Jak skorzystać z programu Ciepłe Mieszkanie?

W ramach trwającego od lipca 2022 r. programu Ciepłe Mieszkanie, posiadacze tzw. „kopciuchów", mogą wymieniać je na nowoczesne źródła ciepła, korzystając z dofinansowania. Czy erę starych kotłów w blokach wielorodzinnych można uznać za zakończoną? Do kiedy trwa nabór wniosków trwa oraz kto i na jakich zasadach może zostać beneficjentem programu?

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• kto i na jakich zasadach może uzyskać dofinansowanie,
• jak można dołączyć do programu Ciepłe Mieszkanie,
• jak wygląda procedura składania wniosku i gdzie szukać informacji w swojej gminie,
• ile funduszy można pozyskać w ramach programu.

Jaki jest cel programu Ciepłe Mieszkanie?

Program Ciepłe Mieszkanie uruchomiony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w lipcu 2022 r., to priorytetowa inicjatywa służąca wymianie nieefektywnych kotłów na paliwo stałe („kopciuchów”) w budynkach wielorodzinnych oraz poprawie efektywności energetycznej lokali. Główne cele programu to:

• poprawa jakości powietrza – indywidualne ogrzewanie odpowiada za ponad 45% emisji pyłu PM10 w Polsce – oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych;
• wymiana źródeł ciepła w 80 000 lokalach mieszkalnych;
• ograniczenie emisji pyłu PM10 o co najmniej 2 080 Mg/rok oraz zmniejszenie emisji CO2 o minimum 188 890 Mg/rok.

Ciepłe Mieszkanie - prognozy vs. dotychczasowe efekty

Program „Ciepłe Mieszkanie” dysponuje budżetem 1,75 mld zł, z czego 1,68 mld zł (96% środków) zostało zakontraktowane w 886 gminach (374 w pierwszym, 512 w drugim naborze). Nabór wniosków trwa w trybie ciągłym do 31 grudnia 2026 r., jednak mimo to,w niektórych regionach wymiana źródeł ciepła wciąż pozostaje symboliczna. Przykład to Bydgoszcz, gdzie do końca kwietnia 2025 r. wpłynęły 123 wnioski, z czego 94 zostały zakończone (ponad 879 454 zł wypłaconego wsparcia) czy Racibórz, gdzie spośród 12 wniosków podpisano 9 umów, a dotacje trafiły do dwóch beneficjentów (25 733 zł).

Aktualne tempo realizacji programu, który docelowo ma umożliwić wymianę 80 000 „kopciuchów”, a w rezultacie ograniczyć emisję pyłu PM10 o co najmniej 2 080 Mg/rok i CO₂ o 188 890 Mg/rok, wskazuje na potrzebę usprawnienia obsługi wniosków i przyspieszenia prac, aby cele programu mogły zostać osiągnięte przed końcem 2026 r.

Kto może skorzystać z dotacji w ramach programu?

Program Ciepłe Mieszkanie jest otwarty dla osób fizycznych posiadających tytuł prawny do lokalu w budynkach wielorodzinnych (własność lub ograniczone prawo rzeczowe), a także dla wspólnot mieszkaniowych realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Wsparcie przyznawane jest w trzech poziomach wsparcia, zależnych od dochodów:

• poziom podstawowy: dochód roczny gospodarstwa nie może przekroczyć 120 000 zł.

• poziom podwyższony: średni miesięczny dochód na osobę nie przekracza 1 673 zł (gospodarstwo wieloosobowe) lub 2 342 zł (jednoosobowe).

• poziom najwyższy: średni dochód na osobę nie przekracza 900 zł (wieluosobowe) lub 1 260 zł (jednoosobowe); do tej grupy należą też osoby przez co najmniej 6 miesięcy wcześniej otrzymujące świadczenia z pomocy społecznej.

Z programu wykluczeni są ci, którzy już skorzystali z podobnych dotacji NFOŚiGW m.in. pilotażowych programów dla poprawy jakości powietrza na terenie województwa zachodniopomorskiego oraz dolnośląskiego.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać dofinansowanie?

Aby uzyskać dopłatę w ramach programu „Ciepłe Mieszkanie”, należy spełnić następujące warunki:

1. Tytuł prawny – być właścicielem lub współwłaścicielem lokalu w budynku wielorodzinnym (własność lub ograniczone prawo rzeczowe).

2. Zobowiązanie eksploatacyjne – po zakończeniu prac nie można użytkować źródeł ciepła na paliwo stałe o klasie niższej niż 5 (norma EN 303-5).

3. Brak przyłączenia – lokal nie może być przyłączony do sieci ciepłowniczej ani mieć potwierdzonej technicznej i ekonomicznej możliwości przyłączenia.

4. Kompletny wniosek – złożenie poprawnie wypełnionego formularza w terminie i zgodnie z wymaganiami WFOŚiGW.

5. Zgodność projektu – zakres prac (wymiana źródła ciepła, termomodernizacja, montaż instalacji CO/CWU, wentylacja mechaniczna, wymiana stolarki) musi pokrywać się z zakresem programu.

6. Brak zaległości – nie można mieć nieuregulowanych zobowiązań finansowych wobec WFOŚiGW i NFOŚiGW.

Spełnienie tych kryteriów jest warunkiem otrzymania dofinansowania i podpisania umowy na realizację przedsięwzięcia.

Ciepłe mieszkanie - jak otrzymać dofinansowanie krok po kroku?

Proces ubiegania się o wsparcie rozpoczyna się na poziomie gminy — to gminy ogłaszają nabór, przyjmują i weryfikują wnioski. Jako właściciel lokalu (lub wspólnota):

1. Sprawdź harmonogram ogłoszeń w urzędzie gminy lub na stronie WFOŚiGW.

2. Przygotuj dokumenty: wniosek, zaświadczenia dochodowe oraz potwierdzenia tytułu prawnego.

3. Złóż wniosek w wyznaczonym terminie i formie (elektronicznie lub tradycyjnie).

4. Odbierz decyzję — po pozytywnej weryfikacji gmina podpisuje umowę i przekazuje środki na realizację.

5. Wykonaj prace zgodnie z umową, dostarcz raport końcowy i faktury do gminy.

Dzięki takiej procedurze beneficjent końcowy otrzymuje dopłatę bezpośrednio od gminy, a NFOŚiGW nadzoruje realizację efektów programu.

Jak wypełnić wniosek?

Wniosek składa się w urzędzie gminy lub za pomocą platformy ePUAP (jeśli gmina udostępnia tę formę). Formularz zawiera część opisową (dane wnioskodawcy, opis przedsięwzięcia) oraz część finansową (kosztorys prac). Do wniosku dołącza się:

• dowód wniesienia opłaty za wydanie zaświadczenia,

• zaświadczenie o wysokości dochodów,

• dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu.

Uwaga: to gmina decyduje o szczegółowym wzorze wniosku i formie składania dokumentów.

Terminy składania wniosków i zakończenia inwestycji

• Nabór wniosków trwa w trybie ciągłym do wyczerpania środków lub do 31 grudnia 2026 r. Terminy przyjmowania dokumentów określają poszczególne gminy w ogłoszeniach.

• Zakończenie realizacji prac musi nastąpić najpóźniej do 31 grudnia 2026 r., choć okres kwalifikowalności kosztów ustalają regulaminy gminne.

Ile można pozyskać w ramach programu Ciepłe Mieszkanie?

Maksymalna kwota wsparcia na lokal wynosi 43 900 zł, natomiast wspólnoty mieszkaniowe mogą otrzymać do 375 000 zł. Dokładna pula środków zależy od poziomu dofinansowania (podstawowy, podwyższony, najwyższy) oraz od poziomu zanieczyszczenia powietrza w danej gminie.

Poziom podstawowy

• dla kogo: roczny dochód gospodarstwa do 120 000 zł.

• wsparcie: zwrot do 30% kosztów kwalifikowanych (max 15 000 zł), w najbardziej zanieczyszczonych gminach do 35% (max 17 500 zł).

Poziom podwyższony

• dla kogo: średni dochód na osobę do 1 673 zł (wieloosobowe) lub 2 342 zł (jednoosobowe).

• wsparcie: zwrot do 60% kosztów (max 25 000 zł), w najbardziej zanieczyszczonych gminach do 65% (max 26 900 zł).

Poziom najwyższy

• dla kogo: średni dochód na osobę do 900 zł (wieloosobowe) lub 1 260 zł (jednoosobowe), w tym osoby otrzymujące świadczenia społeczne przez min. 6 mies.

• wsparcie: zwrot do 90% kosztów (max 37 500 zł), w najbardziej zanieczyszczonych gminach do 95% (max 39 900 zł).

Program Czyste Powietrze - kto może skorzystać i jakie dofinansowanie? CZYTAJ

Program Ciepłe Mieszkanie - podsumowanie

Program Ciepłe Mieszkanie to odpowiedź na potrzeby właścicieli mieszkań w zabudowie wielorodzinnej, uzupełniająca dotychczasowe inicjatywy np. Czyste Powietrze, skierowane głównie do właścicieli domów jednorodzinnych.Wymiana „kopciucha” to nie tylko oszczędność na rachunkach, ale realny wkład w czystsze powietrze i nową jakość życia w bloku. Ostateczne bilanse programu, którego zakończenie datowane jest na koniec przyszłego roku, poznamy po zakończeniu naborów, ale już dziś warto działać, by być w gronie beneficjentów i przyspieszyć zieloną transformację w swojej gminie. Z naborem otwartym do 31 grudnia 2026 r., wciąż masz szansę na otrzymanie dopłaty, o ile zdążysz ze złożeniem wniosku według lokalnych harmonogramów.