Czym jest RRSO, jak wpływa na kredyt i jak oblicza się rzeczywistą roczną stopę oprocentowania?

RRSO, czyli Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania, wyrażana jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu to parametr, na który przyszli kredytobiorcy powinni zwrócić szczególną uwagę. To właśnie od RRSO zależy bowiem całkowity koszt kredytu. Co zatem warto wiedzieć?

Z tego artykułu dowiesz się:

• co to jest RRSO przy kredycie,
• jakie są zasady wyliczenia RRSO i jaki jest wzór na RRSO,
• jaki wpływ na kredyt ma RRSO.

RRSO - co to jest?

Co to znaczy RRSO? Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim RRSO, czyli Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania, to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa kompletnej kwoty kredytu w stosunku rocznym. Za koszty kredytu uważa się wszelkie opłaty, jakie kredytobiorca musi ponieść w związku z zaciągnięciem zobowiązania; mowa jednak nie tylko o odsetkach, które przez wiele osób uważane są za jedyny koszt kredytu.

Koszty kredytu uwzględniane w RRSO:

• prowizja banku za udzielenie kredytu,
• koszty usług dodatkowych — można tu zaliczyć zarówno koszty ubezpieczenia na życie, ubezpieczenia kredytu, ubezpieczenia mieszkania, jak i np. opłaty związane z kartą kredytową — pod warunkiem, że poniesienie tych kosztów jest niezbędne do otrzymania kredytu lub zaciągnięcia zobowiązania na oferowanych warunkach,
• oprocentowanie kredytu, na które składa się oprocentowanie nominalne oraz marża banku,
• podatki, o ile ich wysokość i zasadność są znane kredytodawcy.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że do całkowitych kosztów kredytu (i tym samym do RRSO) nie wlicza się wydatków poniesionych na notariusza (czyli taksy notarialnej itd.), jeśli kredytobiorca zaciąga kredyt hipoteczny.

Rodzaj rat kredytu i okres spłaty - jak wpływają na RRSO?

Warto też wiedzieć, że na wysokość RRSO kredytów hipotecznych i kredytów gotówkowych składają się nie tylko wymienione wyżej koszty, ale również rodzaj rat kredytu oraz okres spłaty zobowiązania. Jeśli kredytobiorca zdecyduje się na wzięcie kredytu z dłuższym okresem spłaty (co jest charakterystyczne m.in. dla kredytów hipotecznych), to może liczyć na niższe RRSO — koszty rozkładają się bowiem na dłuższy okres.

Z kolei jeśli chodzi o rodzaj rat kredytu, wskaźnik RRSO będzie niższy dla rat równych. Co jednak ciekawe, całkowity koszt kredytu będzie niższy przy wyborze rat malejących — co dla kredytobiorców jest wskazówką, by zwracać uwagę nie tylko na wysokość wskaźnika RRSO.

RRSO - wzór. Jak samodzielnie obliczyć RRSO?

Zgodnie z przepisami ustawy o kredycie konsumenckim, banki mają jednak określone obowiązki informacyjne dotyczące podawania RRSO. Wskaźnik musi być podany już na etapie reklamy kredytu; dzięki temu potencjalny kredytobiorca ma szansę porównać poszczególne oferty i wybrać taką, która będzie dla niego najkorzystniejsza.

Kredyt 2 procent: sprawdź, co musisz wiedzieć Sprawdź również

Oprócz tego banki mają również obowiązek podawania RRSO w przypadku każdej oferty dla klienta indywidualnego — tym samym klient nie ma co do zasady obowiązku (ani potrzeby) obliczania RRSO. Nie zmienia to jednak faktu, że przed wizytą w banku część potencjalnych kredytobiorców chce samodzielnie sprawdzić, czy RRSO jest korzystne i ile wyniesie w ich przypadku. Uzyskane wyniki mogą pomóc w szybkim porównaniu ofert kredytów. 

Jak zatem obliczyć RRSO? Do obliczania RRSO stosuje się skomplikowany wzór, zawarty w przepisach ustawy o kredycie konsumenckim. Jest to:

Co oznaczają poszczególne symbole?

• X - rzeczywista roczna stopa oprocentowania;
• m - numer kolejny ostatniej wypłaty raty kredytu;
• k - numer kolejny wypłaty, zatem 1 ≤ k ≤ m;
• CK – kwota wypłaty k;
• tK - okres, wyrażony w latach lub ułamkach lat, między dniem pierwszej wypłaty a dniem każdej kolejnej wypłaty, zatem t1 = 0;
• m' - numer kolejny ostatniej spłaty lub wnoszonych opłat;
• l - numer kolejny spłaty lub wnoszonych opłat;
• Dl - kwota spłaty lub wnoszonych opłat;
• Sl - okres, wyrażony w latach lub ułamkach lat, między dniem pierwszej wypłaty a dniem każdej spłaty lub wniesienia opłat.

Jak zatem widać, wzór faktycznie jest skomplikowany, a posługiwanie się nim nie należy do najprostszych. Z tego względu znacznie wygodniejszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z jednego z dostępnych w Internecie kalkulatorów RRSO. Przy korzystaniu z kalkulatora należy podać:

• kwotę kredytu,
• okres kredytowania,
• oprocentowanie nominalne,
• wysokość prowizji za udzielenie kredytu,
• rodzaj rat,
• sumę dodatkowych kosztów (np. ubezpieczenia na życie itd.).

RRSO a oprocentowanie: jakie RRSO jest korzystne?

Potencjalni kredytobiorcy zazwyczaj zastanawiają się, jakie RRSO przy kredycie jest korzystne i jaka wartość RRSO powinna być satysfakcjonująca. Porównanie bankowych ofert pożyczki czy kredytu jest bowiem stosunkowo proste, jednak nie wszyscy wiedzą, czy np. RRSO na poziomie 10 proc. dla kredytu hipotecznego jest wartością standardową, czy może wręcz przeciwnie.

Po pierwsze, należy pamiętać, że RRSO może mocno różnić się w zależności od tego, czy dana osoba chce zaciągnąć kredyt, czy pożyczkę pozabankową. Wyższe RRSO bez wątpienia będzie obowiązywać w przypadku tzw. chwilówek i wszelkich pożyczek udzielanych przez instytucje inne niż banki; w przypadku pożyczek gotówkowych w bankach RRSO kredytu gotówkowego waha się obecnie od ok. 12 do nawet 30 proc. Z kolei jeśli mowa o średnim RRSO kredytów hipotecznych, to obecnie utrzymuje się ono na poziomie ok. 9–12 proc.

Kredyty 0 RRSO - co to znaczy i czy w ogóle są możliwe?

Kredyt RRSO 0 proc. brzmi dość nieprawdopodobnie – w końcu RRSO na poziomie 0 proc. oznaczałoby, że klient, który weźmie taką pożyczkę lub kredyt, będzie musiał zwrócić wyłącznie pożyczony kapitał, a bank lub instytucja udzielająca pożyczki nic na tym nie zarobi. Paradoksalnie jednak takie oferty się zdarzają — w ramach specjalnych promocji.

Najczęściej RRSO w wysokości 0 proc. jest oferowane dla kredytów gotówkowych oraz chwilówek dla nowych klientów. Należy jednak mieć na uwadze, że kredyt 0 RRSO nie zawsze będzie faktycznie zobowiązaniem, w przypadku którego klient nie poniesie żadnych dodatkowych kosztów. Instytucje finansowe obchodzą bowiem czasami przepisy i zamiast opłat określonych ustawowo naliczają inne – co pozwala im podawać, że RRSO wynosi 0 proc.

Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania: przykład reprezentatywny w umowach

Dla omówienia RRSO istotne znaczenie ma przykład reprezentatywny, czyli obowiązkowego elementu informacji o kredycie, którego prezentacja jest wymagana przez przepisy prawa.

Głównym celem przykładu reprezentatywnego jest umożliwienie konsumentom łatwiejszego porównania różnych ofert kredytowych oraz pełniejszego zrozumienia całkowitych kosztów związanych z zaciągnięciem zobowiązania, jeszcze przed podjęciem decyzji finansowej. To właśnie w przykładzie reprezentatywnym RRSO odgrywa kluczową rolę, obrazując procentowo całkowity koszt kredytu dla typowych warunków.

Warto mieć świadomość, że każdy kredytodawca czy pożyczkodawca ma – zgodnie z prawem – obowiązek podać przykład reprezentatywny, jeśli np. reklamuje kredyt konsumencki lub przedstawia jego warunki. Co więcej, warunki kredytu przyjęte do tego przykładu nie mogą być przypadkowe. Powinny odzwierciedlać te, na jakich kredytodawca oczekuje zawrzeć co najmniej dwie trzecie umów danego rodzaju, przy uwzględnieniu reprezentatywnego okresu ich zawarcia oraz typowej całkowitej kwoty kredytu. Jeśli ustalenie takich warunków nie jest możliwe, przykład powinien opierać się na parametrach najbardziej charakterystycznych dla danego rodzaju kredytu oferowanego przez instytucję.

Jednym z głównych elementów przykładu reprezentatywnego jest oczywiście RRSO – obliczone na podstawie reprezentatywnych warunków. Przykład reprezentatywny można znaleźć m.in. w materiałach reklamowych banków i instytucji finansowych, na ich stronach internetowych czy w formularzach informacyjnych przekazywanych przed zawarciem umowy.

RRSO: podsumowanie

Aby poznać całkowity koszt kredytu, warto zwrócić uwagę na RRSO, wyrażane w procentach — skrót RRSO pochodzi od Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania. Dzięki RRSO można dość łatwo porównać oferty pożyczek i kredytów bankowych, korzystając albo z internetowych porównywarek, albo specjalnych kalkulatorów umożliwiających szybkie wyliczenie RRSO dla danej oferty.

Potencjalni kredytobiorcy powinni jednak pamiętać, że nie zawsze im niższa wartość RRSO, tym lepiej — czasem całkowity koszt kredytu może być niższy dla wyższego wskaźnika RRSO (m.in. w przypadku wyboru rat malejących).