Blockchain w branży nieruchomości

Blockchain w skrócie można opisać jako elektroniczny rejestr wszystkich zdarzeń zapisanych w kolejności chronologicznej, takich jak np. transfery pieniężne, czy dokonanie zakupu lub sprzedaży nieruchomości. Rejestr ten jest zdecentralizowany i rozproszony, co oznacza, że jest współdzielony przez wszystkich jego użytkowników, którzy posiadają kopię. Zbudowany jest on na blokach, będących zapisanymi zdarzeniami, połączonych w łańcuchy, przy czym każdy kolejny blok zależny jest od poprzedniego.

Po dokonaniu transakcji w sieci blockchain, zbierane są one i łączone w blok, który następnie zostaje zamieszczony w rejestrze – zmiany zatwierdzane są w ramach określonych reguł. Dzięki rozproszeniu rejestru pojedynczy użytkownik nie może samodzielnie zmodyfikować danych. Co istotne, kod algorytmu regulującego działanie blockchainu jest jawny i każdy może się z nim zapoznać.

Smart kontrakty – szybkie i bezpieczne transakcje

Na technologii blockchain oparte są tzw. smart kontrakty, będące zautomatyzowanymi umowami zawartymi między stronami. Aby umowa została wykonana, musi przez jedną ze stron zostać spełniony warunek w niej zawarty, np. ukończenie nieruchomości, czy otrzymanie środków finansowych za mieszkanie od kupującego.

Smart kontrakty pozwalają ograniczyć do minimum tworzenie, wymianę pomiędzy stronami i przechowywanie dokumentów, upraszczają wszelkie formalności związane z wykonaniem umowy, a także gwarantują bezpieczeństwo transakcji, co niweluje problemy związane z zaufaniem pomiędzy stronami. Warto mieć na uwadze, że raz stworzonego kontraktu nie można zmienić i jest on nieodwracalny.

Narzędzia oparte o blockchain dostępne na rynku pozwalają tworzyć przeróżne wirtualne dokumenty i umowy z cyfrowym podpisem. Po „podpisaniu” treść dokumentu nie może zostać zmieniona, a system umożliwia przesyłanie i przechowywanie wirtualnych kopii, dzięki czemu wzrasta bezpieczeństwo danych. W Polsce podobne rozwiązanie tworzą PKO Bank Polski wraz z Coinfirm. Opracowana przez firmy platforma blockchain Trudatum umożliwia przechowywanie, weryfikację i sprawdzenie autentyczności dowolnego dokumentu, umowy.

Smart kontrakty mogą być z powodzeniem wykorzystywane w celu usprawnienia i przyspieszenia formalności związanych ze sprzedażą czy zakupem nieruchomości i gruntów, a także zwiększenia bezpieczeństwa i zniwelowania możliwości oszustw w tym zakresie. Taki rejestr oparty na blockchainie prowadzony jest już w Szwecji.

W branży nieruchomości w niedalekiej przyszłości smart kontrakty mogą zastąpić agentów i pośredników w obrocie nieruchomościami. Również notariusze czy sądy mogą okazać się zbędne w przypadku powstania np. wirtualnych ksiąg wieczystych czy rejestrów gruntów, w których będzie można wprowadzać zmiany bez ich udziału. Takie elektroniczne dokumenty aktualizowane na bieżąco mogłyby zawierać m.in. informacje o historii, właścicielu, osobach zameldowanych, ewentualnych zadłużeniach, mapie i planie nieruchomości, wszelkie zaświadczenia od spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych. Ułatwiłoby to i znacząco przyspieszyło wiele transakcji na rynku nieruchomości, w tym kupna, sprzedaży, przenoszenia praw własności pomiędzy podmiotami, a także zmniejszyło ogólny koszt transakcji, eliminując podmioty w nie zaangażowane, w tym pośredników, rzeczoznawców, sądy, czy notariuszy i urzędy skarbowe. Również banki mogłyby korzystać z informacji zawartych w takich rozproszonych rejestrach, dzięki czemu czas przyznawania kredytu hipotecznego znacząco by zmalał.

Smart kontrakty są również przydatne w sytuacjach, kiedy kilka osób chce wspólnie nabyć jakąś nieruchomość, a następnie wynajmować ją w celu zarobkowym. Dzięki ich zastosowaniu można to uczynić poprzez emisję swoich tokenów dla zainteresowanych najmem, a następnie transparentnie podzielić zyski wśród właścicieli wg wielkości posiadanych udziałów w mieszkaniu.

Technologia ta wykorzystywana jest także przez platformy internetowe pośredniczące w procesie najmu. Platforma Rentberry wykorzystuje ją do łączenia właścicieli nieruchomości i mieszkań z osobami zainteresowanymi wynajmem. Podobne rozwiązanie zastosowała polska firma ShareSpace, zajmująca się pośrednictwem w wynajmie powierzchni biurowej.

Pionierem zastosowań blockchainu na dużą skalę w branży nieruchomości jest Dubaj. Dubai Land Department wykorzystuje tę technologię m.in. do uproszczenia i przyspieszenia wymiany informacji, weryfikacji własności, transakcji sprzedaży nieruchomości. Efektem tego jest wzrost bezpieczeństwa i transparentności transakcji i znaczące skrócenie czasu ich trwania – nieruchomość można sprzedać lub kupić, finalizując transakcję w ciągu kilku godzin. Do 2021 r. Dubaj planuje stać się w pełni cyfrowy i zrezygnować całkowicie z dokumentów drukowanych.

Tokenizacja nieruchomości

Z technologią blockchain związane są tokeny, czyli cyfrowe aktywa mające określoną wartość. Powiązane są one ze zdecentralizowanymi aplikacjami (DAPP) zbudowanymi na blockchainie. Co istotne, aby korzystać z tej technologii, nie trzeba jej samemu tworzyć i można użyć gotowej infrastruktury udostępnianej przez projekt Ethereum.

W ramach zdecentralizowanych aplikacji firmy mogą emitować swoje tokeny o ustalonej wartości, np. będące odpowiednikami akcji giełdowych firmy, czy też mające na celu pozyskanie środków na daną inwestycję. Właściciele tokenów mogą nimi dowolnie handlować, a także, jeśli tak ustaliła firma, otrzymywać dywidendę zależną od liczby posiadanych aktywów. Plusem tokenów jest to, że mogą przedstawiać wartość praktycznie każdego aktywu materialnego, np. mieszkania, nieruchomości, działki budowlanej, udziału w firmie itp.

W branży nieruchomości tokeny mogą znaleźć zastosowanie przy pozyskiwaniu środków. W celu zebrania funduszy deweloper emituje tokeny o określonej wartości, reprezentujące udziały nabywcy w przyszłej nieruchomości, jednocześnie zapewniając odkupienie ich z zyskiem dla inwestora po ukończeniu i sprzedaniu obiektu. Transakcja jest w pełni transparentna i bezpieczna, a dodatkowo dzieje się bez pośredników. W ten sposób można tokenizować wszelkie nieruchomości w celu pozyskania funduszy, emitując tokeny działające na takich samych prawach jak akcje giełdowe. Przykładowo właściciel obiektu biurowego może wyemitować swoje tokeny, a następnie ich nabywcom wypłacać dywidendę ze środków pozyskanych w ramach czynszu od firm wynajmujących lokale.

Kryptowaluty – za mieszkanie zapłacisz w Bitcoinach

Czy jest ktoś, kto nie słyszał o Bitcoinie? Ta i inne kryptowaluty do działania wykorzystuje blockchain i smart kontrakty. Coraz więcej firm akceptuje kryptowaluty jako środek płatniczy, dzięki czemu stają się one powoli mocną alternatywą dla innych metod płatności.

Z perspektywy transakcji na rynku nieruchomości, wykorzystanie kryptowalut jako środków płatniczych przede wszystkim wiąże się z pominięciem w tych działaniach banków oraz prowizji przez nie pobieranych. Ważne jest także to, że transakcje są w pełni transparentne i wykonywane natychmiast. Kryptowaluty mogą być z powodzeniem wykorzystywane w procesie kupna i sprzedaży nieruchomości, jako forma opłaty za czynsz czy ubezpieczenie lokalu. Taką formę rozliczenia stosuje już turecka agencja nieruchomości Antalya Homes.

Technologia z potencjałem

Blockchain ma potencjał na to, aby zrewolucjonizować szereg obszarów w branży nieruchomości. Począwszy od obiegu dokumentów, przeprowadzanych transakcji, kwestii bezpieczeństwa, po wynajem i tokenizację nieruchomości oraz przyjmowanie płatności w kryptowalutach. Obecnie jeszcze niewiele firm i instytucji wykorzystuje tę technologię, jednakże w najbliższej przyszłości może się ona stać nieodłączną częścią wszystkich działań na rynku nieruchomości.