a jego głównym celem jest zniwelowanie rosnących cen energii elektrycznej, gazu i żywności. Ze wstępnych szacunków wynika, że dodatek osłonowy będzie przysługiwał nawet 7 milionom gospodarstw domowych. Na zrealizowanie wypłat dodatku zarezerwowano 4 mld zł.

Kto może ubiegać się o rekompensatę?

Dodatek osłonowy przysługuje gospodarstwu domowemu, którego członkowie osiągają łącznie dochód nieprzekraczający limitu ustalonego w ustawie. Osoba prowadząca jednoosobowe gospodarstwo może wnioskować o wypłatę świadczenia, jeśli jej przeciętne miesięczne dochody nie przekraczają 2100 zł miesięcznie. W przypadku gospodarstwa wieloosobowego przeciętny miesięczny dochód nie może przekroczyć 1500 zł na osobę.

Co istotne, cudzoziemiec również może otrzymać dodatek osłonowy. Oprócz kryterium dochodowego cudzoziemiec musi mieszkać i przebywać na terenie Polski:

• na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE lub w związku z uzyskaniem w Polsce statusu uchodźcy,
• w związku z uzyskaniem zgody na pobyt w Polsce ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego,
• będąc obywatelem państw członkowskich UE, EFTA, stron umowy o EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozumieniu art. 2 pkt 14 Ustawy z 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Jakiej wysokości dodatek można otrzymać?

Wysokość dodatku osłonowego jest uzależniona od liczby osób w gospodarstwie domowym i źródła ogrzewania. Jeśli spełnione jest kryterium dochodowe, dodatek osłonowy wynosi:

• 400 zł lub 500 zł dla gospodarstwa jednoosobowego,
• 600 lub 750 zł dla gospodarstwa 2 lub 3-osobowego,
• 850 lub 1062,50 zł dla gospodarstwa 4 lub 5-osobowego,
• gospodarstwo 6 i więcej osobowe otrzyma natomiast 1150 lub 1437,50 zł.

Wyższa kwota dodatku osłonowego przysługuje w sytuacji, gdy głównym źródłem ogrzewania gospodarstwa domowego jest kocioł na paliwo stałe, kominek, kuchnia węglowa, koza, piec kaflowy na paliwo stałe, ogrzewacz powietrza, piecokuchnia czy trzon kuchenny - ważne, by było to źródło zasilane węglem lub paliwami węglopochodnymi.

Należy pamiętać, że przy wypłacie dodatku osłonowego będzie obowiązywać zasada "złotówka za złotówkę". To oznacza, że dodatek można otrzymać nawet po przekroczeniu limitu dochodu wskazanego w ustawie. Kwota dodatku będzie pomniejszana o kwotę przekroczenia.

Tym samym jeśli np. dochód został przekroczony o 20 zł, gospodarstwo otrzyma dodatek pomniejszony o wspomnianą kwotę. Wniosek o wypłatę dodatku osłonowego będzie można złożyć, jeśli minimalna kwota świadczenia wyniesie 20 zł.

Dodatek osłonowy - procedura

Gospodarstwa domowe uprawnione do świadczenia muszą złożyć wniosek o dodatek osłonowy. Gdzie składać wnioski o dodatek osłonowy i o czym trzeba pamiętać?

Wniosek należy składać do 31 stycznia 2022 r lub 31 października 2022 r. Gospodarstwa, które złożą wniosek do 31 stycznia, mogą liczyć na wypłatę dodatku w dwóch równych ratach. Pierwszą część świadczenia otrzymają wtedy do 31 marca 2022 r, natomiast wypłata drugiej części zostanie zrealizowana do 2 grudnia 2022 r.

Gospodarstwa, które nie złożą wniosku do końca stycznia, mogą zrobić to także później - ale maksymalnie do 31 października 2022 r; wniosek złożony później nie będzie rozpatrywany. W przypadku gdy wniosek o wypłatę zostanie złożony po 31 stycznia, realizacja świadczenia będzie odbywać się jednorazowo - w wysokości 100 proc. wartości dodatku. W takiej sytuacji wypłata dodatku zostanie zrealizowana do 2 grudnia 2022 r - czyli w terminie realizacji drugiej raty świadczenia, gdy wnioskujący złoży wniosek o wypłatę dodatku do 31 stycznia. Gospodarstwa muszą zatem samodzielnie zdecydować, które rozwiązanie uważają za korzystniejsze.

Wzór wniosku o dodatek osłonowy (jest to załącznik do rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 3 stycznia 2022 r.) można pobrać ze strony chronimyrodziny.gov.pl. Wniosek należy wypełniać wielkimi literami, a w polach wyboru zaznaczać odpowiednią opcję za pomocą V lub X.

Dodatek osłonowy krok po kroku

Na samym początku należy podać nazwę organu, do którego składany jest wniosek, przy czym świadczenie wypłaca wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby fizycznej składającej dodatek osłonowy.

W części pierwszej wniosku należy podać dane wnioskodawcy i jego gospodarstwa domowego, czyli:

• podstawowe dane osobowe wnioskodawcy (imię i nazwisko, obywatelstwo, numer PESEL, seria i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość)
• adres zamieszkania (gmina/dzielnica, kod pocztowy, miejscowość, ulica, numer domu, mieszkania)
• numer telefonu i adres poczty elektronicznej (są to dane nieobowiązkowe, ale to właśnie na adres e-mail zostanie wysłana informacja o przyznaniu dodatku osłonowego).

Konieczne jest też podanie numeru rachunku bankowego, na który ma zostać przelany dodatek. Należy również zaznaczyć, czy gospodarstwo prowadzone przez wnioskodawcę jest jedno- czy wieloosobowe. Jeśli zaznaczona zostanie opcja gospodarstwa wieloosobowego, konieczne jest podanie danych osobowych pozostałych osób wchodzących w jego skład. 

Następnym krokiem jest wskazanie źródła ogrzewania na paliwo stałe (o ile taki rodzaj ogrzewania funkcjonuje w danym gospodarstwie i źródło to zostało wpisane do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, o której mowa w art. 27a ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków).

W części pierwszej wniosku trzeba również zaznaczyć, do jakiego organu opłacane były składki zdrowotne wnioskodawcy i pozostałych członków gospodarstwa. Należy też podać rok:

• 2020, jeśli wnioskujący złożył taki wniosek od dnia 1 stycznia 2022 r do dnia 31 lipca 2022 r.
• 2021 w przypadku wniosku złożonego od 1 sierpnia 2022 r. do dnia 31 października 2022 r.

Ostatnim krokiem, jeśli chodzi o część pierwszą wniosku, jest wskazanie danych dotyczących dochodów członków gospodarstwa domowego. Na dochód w rozumieniu przepisów składają się (po odliczeniu kwot alimentów świadczonych na rzecz innych osób):

• przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne, dochody niepodlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, 
• dochody z gospodarstwa rolnego,
• dochody z działalności opodatkowanej na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Należy przy tym pamiętać, że podstawą do ustalenia przeciętnego miesięcznego dochodu gospodarstwa są dochody osiągnięte w:

• 2020 w przypadku wniosku złożonego od dnia 1 stycznia 2022 r do dnia 31 lipca 2022 r.
• 2021 w przypadku wniosku złożonego od 1 sierpnia 2022 r. do dnia 31 października 2022 r.

Jeśli wnioskodawca lub inni członkowie gospodarstwa domowego osiągnęli dochody niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych, konieczne jest również zaznaczenie właściwej opcji i dodatkowo wypełnienie trzeciej części wniosku. Jeśli z kolei dochody zostały osiągnięte z prowadzenia gospodarstwa rolnego, należy dodatkowo wypełnić czwartą część wniosku.

W drugiej części wniosku składający dokument oświadcza, że osoby wymienione w pierwszej części formularza są członkami gospodarstwa, a wszystkie podane dane są zgodne z prawdą. Konieczne jest też wymienienie dołączanych dokumentów. Wnioskujący wpisuje na koniec miejscowość, datę i podpisuje się pod wnioskiem.

Gdzie złożyć wniosek?

Wnioski są przyjmowane elektronicznie i w formie papierowej przez właściwy gminny lub miejski ośrodek pomocy społecznej. Osoby, które chcą złożyć wniosek elektronicznie, pobierają go, wypełniają, podpisują, a następnie skanują go. W dalszej kolejności logują się do systemu ePUAP i wybierają z katalogu spraw opcję "Pismo ogólne do podmiotu publicznego". Pismo podpisuje się przez profil zaufany lub podpisem zaufanym/kwalifikowanym.

Dodatek osłonowy jest dodatkowym świadczeniem, które ma wspomóc - w dobie podwyżek cen gazu i energii - głównie najuboższe gospodarstwa. Osoby, które chcą jak najszybciej otrzymać chociaż część przysługujących im środków, powinny pospieszyć się ze złożeniem wniosku i zrobić to do końca stycznia.