Elektroniczny podpis pod aktem notarialnym

Marzena Zbierska
Marzena Zbierska

Data publikacji: 06.05.2020, Data aktualizacji: 03.06.2022

3 minuty czytania

Średnia ocen 4/5 na podstawie 35 głosów

Elektroniczny podpis pod aktem notarialnym
Czy należy rozważyć wprowadzenie e-podpisu pod aktem notarialnym? Czytaj więcej!

Pandemia koronawirusa nie sparaliżowała działalności kancelarii notarialnych, ale zawieranie niektórych umów stało się trudne, a nawet niemożliwe. Kłopot z osobistym stawiennictwem u notariusza pojawia się w przypadku osób, które mieszkają poza granicami Polski. Przekroczenie granicy wiąże się z obowiązkową kwarantanną, a nie każdy może pozwolić sobie na dwutygodniową izolację.

Czy w związku z tym, należy rozważyć wprowadzenie elektronicznego podpisu pod aktem notarialnym?

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

  • w jaki sposób kancelarie notarialne radzą sobie z pandemią 
  • czy notariusz może pracować zdalnie 
  • czy e-podpis pod aktem notarialnym to kwestia najbliższej przyszłości

Wizyta w kancelarii notarialnej jest niezbędna podczas zakupu nieruchomości i w obecnym stanie prawnym w Polsce nie sposób uciec od osobistego stawiennictwa u notariusza. Niektórzy deweloperzy mieszkaniowi wprowadzili już e-podpisy pod umowami rezerwacyjnymi, ale umowa ostateczna kupna-sprzedaży nieruchomości musi mieć formę aktu notarialnego. Czy polskie prawo o notariacie należałoby zmienić, aby uwzględnić nowe technologie i umożliwić kupującymi sprzedającym mieszkania zawieranie umów na odległość, a notariuszom pracę zdalną? Oczywiście nie chodzi o wyeliminowanie tradycyjnych aktów, ale umożliwienie składania podpisów elektronicznych w sytuacjach, kiedy tradycyjna forma zawarcia umowy jest długotrwale niemożliwa albo znacznie utrudniona.

Notariusz i nowe technologie

- Wykorzystywanie nowoczesnych technologii w pracy notariuszy nie jest niczym nowym, gdyż od kilku lat niektóre czynności notarialne są dokonywane drogą elektroniczną. Mamy elektroniczne wnioski wieczystoksięgowe, które są przesyłane do sądów drogą elektroniczną i wzmianka o nich jest widoczna od razu w elektronicznej księdze wieczystej. Mamy rejestry m.in. Rejestr Spadkowy, w którym od 2016 r. rejestrujemy zarówno akty poświadczenia dziedziczenia, jak i sądowe stwierdzenia nabycia spadku. Mamy wreszcie Centralne Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych – wymienia Szymon Kołodziej, rzecznik prasowy Krajowej Rady Notarialnej. – Oczywiście, zastanawiamy się nad dalszymi zmianami, które poszerzałyby zakres wykorzystania nowych technologii w pracy notariusza, jednakże bezwzględną granicą, której nie należy przekraczać jest bezpieczeństwo obrotu prawnego oraz zapewnienie bezpieczeństwa danych osobowych i bezpieczeństwa dokumentów.

Chodzi przede wszystkim o bezpieczeństwo interesów stron czynności notarialnej. Umowy notarialne dotyczą przede wszystkim przenoszenia własności nieruchomości, a także zaciągania przez obywateli daleko idących zobowiązań pieniężnych. Rzecznik KRN podkreśla, że tutaj nie ma miejsca na kompromisy czy eksperymenty zagrażające bezpieczeństwu obywateli.

- Właśnie dlatego dla niektórych czynności prawnych przewidziana została w Polsce forma aktu notarialnego, a tryb sporządzania aktu jest przemyślany i służy wyeliminowaniu jakichkolwiek zagrożeń dla stron umów. Nie można także zapominać o ciążących na notariuszach obowiązkach, między innymi tych, które wynikają z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, czy też obowiązkach związanych z poborem danin publicznych – dodaje Szymon Kołodziej.

Kancelarie działają normalnie

Jak podaje Krajowa Rada Notarialna, większość kancelarii notarialnych w kraju działa normalnie i wszystkie czynności są dokonywane na bieżąco.

– Tylko od decyzji naszych klientów zależy, czy w obecnym czasie niepewności rynku pracy, zaostrzenia polityki kredytowej banku, będą mogli sobie pozwolić na nabywanie nieruchomości. Na pewno organizacja pracy notariatu i tryb dokonywania czynności notarialnych nie jest tutaj żadną przeszkodą, co obserwujemy każdego dnia – zapewnia rzecznik KRN.

Kancelarie notarialne ograniczają bezpośredni kontakt między klientami i pracownikami, szczegóły ustalane są telefonicznie, dokumenty przesyłane mailowo, a podczas osobistej wizyty stosowane są wszystkie obecnie obowiązujące środki ochrony.

E-podpis wyzwaniem na przyszłość

Wydaje się, że Krajowa Rada Notarialna podchodzi sceptycznie do pomysłu wprowadzenia elektronicznego podpisu pod aktem notarialnym, a jako argument podaje bezpieczeństwo obywateli. Jednak potrzeba wypracowania rozwiązań technologicznych, które zapewnią bezpieczeństwo i umożliwią zawieranie umów notarialnych na odległość z pewnością nie zniknie, a pandemia koronawirusa to tylko kolejny powód do dyskusji i poszukiwania rozwiązań na przyszłość. Eksperci od prawa o notariacie podnoszą problem od lat, a specjaliści od technologii wskazują możliwe rozwiązania (szczególnie w uwiarygodnieniu podpisu i tożsamości na odległość).

Rynek nieruchomości będzie oczekiwał coraz większej elastyczności w działaniu notariuszy i skrócenia czasu zawierania transakcji. Utrzymanie dotychczasowych zasad prawnych nie jest jedyną możliwą drogą rozwoju usług notarialnych, a profesja notariusza będzie ulegała prawom wolnego rynku – konkurencyjność oparta o nowe technologie jest jednym z tych czynników, który może w przyszłości decydować o przewadze rynkowej. Kancelarie, które nie podejmą wyzwania, mogą stracić konkurencyjną pozycję na rynku, a zatem obsługiwać mniej klientów. Jednak zanim to nastąpi, potrzebna jest nowelizacja prawa i – co być może nawet trudniejsze – zmiana mentalności zarówno w branży notarialnej, jak i w całym społeczeństwie.

 
Marzena Zbierska
Marzena Zbierska

Dziennikarz, redaktor, copywriter. Publikuje na łamach magazynów i portali branżowych. Zafascynowana SEO i content marketingiem. Z branżą deweloperską związana od ponad 10 lat – jako autor tekstów eksperckich i poradników na potrzeby promocji inwestycji mieszkaniowych.

Subskrybuj rynekpierwotny.pl w Google News

PODZIEL SIĘ:

OCEŃ ARTYKUŁ:

1 Komentarz

Komentowanie dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników.
  • Krzysztof Sklero_San

    To nieprawda że do zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wymagane jest osobiste stawiennictwo wszystkich stron umowy u tego samego notariusza. Otóż, jedna ze stron umowy może wysłać w formie aktu notarialnego ofertę zawarcia umowy z określoną osobą. Wtedy druga strona umowy udaje się do swojego notariusza i sporządza drugi akt notarialny o przyjęciu tej oferty zawarcia umowy. Oba akty notarialne tworzą wtedy umowę.

    14 grudnia 2020, 10:33

Artykuły powiązane

Nagrody i wyróżnienia

nagroda forbes 2022
nagroda forbes 2021
nagroda digital excellence awards 2022
nagroda laur klienta 2023
nagroda dobry pracodawca 2023
nagroda gazele biznesu 2023
Twoja przeglądarka nie jest obsługiwana

Nowa odsłona RynkuPierwotnego została stworzona w oparciu o najnowsze technologie zapewniające szybsze działanie serwisu i maksymalne bezpieczeństwo. Niestety, Twoja aktualna przeglądarka nie wspiera tych technologii.

Sugerujemy pobranie najnowszej wersji jednej z poniższych wyszukiwarek: